Hiểu đúng về quy định cưỡng chế tài sản cá nhân nếu hộ kinh doanh không nộp phạt hành chính

6 giờ trướcBài gốc

Đây là một trong nhiều nội dung mới của Nghị định 159/2025/NĐ-CP (và Nghị định 296/2025/NĐ-CP) quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, có hiệu lực từ 1/1/2026 và thay thế Nghị định 166/2013/NĐ-CP sau 12 năm áp dụng.

Nếu ở Nghị định 166, cơ quan thực thi phải tuân thủ nghiêm ngặt thứ tự các biện pháp cưỡng chế: khấu trừ tiền lương, thu nhập, tiền từ tài khoản trước; nếu không được mới kê biên tài sản, rồi mới đến các biện pháp khác. Điều này có thể vô tình tạo kẽ hở cho người vi phạm tẩu tán tài sản trong thời gian chờ đợi.

Nghị định mới đã xóa bỏ rào cản này. Kể từ năm 2026, người có thẩm quyền được phép áp dụng một hoặc nhiều biện pháp cưỡng chế cùng lúc nếu xét thấy việc áp dụng một biện pháp là không đủ.

Cụ thể, 4 biện pháp cưỡng chế được giữ nguyên nhưng không cần thực hiện theo trình tự, gồm: Khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập. Khấu trừ tiền từ tài khoản. Kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt để bán đấu giá. Thu tiền, tài sản của đối tượng bị cưỡng chế do cá nhân, tổ chức khác đang giữ trong trường hợp cá nhân, tổ chức sau khi vi phạm cố tình tẩu tán tài sản.

Luật sư Đặng Văn Cường. Ảnh: NVCC.

So với quy định hiện hành, Nghị định mới thêm 4 nhóm bị áp dụng biện pháp cưỡng chế: hộ gia đình, hộ kinh doanh, tổ hợp tác và cộng đồng dân cư. Quy định cũ không nêu rõ việc xử lý tài sản của các thành viên khi tài sản chung của nhóm (tổ hợp tác, hộ gia đình) không đủ để thi hành án. Điều này có thể dẫn đến tình trạng các thành viên tẩu tán tài sản chung vào túi riêng, sau đó tuyên bố hộ gia đình, hộ kinh doanh không còn tài sản để trốn tránh nộp phạt.

Quy định mới thiết lập nguyên tắc: Ưu tiên cưỡng chế tài sản chung trước, nếu thiếu thì cưỡng chế đến tài sản riêng của từng thành viên. Điều này khẳng định trách nhiệm của các thành viên đối với sai phạm chung.

Nói về việc này, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, về nguyên tắc chung, chủ thể kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước. Nếu tham gia các quan hệ hành chính mà vi phạm, bị xử phạt nhưng không chấp hành thì sẽ bị cưỡng chế.

Hiến pháp và pháp luật Việt Nam quy định mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải chịu trách nhiệm pháp lý. Chủ thể nào thực hiện hành vi vi phạm thì chủ thể đó phải chịu trách nhiệm. Việc xử lý vi phạm hành chính sẽ tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; theo đó, văn bản trực tiếp nhất là Luật Xử lý vi phạm hành chính, các nghị định của Chính phủ và các văn bản dưới luật có liên quan.

Đáng chú ý, đối với hộ kinh doanh, nếu tài sản chung không đủ để nộp phạt, cơ quan chức năng sẽ cưỡng chế trực tiếp vào tài sản riêng của chủ hộ và các thành viên góp vốn. Khác với công ty TNHH (chịu trách nhiệm hữu hạn), hộ kinh doanh hoạt động theo chế độ trách nhiệm vô hạn. Nếu hộ kinh doanh vi phạm (như trốn thuế, vi phạm PCCC, kinh doanh hàng giả…) và bị phạt tiền, trách nhiệm nộp phạt sẽ không dừng lại ở cửa hàng kinh doanh.

Việc quy định các thành viên trong hộ kinh doanh phải liên đới chịu trách nhiệm là phù hợp với nguyên tắc chung của pháp luật. Cần lưu ý, thành viên của hộ kinh doanh không đồng nghĩa với thành viên hộ gia đình. Do đó, các thành viên trong hộ gia đình nếu không có tên trong đăng ký kinh doanh thì sẽ không bị xử lý tài sản riêng.

T.Sơn

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/hieu-dung-ve-quy-dinh-cuong-che-tai-san-ca-nhan-neu-ho-kinh-doanh-khong-nop-phat-hanh-chinh-169251227171024851.htm