Thực hiện Quyết định số 966/QĐ-UBND ngày 4/8/2023 của UBND tỉnh về phê duyệt Kế hoạch Liên kết trồng và tiêu thụ ngô sinh khối, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với chính quyền địa phương và HTX Phục Hòa tiến hành rà soát diện tích, xác định hộ dân đủ điều kiện tham gia; đồng thời khảo sát thị trường vật tư, giống cây trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Các loại giống ngô sinh khối NK7328 BT/GT và phân bón hữu cơ Tiến Nông được cung ứng kịp thời, đảm bảo đúng mùa vụ và tiêu chuẩn kỹ thuật. Chỉ tính riêng năm 2023, chương trình hỗ trợ 110 hộ nghèo, cận nghèo với gần 1 tấn giống, trên 60 tấn phân bón, tổng kinh phí hơn 600 triệu đồng. Năm 2024 và 2025, dù chịu nhiều ảnh hưởng từ việc giải phóng mặt bằng đường cao tốc, song vẫn có gần 100 hộ dân duy trì mô hình, trong đó nhiều hộ đã thoát nghèo tiếp tục tham gia.
Tại xóm Ngọc Nam, xã Hạnh Phúc, những cánh đồng ngô sinh khối phát triển xanh mướt trải dài ven triền núi. Ông Nông Văn Lực, Trưởng xóm Ngọc Nam chia sẻ: Xóm có 16 hộ dân tham gia liên kết, trước đây bà con chủ yếu trồng ngô hạt, năng suất thấp, đầu ra bấp bênh. Từ khi tham gia trồng ngô sinh khối, được hỗ trợ giống, phân bón, có HTX thu mua tận nơi, bà con phấn khởi lắm. Cây ngô sinh khối hợp đất, cho thu nhập ổn định và ít rủi ro hơn.
Mô hình liên kết không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn nâng cao tinh thần hợp tác giữa người dân, giúp họ học hỏi kỹ thuật trồng trọt, chủ động phối hợp trong khâu thu hoạch. Đặc biệt là bà con không còn làm ăn manh mún mà bắt đầu nghĩ đến sản xuất theo kế hoạch, có cam kết và đầu ra ổn định.
Cây ngô sinh khối tại xóm Ngọc Nam, xã Phục Hòa phát triển tốt, bước đầu khẳng định hiệu quả kinh tế.
Gia đình anh Nông Văn Biểu, xóm Ngọc Nam, là một trong những hộ tham gia mô hình ngay từ năm đầu, cho biết: Trước đây trồng ngô hạt, mỗi vụ vất vả mà chẳng lãi bao nhiêu. Giờ được hỗ trợ giống và phân bón, chi phí đầu tư giảm gần 25%, năng suất lại cao nên gia đình tôi đã trồng hơn 6.000 m2 ngô sinh khối, được HTX thu mua toàn bộ sản phẩm, mỗi vụ tôi thu được khoảng 20 triệu đồng. Thu nhập ổn định, chúng tôi yên tâm gắn bó với đồng ruộng.
Ông Nguyễn Khắc Thanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông - Lâm nghiệp Phục Hòa cho biết: Chúng tôi ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các trang trại chăn nuôi và doanh nghiệp chế biến trong và ngoài tỉnh, đảm bảo đầu ra ổn định. Theo kết quả thực tế, mỗi hecta trồng ngô sinh khối người dân đạt được bình quân gần 36 tấn, đạt 82% sản lượng so với dự kiến của liên kết. Với giá bán 1.050 đồng/kg, thu nhập của người dân đạt 37,8 triệu đồng/ha, đạt 87% theo kết quả dự kiến đề ra. Ngoài thu mua, HTX còn tổ chức tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn bà con quy trình canh tác, bón phân hợp lý. Cây ngô sinh khối đang trở thành cây trồng chiến lược, giúp HTX và nông dân cùng có lợi. Mô hình không chỉ giúp hộ nghèo giảm chi phí đầu tư, mà còn hình thành chuỗi sản xuất - tiêu thụ khép kín, tạo nền tảng cho phát triển nông nghiệp hàng hóa quy mô nhỏ nhưng hiệu quả cao.
Tham gia mô hình liên kết, nhiều hộ nghèo và cận nghèo có thêm việc làm tại chỗ, ổn định thu nhập, hạn chế tình trạng thanh niên rời quê đi làm ăn xa. Đồng thời, mô hình khuyến khích sử dụng phân bón hữu cơ, giống chất lượng cao, tuân thủ quy trình kỹ thuật nhằm giảm thiểu sâu bệnh và hạn chế lạm dụng hóa chất, qua đó góp phần bảo vệ môi trường, cải thiện độ phì nhiêu của đất.
Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Trần Anh Dũng cho biết: Chúng tôi xác định rõ mục tiêu của chương trình không chỉ là hỗ trợ đầu vào, mà còn tạo thói quen sản xuất có tổ chức, gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi liên kết. Khi người dân được tham gia vào mô hình có cam kết, có thị trường, họ sẽ thay đổi nhận thức và chủ động hơn trong phát triển kinh tế. Đặc biệt, mô hình này là bước đệm quan trọng trong quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, giúp hình thành vùng nguyên liệu tập trung, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển. Thực tiễn từ các xã Hạnh Phúc và Đức Long cho thấy, liên kết trồng và tiêu thụ ngô sinh khối là hướng đi phù hợp, hiệu quả, giúp người dân chuyển từ tư duy “sản xuất để đủ ăn” sang “sản xuất để bán”. Trong thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục phối hợp với các ngành, địa phương mở rộng mô hình sang những xã có điều kiện tương đồng; đồng thời khuyến khích doanh nghiệp, HTX đầu tư cơ giới hóa, ứng dụng công nghệ, phát triển khâu chế biến nhằm tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Thái Hòa