Hiệu quả ứng dụng phương pháp giáo dục STEM

10 giờ trướcBài gốc

Mô hình dự án STEM "Cầu ngói Thượng Gia Kiều" của học sinh Trường THCS Bình Minh (Nam Trực) được trưng bày tại Cuộc thi khoa học kỹ thuật và Ngày hội STEM cấp tỉnh năm học 2024-2025.

Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục STEM trong thực hiện Chương trình GDPT 2018, Sở GD và ĐT đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục (CSGD) triển khai thực hiện; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ; cử giáo viên tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm ở các địa phương, các CSGD trong tỉnh và trên cả nước đang triển khai chương trình để nâng cao nhận thức về giáo dục STEM đến các nhà trường trên địa bàn.

Từ đầu năm học 2023-2024, Trường Tiểu học thị trấn Rạng Đông (Nghĩa Hưng) đã triển khai mô hình giáo dục STEM qua các buổi sinh hoạt chuyên môn với chủ đề: “Tập huấn giáo dục STEM trong chương trình GDPT”. Nhà trường tổ chức thảo luận thống nhất quy trình tổ chức hoạt động giáo dục STEM theo 5 bước: Xác định vấn đề; Nghiên cứu kiến thức nền; Đề xuất và lựa chọn giải pháp; Chế tạo, thử nghiệm và đánh giá; Chia sẻ, thảo luận và điều chỉnh. Hình thức tổ chức hoạt động giáo dục STEM tại nhà trường gồm: Bài học STEM; Hoạt động trải nghiệm STEM; Làm quen với nghiên cứu khoa học kỹ thuật (KHKT). Sau tập huấn, các tổ, khối đã triển khai dạy những chủ đề STEM ở tất cả các lớp, mỗi khối lớp lựa chọn 4 chủ đề. Ban giám hiệu thường xuyên chỉ đạo các tổ chuyên môn nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu để xây dựng chương trình cụ thể cho từng khối lớp xuyên suốt cả năm học sao cho phù hợp với năng lực học sinh và điều kiện thực tế của nhà trường. Từ những nguyên liệu đơn giản như: hộp carton, giấy màu, ống hút, que kem..., học sinh đã vận dụng kiến thức bài học tạo ra các mô hình sản phẩm, các thí nghiệm thành công, qua đó, các em hiểu sâu, nhớ lâu bài học, đưa kiến thức đã học ứng dụng vào thực tế cuộc sống. Mỗi sản phẩm làm ra hay một thí nghiệm hoàn thành, học sinh mạnh dạn trình bày, thuyết trình qua đó tăng thêm tính chủ động, gắn kết, cải thiện kỹ năng thuyết trình và tự tin hơn khi đứng trước đám đông với mọi người. Ngoài ra các em còn được trao đổi, phỏng vấn, phản biện (phát triển tư duy phản biện), được làm việc nhóm (phát triển kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp).

Trường THCS Nguyễn Hiền (Nam Trực) là đơn vị cấp THCS đi đầu tỉnh trong việc triển khai giáo dục STEM. Cùng với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhằm tạo ra sự đồng thuận, thống nhất và phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường (trong đó, sự phối hợp giữa gia đình - nhà trường - xã hội giữ vai trò nòng cốt), để triển khai chương trình giáo dục STEM, nhà trường tổ chức giao lưu, tập huấn, trao đổi kinh nghiệm, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên. Nhà trường sử dụng ngân sách và huy động xã hội hóa từ các nguồn để đầu tư cơ sở vật chất cho dạy học STEM như: Trang bị máy chiếu đa năng, tủ sách cho các phòng học; đầu tư bảng tương tác thông minh; nhà đa năng; đầu tư sân thi đấu; mua 2 robot VEX 02; cho CLB STEM Robotics làm quen với lập trình máy tính, định hướng ngành nghề STEM công nghệ cao như khoa học máy tính, trí tuệ nhân tạo... Với những điều kiện đó, nhà trường đã tổ chức dạy học các môn khoa học theo phương thức giáo dục STEM và các hoạt động trải nghiệm STEM một cách rất hiệu quả.

Giáo viên Trường Tiểu học Hải Cường (Hải Hậu) hướng dẫn học sinh làm các sản phẩm STEM.

Để triển khai dạy học STEM, các nhà trường đã tổ chức dạy học các môn khoa học theo hướng tiếp cận liên môn. Các chủ đề, bài học, hoạt động STEM bám sát chương trình của các môn học thành phần. Ngoài tổ chức dạy học các bài học STEM, các trường còn tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM giúp học sinh được khám phá các thí nghiệm, ứng dụng KHKT trong thực tiễn đời sống, từ đó nhận biết được ý nghĩa của các môn Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học đối với đời sống con người, nâng cao hứng thú học tập. Học sinh còn được tham gia Ngày hội STEM và hoạt động nghiên cứu KHKT, được tham gia các câu lạc bộ (CLB) STEM. Nhiều CLB đã phát huy tính tích cực, là sân chơi bổ ích, hiệu quả, lành mạnh cho học sinh. Tiêu biểu như CLB STEM các trường: THCS Tống Văn Trân (thành phố Nam Định), THCS Nguyễn Hiền (Nam Trực); THPT chuyên Lê Hồng Phong, THPT Nguyễn Khuyến (thành phố Nam Định)...

Việc thực hiện giáo dục STEM trong các nhà trường bước đầu đem lại những kết quả quan trọng, góp phần phát triển phẩm chất, năng lực người học; đề cao phong cách học tập sáng tạo, tạo cơ hội vận dụng, mở rộng kiến thức vào thực tiễn. Trong suốt quá trình học, học sinh luôn đóng vai trò chủ động trong mỗi giờ học. Cô Phạm Thị Liên, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Rạng Đông cho biết: “Sau gần 2 năm thực hiện phương pháp giáo dục STEM, học sinh nhà trường phát huy khả năng tư duy logic, sáng tạo và giải quyết vấn đề, điều này giúp học sinh tiệm cận sớm với giáo dục trong thời đại mới, phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất. Trải nghiệm giáo dục STEM ngay từ khi còn nhỏ giúp các em có nền tảng tốt về khả năng tư duy độc lập, sáng tạo, phát triển các kỹ năng mềm… làm tiền đề trở thành công dân toàn cầu trong thời đại kỹ thuật số”. Cùng chung nhận định, cô Phạm Thị Ngọc, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Hiền chia sẻ: “Với việc đẩy mạnh các hoạt động giáo dục STEM, học sinh nhà trường đã tạo ra nhiều sản phẩm STEM và sản phẩm KHKT có ý nghĩa thiết thực với học tập và cuộc sống, tham gia các cuộc thi cấp tỉnh hàng năm, trường đều đạt giải Nhất, Nhì, Ba, có những sản phẩm KHKT được lựa chọn dự thi cấp quốc gia. Tại cuộc thi VEX IQ Robotics toàn quốc năm 2023 và 2024, đội robot của Trường THCS Nguyễn Hiền đã lần lượt giành giải Nhì và giải Ba”.

Tuy còn một số khó khăn như thiếu dụng cụ, nguyên vật liệu cho giáo viên và học sinh thực hành; cơ sở vật chất phòng khoa học công nghệ, không gian sáng chế; tài liệu phục vụ cho giáo dục STEM còn hạn chế, một số ít phụ huynh chưa hiểu rõ được nội dung giáo dục STEM..., nhưng với kết quả đạt được cho thấy nhiều kết quả tích cực của việc triển khai giáo dục STEM, tạo tiền đề xây dựng các thế hệ học sinh năng động, tích cực nghiên cứu, vận dụng kiến thức giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đời sống khoa học và công nghệ. Qua đó, phát hiện những học sinh có năng lực để tham gia cuộc thi KHKT các cấp.

Để nâng cao chất lượng giáo dục STEM, trong thời gian tới Sở GD và ĐT tiếp tục tổ chức tập huấn, hội thảo nâng cao năng lực triển khai giáo dục STEM cho cán bộ quản lý, giáo viên. Tăng cường chỉ đạo các CSGD triển khai giáo dục STEM, tích cực tham gia Ngày hội STEM và cuộc thi KHKT hàng năm, từng bước đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD và ĐT.

Bài và ảnh: Minh Thuận

Nguồn Nam Định : https://baonamdinh.vn/xa-hoi/202503/hieu-qua-ung-dung-phuong-phapgiao-duc-stem-80c361d/