HIMARS lên đời với vũ khí 'lai' bom-rocket, có thể bắn nhiều mục tiêu cùng lúc

2 ngày trướcBài gốc

Tại triển lãm MSPO 2025, Saab đã minh họa rằng bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất (GLSDB) có thể tích hợp vào nhiều bệ phóng khác nhau bằng cách trưng bày bên cạnh mô hình bệ phóng container 12 ống gắn trên xe tải - Ảnh: Army Recognition

Vũ khí “lai” bom-rocket

GLSDB là kết quả hợp tác giữa Saab với Boeing (Mỹ) trong nỗ lực chế tạo một loại vũ khí kết hợp giữa bom dẫn đường GBU-39 và động cơ tên lửa M26/M30, được phóng từ hệ thống HIMARS.

Theo tạp chí Army Recognition, hệ thống này được quảng bá có độ chính xác rất cao, khả năng tấn công mục tiêu từ mọi hướng, khai hỏa loạt đạn vào nhiều mục tiêu cùng lúc và linh hoạt nhờ nhiều biến thể như dẫn đường laser hay đạn hạn chế thương vong phụ.

GLSDB được thiết kế để mở rộng năng lực pháo phản lực, buộc đối phương phải đẩy kho đạn, radar phòng không và sở chỉ huy ra xa tiền tuyến, từ đó tăng áp lực hậu cần. Vũ khí này có tầm bắn tới 150km, mang đầu nổ đa dụng 93kg (16kg thuốc nổ) và xuyên được 90cm bê tông cốt thép.

Hệ thống dẫn đường sử dụng GPS kết hợp quán tính với khả năng chống gây nhiễu. Sau khi tách khỏi động cơ, bom mở cánh để lượn, có thể tiếp cận mục tiêu từ nhiều góc, kể cả phía sau bệ phóng. Ngòi nổ điện tử lập trình cho phép nổ va chạm, nổ cận đích hoặc xuyên phá chậm. Biến thể Focused Lethality Munition giảm thiệt hại phụ, còn bản dẫn đường laser có thể đánh mục tiêu di động.

Tính linh hoạt triển khai

Tại MSPO 2025, Saab trưng bày mô hình bệ phóng container 12 ống, cho thấy GLSDB có thể tích hợp nhiều nền tảng như HIMARS, M270 MLRS, pháo phản lực Chunmoo của Hàn Quốc, hay bệ phóng container. Thậm chí, cấu hình container còn có thể triển khai trên biển, mở rộng các phương án tác chiến.

Vũ khí này tăng tầm bắn của HIMARS từ 85km (với tên lửa GMLRS) lên khoảng 150km. Nhiều quả đạn có thể khai hỏa cùng lúc để đánh trúng đồng thời, gây khó cho phòng thủ đối phương. Bệ phóng container còn giúp ngụy trang, giảm nguy cơ bị phát hiện và phản pháo.

Thủy quân lục chiến Mỹ diễn tập khai hỏa HIMARS ở Okinawa, Nhật Bản năm 2020 - Ảnh: Quân đội Mỹ

Chi phí được coi là lợi thế quan trọng. Một quả GLSDB tận dụng bom SDB giá khoảng 40.000 USD kết hợp động cơ rocket có sẵn, rẻ hơn nhiều so với ATACMS (trên 1 triệu USD) - tên lửa đạn đạo tầm ngắn, tầm bắn lên đến 300km hay tên lửa hành trình Storm Shadow (khoảng 2,5 triệu USD) với tầm bắn 560km. Dù đầu đạn nhỏ hơn, nhưng độ chính xác cao và linh hoạt khiến GLSDB trở thành giải pháp bổ sung kinh tế, mở rộng khả năng pháo phản lực mà không thay thế các tên lửa chiến lược.

Trải nghiệm thực chiến

Ngay từ năm 2015, các thử nghiệm chứng minh GLSDB có thể tấn công 360 độ. Năm 2017, GLSDB đánh trúng mục tiêu di động cách 100km nhờ đầu dò laser bán chủ động. Năm 2019, thử nghiệm ở Na Uy cho thấy GLSDB có khả năng đánh trúng mục tiêu trên biển ở 130km bằng bệ phóng container.

Khác với rocket truyền thống bay theo quỹ đạo cố định, GLSDB tách động cơ ở độ cao, bung cánh và lượn, cho phép né địa hình hay vượt qua phòng thủ của đối phương.

Vũ khí này lần đầu được xác nhận sử dụng tại Ukraine vào tháng 2.2024 khi quân đội Ukraine dùng GLSDB nhắm mục tiêu của Nga ở Luhansk nhưng gặp hạn chế do gây nhiễu điện tử làm giảm độ chính xác. So sánh với bom SDB thả từ máy bay, bản phóng từ đất bị ảnh hưởng nhiều hơn vì đường bay dễ phát hiện.

Himars khai hỏa trên mặt trận phía nam của Ukraine - Ảnh: WSJ

Đề khắc phục, Saab và Boeing cải tiến khả năng kháng nhiễu, củng cố liên kết và nâng cấp điện tử. Tháng 3.2025, Mỹ nối lại chuyển giao phiên bản mới cho Ukraine, được cho là đạt tốc độ Mach 5 (6.125km/giờ) trong giai đoạn tăng tốc và vẫn duy trì độ chính xác. Trải nghiệm tại Ukraine được xem như bài kiểm tra thực tế, định hình quá trình hoàn thiện công nghệ.

Bảo đảm chuỗi cung ứng

Ban đầu, GLSDB tận dụng động cơ rocket M26 dư thừa. Tuy nhiên, sản xuất loại này đã dừng từ 2001. Tháng 6.2025, Saab chọn Anduril Industries, công ty phát triển hệ thống động cơ tên lửa Mỹ, sản xuất động cơ mới, thay thế hoàn toàn nguồn cũ. Anduril đầu tư 75 triệu USD mở rộng nhà máy ở Mississippi, dự kiến sản xuất 6.000 động cơ mỗi năm từ 2026.

Song song, Saab mở cơ sở sản xuất GLSDB ở Grayling, Michigan, với sản phẩm đầu tiên dự kiến ra lò trong năm tới. Đây là bước chuyển từ tái chế kho dự trữ sang sản xuất hoàn toàn mới, bảo đảm nguồn cung lâu dài.

Việc Saab mở rộng năng lực HIMARS bằng GLSDB phản ánh xu hướng kết hợp bom dẫn đường chính xác với nền tảng phóng đa năng. Đây là nỗ lực tạo ra vũ khí tầm trung, giá thành thấp, nhưng đủ sức phá thế bố trí của đối phương và bổ sung cho các hệ thống tên lửa chiến lược đắt đỏ.

Từ các bài thử nghiệm tại Na Uy cho đến thực chiến ở Ukraine, GLSDB đã chứng minh giá trị như một vũ khí linh hoạt, "khó đoán" và đang tiếp tục được cải tiến để kháng nhiễu tốt hơn. Với chuỗi cung ứng mới cùng khả năng tích hợp đa nền tảng, hệ thống này hứa hẹn sẽ giữ vai trò quan trọng trong kho vũ khí pháo phản lực hiện đại của NATO và các đối tác.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/himars-len-doi-voi-vu-khi-lai-bom-rocket-co-the-ban-nhieu-muc-tieu-cung-luc-236991.html