Thông báo ngừng hoạt động từ ngày 1-10, HnamMobile, hệ thống bán lẻ hàng công nghệ chính hãng và trung tâm sửa chữa - bảo hành tại TP HCM, cho biết: "Đây là một quyết định vô cùng khó khăn nhưng trong bối cảnh thị trường không thuận lợi, chúng tôi buộc phải khép lại hành trình này".
Bước vào chu kỳ mới
Không riêng HnamMobile gặp khó khăn, từ sau đại dịch COVID-19, sức mua tại hầu hết hệ thống bán hàng công nghệ đều giảm sút khi người tiêu dùng có xu hướng tiết kiệm chi tiêu, sử dụng thiết bị lâu hơn. Nhu cầu thay mới thiết bị không còn lớn như trước là nguyên nhân chính dẫn đến việc nhiều cửa hàng bán lẻ phải thu hẹp hoặc rời thị trường.
Theo ghi nhận của phóng viên, tại các tuyến đường chuyên kinh doanh điện thoại ở TP HCM như Võ Văn Ngân, Quang Trung, Hoàng Văn Thụ, Trần Quang Khải..., số lượng cửa hàng đã giảm đáng kể. Nhiều cửa hàng tuy còn mở nhưng sức mua yếu, phải mở rộng sang kinh doanh các ngành hàng khác để duy trì doanh thu.
Ông Huỳnh Văn Đạt từng có cửa hàng bán lẻ điện thoại tại phường Hiệp Bình, TP HCM. Gần đây, ông phải ngừng kinh doanh bởi cửa hàng quá ế ẩm do áp lực cạnh tranh từ các chuỗi lớn cũng như sự nở rộ của kênh bán hàng online.
"Điện thoại có giá trị cao trong khi chỉ cần tồn kho 1-2 tháng đã mất giá đến vài triệu đồng mỗi chiếc. Nếu vốn yếu thì càng duy trì cửa hàng sẽ càng lỗ. Hiện tôi chuyển sang sửa chữa thiết bị và cho thuê mặt bằng để ổn định thu nhập" - ông Đạt cho biết.
Các doanh nghiệp (DN), chuỗi bán lẻ công nghệ quy mô lớn cũng phải đối mặt với thách thức khi thị trường đã bão hòa. Từ ngày 1-1-2023 đến 30-6-2024, hệ thống của Thế Giới Di Động đã đóng cửa đến 335 cửa hàng kém hiệu quả để tối ưu hệ thống, bao gồm 144 cửa hàng Thế Giới Di Động và 191 cửa hàng Điện Máy Xanh. Trong khi đó, FPT Retail phải mở rộng kinh doanh sang mảng điện máy, SIM di động nhằm đa dạng hóa nguồn thu.
Một số đại lý khác lựa chọn chuyển đổi mô hình, hợp tác trực tiếp với các hãng lớn như Apple, Samsung để vận hành "mono store" (cửa hàng chuyên biệt của một thương hiệu) nhằm phục vụ khách hàng tốt nhất.
Tại cuộc họp nhà đầu tư, ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Thế Giới Di Động, cho biết giai đoạn 2022 -2023, công ty đã tái cấu trúc mạnh, cắt giảm hàng chục ngàn nhân sự và số lượng cửa hàng để tập trung vào chất lượng. Sau giai đoạn này, DN đặt mục tiêu bước vào chu kỳ tăng trưởng mới dựa trên chất lượng. Tính đến cuối tháng 6-2025, Thế Giới Di Động có 61.779 nhân sự, giảm hơn 18.450 người so với mức đỉnh vào quý III/2022.
Những diễn biến trên cho thấy thị trường bán lẻ công nghệ không còn là "sân chơi" cho tất cả DN. Thương hiệu nhỏ, vốn mỏng, thiếu linh hoạt sẽ rất khó duy trì hoạt động; còn các chuỗi lớn cũng phải liên tục tái cấu trúc và đổi mới để thích ứng.
HnamMobile, chuỗi bán lẻ điện thoại có tuổi đời gần 20 năm tại TP HCM, vừa thông báo đóng cửa từ ngày 1-10.Ảnh: LÊ TỈNH
Tiếp tục thanh lọc
Theo ông Phương Quang Tùng, giám đốc kinh doanh một chuỗi bán lẻ công nghệ tại TP HCM, áp lực cạnh tranh trên thị trường smartphone ngày càng lớn kể từ khi Apple mở rộng mạng lưới phân phối chính hãng và vận hành Apple Store trực tuyến với chính sách giá, trả góp hấp dẫn. Các chuỗi lớn như FPT Shop, CellphoneS, Viettel Store, ShopDunk, Thế Giới Di Động... không ngừng nâng cấp dịch vụ hậu mãi, triển khai chương trình đổi máy cũ lấy mới... khiến cửa hàng nhỏ khó cạnh tranh. Trong khi đó, biên lợi nhuận của sản phẩm iPhone vốn không cao.
Đáng chú ý, năm nay, Việt Nam trở thành thị trường mở bán iPhone sớm tương đương các thị trường top 1 trên thế giới khiến doanh số gần như dồn hết vào các chuỗi lớn. Các cửa hàng nhỏ không có nguồn hàng chính hãng, phải nhập qua trung gian nên giá cao và khó bán hơn, còn thị trường hàng xách tay cũng dần hết "đất sống".
Ông Huỳnh Văn Đạt nhìn nhận hình ảnh dòng người xếp hàng mua iPhone trong ngày mở bán chỉ phản ánh phần nổi của thị trường. Thực chất, nhà bán hàng phải chịu chính sách kiểm soát chặt chẽ của hãng, sự cạnh tranh của các chuỗi bán lẻ lớn, nhỏ và sự thay đổi liên tục của phương thức bán hàng.
"HnamMobile không phải đại lý ủy quyền của Apple nên không có lợi thế cạnh tranh về nguồn hàng, giá cả và uy tín so với đối thủ. Thương hiệu nhỏ cũng khó có thể triển khai các chương trình khuyến mãi, hậu mãi hấp dẫn" - ông Đạt phân tích.
Cũng theo ông Đạt, đại lý ủy quyền với chính sách đổi trả trong 7-30 ngày, xử lý nhanh các vấn đề để bảo đảm khách hàng có trải nghiệm tốt cùng với hoạt động truyền thông mạnh mẽ... là những yếu tố tạo nên khoảng cách lớn với các cửa hàng nhỏ.
Một KOL công nghệ nhận định thị trường bán lẻ công nghệ đã thay đổi hoàn toàn chỉ trong vòng vài năm trở lại đây. Thị trường không còn chỗ cho mô hình kinh doanh kiểu buôn bán nhỏ lẻ qua ngày, DN muốn tồn tại phải có chiến lược rõ ràng và định hướng lâu dài.
"Việc có thêm một hệ thống bán lẻ công nghệ rời thị trường là lời nhắc nhở cho các chuỗi bán lẻ khác cần nghiêm túc xây dựng chiến lược kinh doanh hướng tới nâng cao chất lượng dịch vụ" - KOL này nói.
Theo giới phân tích, thị trường sẽ tiếp tục thanh lọc để giữ lại những hệ thống lớn, có tiềm lực tài chính và được hãng ủy quyền trong bối cảnh xu hướng mua hàng công nghệ đang chuyển dịch mạnh sang kênh online.
Kênh online bán chạy
Theo báo cáo của Metric.vn, 6 tháng đầu năm 2025, ngành hàng điện thoại và máy tính bảng dẫn đầu doanh số trên 4 sàn thương mại điện tử lớn gồm Shopee, Lazada, Tiki và TikTok Shop. Tổng doanh số 6.537 tỉ đồng khẳng định sức hút mạnh của sản phẩm công nghệ. Trong đó, doanh số sản phẩm Apple dẫn đầu với 4.003 tỉ đồng, theo sau là Samsung với 988 tỉ đồng.
Nhóm sản phẩm giá từ 5 triệu đồng trở lên chiếm 27% tổng doanh số, cho thấy người tiêu dùng sẵn sàng chi mạnh tay cho việc mua sắm thiết bị công nghệ qua kênh trực tuyến.
LÊ TỈNH - NGUYỄN HẢI