'Hộ chiếu' cho hàng Việt ra thế giới

3 giờ trướcBài gốc

Đây là thông điệp xuyên suốt tại hội thảo “Xuất xứ hàng hóa trong khuôn khổ các Hiệp định thương mại tự do” do Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức ngày 27/10 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội chợ Mùa thu 2025.

“Chìa khóa” nâng cao năng lực cạnh tranh

Ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, quy tắc xuất xứ không chỉ là điều kiện kỹ thuật, mà là nền tảng bảo đảm tính minh bạch và công bằng trong thương mại, góp phần củng cố niềm tin đối tác và nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Thực tế cho thấy, việc nắm vững và tuân thủ quy tắc xuất xứ giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa ưu đãi thuế quan từ các FTA như CPTPP, EVFTA, RCEP... Đây chính là “tấm vé thông hành” để hàng hóa Việt Nam bước vào những thị trường khó tính với mức thuế ưu đãi vượt trội, hướng tới mục tiêu tăng trưởng bền vững và giá trị cao.

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe, Bộ Công Thương đã tăng cường phối hợp liên ngành nhằm phòng chống gian lận xuất xứ, đồng thời siết chặt kiểm tra, giám sát việc cấp Chứng nhận xuất xứ (C/O). Các biện pháp này không chỉ bảo vệ doanh nghiệp chân chính mà còn duy trì uy tín quốc gia, tránh rủi ro bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại từ phía đối tác.

Ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu.

Theo Nghị định số 146/2025/NĐ-CP, Bộ Công Thương được giao chủ trì xây dựng Nghị định quy định tiêu chí xác định xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa lưu thông trong nước. Đây là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống pháp lý đồng bộ, minh bạch, tạo niềm tin cho người tiêu dùng và bảo vệ sản xuất trong nước.

Việc xác định xuất xứ hàng hóa nội địa không chỉ giúp người tiêu dùng phân biệt rõ nguồn gốc sản phẩm mà còn ngăn chặn tình trạng hàng nhập khẩu đội lốt hàng Việt, bảo vệ các doanh nghiệp sản xuất chân chính và khuyến khích phát triển thương hiệu quốc gia.

C/O là cơ hội sống còn

Phân tích sâu hơn, ông Trần Ngọc Bình - Trưởng phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực TP Hồ Chí Minh (Cục Xuất nhập khẩu) khẳng định C/O chính là “tấm hộ chiếu” của hàng hóa trên thị trường thế giới. Một lô hàng có C/O đồng nghĩa với việc được chứng nhận nguồn gốc rõ ràng, là điều kiện tiên quyết để hưởng ưu đãi thuế quan.

Hiện có hai nhóm C/O chính: C/O không ưu đãi (Form B) để xác nhận nguồn gốc và C/O ưu đãi (theo GSP và FTA). Đặc biệt, với 16 FTA đã có hiệu lực, C/O ưu đãi mang lại mức giảm thuế quan sâu rộng, thậm chí nhiều mặt hàng được hưởng thuế 0%.

Khách tham quan và mua sắm tại Hội chợ Mùa thu 2025.

“C/O không phải thủ tục hành chính đơn thuần, mà là công cụ sống còn giúp hàng hóa Việt Nam có chỗ đứng trong chuỗi cung ứng quốc tế. Mỗi phần trăm thuế được giảm là một phần sinh lực của doanh nghiệp”, ông Bình nhấn mạnh.

Trong đó, ba FTA thế hệ mới là CPTPP, EVFTA và UKVFTA có tiêu chuẩn rất cao, không chỉ về thuế quan mà còn về lao động, môi trường và thương mại bền vững. Việc tuân thủ quy tắc xuất xứ trong các hiệp định này là yếu tố sống còn với các ngành hàng chủ lực như dệt may, da giày, nông - thủy sản.

Nêu ví dụ thực tế, ông Bình cho biết phần lớn nông sản Việt Nam như gạo, cà phê, hồ tiêu được xác định theo tiêu chí xuất xứ thuần túy và phải có xác nhận từ chính quyền địa phương.

Riêng với thủy sản xuất khẩu, quy định phức tạp hơn và gắn liền với vấn đề chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Các sản phẩm khai thác cần chứng minh tàu đánh bắt treo cờ Việt Nam và khai thác hợp pháp.

“Nếu tàu vi phạm quy định IUU, doanh nghiệp sẽ không được cấp C/O, dù hàng hóa đạt chất lượng quốc tế”, ông Bình khẳng định.

Ông đặc biệt lưu ý về "thẻ vàng" IUU do EU áp dụng. Các lô hàng xuất khẩu vào EU, ngoài C/O, bắt buộc phải có Giấy chứng nhận khai thác. Quyết tâm của Chính phủ trong việc gỡ bỏ "thẻ vàng" cho thấy tầm quan trọng của việc tuân thủ quy tắc xuất xứ để bảo vệ uy tín ngành hàng trên trường quốc tế.

Trong bối cảnh mới, ông Bình cho rằng quy tắc xuất xứ không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là chỉ dấu về năng lực quản trị và tính minh bạch. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi tư duy, đầu tư vào hệ thống dữ liệu, truy xuất nguồn gốc điện tử để hướng tới chuẩn mực quốc tế.

“Xuất xứ là đường băng, tuân thủ là động cơ, còn FTA là bầu trời rộng mở. Khi hiểu đúng và làm đúng, doanh nghiệp không chỉ hưởng lợi về thuế mà còn góp phần xây dựng hình ảnh Việt Nam là một đối tác xuất khẩu đáng tin cậy và có trách nhiệm trong chuỗi cung ứng toàn cầu", ông Bình nhấn mạnh.

Minh Thu

Nguồn Doanh Nghiệp : https://doanhnghiepvn.vn/doanh-nghiep/-ho-chieu-cho-hang-viet-ra-the-gioi/20251027054839458