Trước vai trò đa chức năng ngày càng rõ nét, việc giám sát chất lượng nước hồ trở nên cấp thiết. Theo ông Đỗ Ngọc Anh Long, Giám đốc Xí nghiệp Thủy lợi Phúc Yên, năm 2019 hồ Đại Lải có quy trình vận hành mới phục vụ ba mục tiêu: nông nghiệp, sinh hoạt và du lịch. Tuy nhiên, việc vận hành đang gặp nhiều khó khăn do vấn đề môi trường.
Hồ nằm ở lưu vực rộng, tiếp nhận nước từ nhiều khe suối nên khó kiểm soát các nguồn xả thải. Đặc biệt, rác sinh hoạt, nước thải nông nghiệp và xác động vật chết từ thượng nguồn, nhất là trong các đợt dịch bệnh, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Bên cạnh đó, hoạt động du lịch phát triển mạnh, nhưng tàu thuyền không thuộc phạm vi quản lý của ngành thủy lợi khiến việc giám sát rò rỉ dầu mỡ và chất thải lỏng trở nên khó khăn.
Hiện công tác giám sát chất lượng nước vẫn được thực hiện định kỳ, nhưng tần suất giám sát chưa đáp ứng yêu cầu thực tế. Theo PGS.TS Lê Văn Chín (Đại học Thủy lợi), từ đầu năm đến nay mới thực hiện khoảng 8 đợt giám sát (mỗi tháng một lần), là chưa đủ để phát hiện kịp thời các sự cố ô nhiễm bất thường. Ông đề xuất tăng tần suất lên 2-3 lần/tháng để có đủ dữ liệu đánh giá.
Ông Chín nhấn mạnh, giám sát nước không chỉ là công tác kỹ thuật mà còn là công cụ cảnh báo sớm, góp phần bảo vệ nguồn nước chiến lược và phục vụ điều chỉnh quy hoạch phát triển bền vững.
Về phía đơn vị vận hành, ông Long kiến nghị cần có quy định rõ ràng hơn trong việc kiểm soát tàu thuyền, xả thải và kinh doanh dịch vụ trên hồ. Đồng thời, nâng cao tần suất giám sát chất lượng nước để đảm bảo hiệu quả và kịp thời ứng phó với nguy cơ ô nhiễm.
Thu Hà