Hộ kinh doanh 'cạnh tranh không lành mạnh' bằng thuế khoán

7 giờ trướcBài gốc

Tính đến hết tháng 12/2024, có 2,15 triệu hộ kinh doanh nộp thuế theo hình thức thuế khoán, trong khi chỉ có gần 85.000 hộ nộp thuế theo phương pháp kê khai. Ảnh: Hoàng Anh.

Tại hồ sơ xây dựng Luật Quản lý thuế (thay thế), Bộ Tài chính có báo cáo về tình hình hoạt động và công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.

Theo báo cáo, tính đến hết tháng 12/2024, tổng số hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đạt 3,6 triệu, cao hơn 6% so với năm 2023. Trong đó, có khoảng 2,2 triệu hộ duy trì hoạt động kinh doanh ổn định, 1,3 triệu hộ thuộc diện phải nộp thuế, tức là doanh thu hơn 100 triệu đồng/năm.

Bộ Tài chính cho biết, có khoảng 2,15 triệu hộ kinh doanh nộp thuế theo hình thức thuế khoán, trong khi chỉ có gần 85.000 hộ nộp thuế theo phương pháp kê khai. Đáng chú ý, có hơn 4.000 hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 10 tỷ đồng nhưng quá nửa số này nộp thuế khoán với số thuế chỉ bằng khoảng 0,4% doanh thu.

Trong khi đó, số thuế trung bình các hộ kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng nộp theo hình thức kê khai lên đến 25 – 30% doanh thu. Tính trên tổng số hộ kinh doanh, mức thuế khoản trung bình chỉ khoảng 686 nghìn đồng/tháng, thấp gấp 5 lần so với mức thuế kê khai trung bình 3,29 triệu đồng/tháng.

Theo Bộ Tài chính, điều này thể hiện rõ tính mất cân đối và thiếu công bằng và tạo ra lợi thế cạnh tranh không lành mạnh giữa các hộ kinh doanh chiếu theo hai hình thức nộp thuế.

Ngoài ra, việc không theo dõi được dòng tiền thực tế của các hộ kinh doanh thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng (đạt doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng), rơi vào khoảng 286 nghìn hộ, cũng tạo ra rủi ro về rửa tiền, gian lận thuế, đe dọa an ninh kinh tế.

Bộ Tài chính cho biết, từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm sẽ phải chuyển sang kê khai thuế và sử dụng hóa đơn điện tử. Đến 1/1/2026, hình thức thuế khoán sẽ chính sách bị bãi bỏ, thay thế bằng việc kê khai thuế nhằm tăng tính minh bạch, hiệu quả của công tác quản lý thuế.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng sẽ bổ sung quy định về mức tỷ lệ phần trăm doanh thu tính thuế giá trị gia tăng đối với hộ kinh doanh có doanh thu tương đương doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ để đảm bảo công bằng, khuyến khích hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển sang mô hình doanh nghiệp để hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp.

Theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi chính sách thuế theo hướng này là phù hợp với Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, giúp pháp luật thuế của Việt Nam tiệm cận với chuẩn mực quốc tế, trên nguyên tắc “người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”.

Bộ Tài chính thừa nhận một số khó khăn ban đầu khi triển khai chính sách thuế mới cho hộ kinh doanh, có thể kể đến như có khoảng trống pháp lý trong giai đoạn tập huấn, làm quen với quy định mới.

Các yêu cầu mới cũng gây khó khăn cho các hộ có trình độ quản lý hạn chế, các mô hình siêu nhỏ như quán vỉa hè, bán hàng trực tuyến, hộ do phụ nữ, dân tộc thiểu số, người già có trình độ công nghệ hạn chế làm chủ. Trong đó, có nguy cơ một số hộ kinh doanh nhỏ phải ngừng hoạt động do không đáp ứng được yêu cầu mới.

Bên cạnh đó, chi phí tuân thủ để đáp ứng quy định mới có thể lên đến vài triệu hoặc vài chục triệu đồng mỗi năm cho mỗi hộ kinh doanh, đòi hỏi cần có giải pháp hỗ trợ tài chính phù hợp.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính khẳng định, việc đổi mới phương pháp quản lý thuế đem lại lợi ích chiến lược về một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và phù hợp với nền kinh tế số, hoàn toàn vượt trội so với việc duy trì một cơ chế thuế đã lạc hậu.

Hoàng Đông

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/ho-kinh-doanh-canh-tranh-khong-lanh-manh-bang-thue-khoan-d40713.html