Bắt đầu từ ngày 1/1/2026, các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh trên toàn quốc sẽ chính thức chấm dứt việc áp dụng thuế khoán, chuyển sang tự kê khai và nộp thuế theo quy định mới. Đây là nội dung quan trọng được nêu rõ tại khoản 6 Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15, quy định hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không còn áp dụng phương pháp khoán thuế mà phải nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế hiện hành.
Cụ thể, theo hướng dẫn tại mục 2.2 Mục 2 Phần I Điều 1 Đề án ban hành kèm theo Quyết định 3389/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính, kể từ thời điểm trên, toàn bộ các hộ kinh doanh sẽ được chuyển đổi từ phương thức thuế khoán sang kê khai và tự nộp thuế.
Từ năm 2026, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng sẽ không phải nộp thuế GTGT, thuế TNCN nhưng vẫn phải tự kê khai thuế theo quy định mới khi bỏ thuế khoán.
Trong Bảng 2 của đề án này, Bộ Tài chính đã đưa ra phân loại chi tiết các mô hình quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh, đồng thời hướng dẫn cụ thể cách tính thuế năm 2026 sau khi bỏ thuế khoán. Theo đó, hộ kinh doanh được chia thành ba nhóm với cách kê khai và xác định nghĩa vụ thuế phù hợp từng quy mô doanh thu.
Đáng chú ý, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm (thuộc nhóm 1) sẽ không phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Tuy nhiên, các hộ và cá nhân kinh doanh vẫn có trách nhiệm kê khai thuế hai lần mỗi năm, vào đầu năm hoặc giữa năm, và cuối năm để xác định nghĩa vụ thuế chính xác.
Bộ Tài chính cũng khuyến khích hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử có mã trong các giao dịch với người tiêu dùng, đồng thời cho phép ghi chép sổ kế toán theo hình thức đơn giản, có phần mềm hỗ trợ miễn phí từ cơ quan quản lý. Đặc biệt, hộ kinh doanh không bắt buộc phải mở tài khoản ngân hàng và không phải chuyển đổi phương pháp tính thuế sang hình thức khác.
Đối với hoạt động kinh doanh qua nền tảng thương mại điện tử, quy định mới cũng làm rõ hai trường hợp:
Nếu sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán, sàn sẽ khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT, TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu. Trường hợp doanh thu cuối năm dưới 200 triệu đồng, người kinh doanh sẽ được hoàn trả số thuế đã nộp thừa.
Nếu sàn không có chức năng thanh toán, cá nhân phải tự kê khai và nộp thuế theo từng lần phát sinh, theo tháng hoặc quý tùy tình hình kinh doanh.
Để hỗ trợ giai đoạn chuyển đổi, cơ quan thuế sẽ cung cấp miễn phí phần mềm kế toán, hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử và hỗ trợ tư vấn pháp lý cho hộ, cá nhân kinh doanh.
Việc chấm dứt thuế khoán sau nhiều năm áp dụng được đánh giá là bước cải cách lớn trong công tác quản lý thuế, hướng tới tính minh bạch, công bằng và hiện đại hóa hoạt động kinh doanh của khu vực hộ cá thể, đồng thời tạo nền tảng cho chuyển đổi số trong quản lý thuế giai đoạn tới.
Tuấn Linh, Nguyễn Gia/VOV.VN