Hộ kinh doanh phải làm gì khi bỏ thuế khoán?

4 giờ trướcBài gốc

Lộ trình xóa bỏ thuế khoán

Theo quy định tại Nghị định 70/2025, từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ phải chuyển từ cơ chế nộp thuế khoán sang kê khai, đồng nghĩa với việc quản lý doanh thu, chi phí, xuất hóa đơn điện tử và khai báo định kỳ.

Đây là bước tiến quan trọng nhằm tăng tính minh bạch và tạo cơ hội tiếp cận vốn tín dụng, nhưng cũng khiến rất nhiều hộ kinh doanh lo lắng về thủ tục phức tạp, chi phí phát sinh và khả năng ứng dụng công nghệ.

Hàng triệu hộ kinh doanh đứng trước thách thức chuyển đổi phương pháp quản lý thuế

Để giải đáp phần nào những lo lắng của các hộ kinh doanh, bà Lê Yến - Giám đốc Công ty Tư vấn thuế Hà Nội đã có một số chia sẻ.

Theo bà Yến, với thuế khoán đang áp dụng, các hộ kinh doanh sẽ nộp thuế theo phương pháp ước tính doanh thu khoán. Cơ quan thuế địa phương sẽ dựa trên mức doanh thu ước tính này để áp thuế cho từng hộ. Con số này có thể không chính xác, thường thấp hơn thực tế.

Thuế khoán bao gồm hai loại: thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và thuế suất phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh.

Ví dụ, với kinh doanh thương mại, thuế GTGT là 1%, thuế TNCN là 0,5%, tổng cộng 1,5%. Với kinh doanh sản xuất, thuế GTGT là 3% và thuế TNCN là 1,5%, tổng cộng 4,5%.

Theo Nghị định 70/2025, bước đầu tiên là các hộ kinh doanh phải thực hiện hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Điều này có nghĩa là mọi hộ kinh doanh cần trang bị máy tính tiền hoặc phần mềm bán hàng, sau đó kết nối với phần mềm hóa đơn điện tử. Khi xuất hóa đơn, thông tin sẽ được truyền trực tiếp đến cơ quan thuế.

Bước thứ hai, từ năm 2026, phương pháp tính thuế khoán sẽ không còn nữa, thay vào đó là phương pháp kê khai. Bắt đầu từ ngày 1/5/2026, phương pháp khoán sẽ bị loại bỏ hoàn toàn và tất cả các hộ kinh doanh phải kê khai thuế.

Để kê khai thuế, ngoài việc sử dụng hóa đơn điện tử, các hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện kê khai định kỳ theo tháng hoặc quý, tùy doanh thu. Cụ thể, nếu doanh thu từ hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh trên 50 tỷ đồng/năm, việc kê khai sẽ thực hiện theo tháng; dưới 50 tỷ đồng/năm, kê khai theo quý.

Mức thuế áp dụng vẫn dựa trên tỷ lệ 1,5% đối với ngành thương mại, tính trên tổng doanh thu, tương tự như phương pháp khoán trước đây, chưa giống hoàn toàn cách tính thuế của doanh nghiệp.

Cách tính thuế của hộ kinh doanh sẽ gần giống doanh nghiệp

Tuy nhiên, Dự thảo Luật Quản lý thuế sắp được thông qua cũng dự kiến áp dụng hai loại thuế tương tự cho hộ kinh doanh, nhưng thuế GTGT sẽ áp dụng theo phương pháp khấu trừ.

Theo đó, các hộ sẽ được chia thành ba nhóm. Nhóm 1: doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm, được miễn thuế. Nhóm 2: doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm. Nhóm 3: doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm, phải nộp thuế thu nhập cá nhân 17% trên lợi nhuận (doanh thu trừ chi phí), gần giống cách tính thuế của doanh nghiệp.

Như vậy, khi Luật Quản lý thuế được thông qua, cách tính thuế của hộ kinh doanh sẽ gần giống doanh nghiệp. Thuế GTGT sẽ tính theo phương pháp khấu trừ, tức là các hóa đơn đầu vào có thuế GTGT sẽ được khấu trừ, chỉ phải nộp thuế trên phần giá trị tăng thêm. Thuế TNCN sẽ tính trên lợi nhuận, tương tự thuế thu nhập doanh nghiệp.

Điều này giúp giảm số thuế phải nộp đối với những hộ có doanh thu lớn. Ví dụ, với hộ kinh doanh có doanh thu 100 tỷ đồng/năm, phương pháp khoán hiện nay áp mức 1,5% thuế, tương đương 1,5 tỷ đồng/năm.

Trong khi nếu áp dụng phương pháp khấu trừ, chỉ tính thuế trên phần giá trị tăng thêm (chênh lệch giữa bán ra và chi phí đầu vào), số thuế thực nộp có thể thấp hơn đáng kể, đặc biệt với biên lợi nhuận thấp.

Một điểm mới khác được dự kiến trong Luật Quản lý thuế là cho phép hộ kinh doanh được trừ chi phí khi tính thuế thu nhập cá nhân. Trước đây, nhiều hộ kinh doanh phản ánh rằng mới mở cửa hàng, phải chịu nhiều chi phí như thuê mặt bằng, trả lương nhân viên… nhưng không được trừ khi tính thuế.

Sắp tới, thuế sẽ tính trên lợi nhuận thực tế, tức doanh thu trừ chi phí vận hành, với mức thuế 17% trên lợi nhuận. Về cơ bản, cách tính này tương tự như doanh nghiệp.

Theo bà Lê Yến, hiện nay, các hộ kinh doanh đang trong giai đoạn chuyển đổi kê khai. Tất cả các hộ chưa thực hiện chuyển đổi kê khai cần hoàn tất trước ngày 31/12/2025.

Từ ngày 1/5/2026, tất cả hộ kinh doanh sẽ bắt buộc chuyển sang phương pháp kê khai. Nếu không chuẩn bị sẵn, các hộ sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện.

Bà Yến cho rằng, hiện nay nỗi lo lớn nhất của hộ kinh doanh không chỉ là thủ tục thuế, mà còn là tâm lý e ngại khi phải thay đổi thói quen kinh doanh. Nếu nhìn ở khía cạnh tích cực, việc chuyển đổi sang cơ chế kê khai sẽ giúp hộ kinh doanh được minh bạch hóa doanh thu, dễ dàng tiếp cận vốn tín dụng thay vì chỉ dựa vào tài sản thế chấp và mở rộng quy mô.

Liên quan đến việc hỗ trợ hộ kinh doanh trong việc chuyển đổi, Cục Thuế cho biết, tại khoản 3 Điều 12 Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội đã quy định: Nhà nước bố trí kinh phí để cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh theo quy định của Chính phủ.

Hiện nay, Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết nêu trên, trong đó có quy định giải pháp hỗ trợ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Hà Loan

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/ho-kinh-doanh-phai-lam-gi-khi-bo-thue-khoan-post624903.antd