Hộ kinh doanh trước bước ngoặt chuyển đổi thuế

19 giờ trướcBài gốc

Các hộ kinh doanh cần chú ý đến ngưỡng doanh thu của mình. Ảnh: H.H.

Hộ kinh doanh cần chú ý gì?

Chỉ còn 10 ngày nữa năm tài chính 2025 kết thúc, đồng nghĩa gần 5 triệu hộ kinh doanh trên cả nước sẽ chuyển từ hình thức nộp thuế khoán sang kê khai (từ ngày 1/1/2026).

Hộ kinh doanh không chỉ là sinh kế của từng gia đình, mà còn là lực lượng quan trọng đóng góp cho tăng trưởng GDP, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội. Vì vậy, quá trình chuyển đổi lần này là bước đi cần thiết để khu vực hộ kinh doanh phát triển bền vững hơn, từng bước tiệm cận các chuẩn mực quản lý hiện đại.

Với Luật Thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua, hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 500 triệu đồng trở xuống sẽ được miễn thuế TNCN. Cơ quan quản lý dự kiến chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm theo doanh thu hàng năm. Trong đó, nhóm 1 là các hộ có doanh thu hàng năm dưới 500 triệu đồng một năm - ngưỡng chịu thuế mới áp dụng từ năm 2026. Nhóm 2 là các hộ có doanh thu từ 500 triệu đến dưới 3 tỷ đồng một năm. Nhóm 3 có mức doanh thu mỗi năm từ 3 đến dưới 50 tỷ đồng và nhóm 4 là trên 50 tỷ đồng.

Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế (VTCA) Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh, dù theo hình thức thuế khoán hay kê khai thì hộ kinh doanh cũng sẽ nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế trừ đi chi phí (nếu xác định được chi phí) hoặc lấy doanh thu thực tế phát sinh nhân với tỷ lệ nhất định.

Bà Cúc dẫn chứng, đối với hoạt động bán hàng hóa, hộ kinh doanh áp dụng tỷ lệ 1% thuế VAT và 0,5% Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) trên doanh thu. Đối với dịch vụ ăn uống, tỷ lệ thuế áp dụng là 3% thuế giá trị gia tăng và 1,5% Thuế TNCN… Chủ tịch VTCA khẳng định, không có việc tăng thuế, chỉ có thay đổi cách thức quản lý.

Tại Bắc Ninh, chị Nguyễn Thu Hà, chủ một xưởng may gia công cho biết, doanh thu của xưởng đạt gần 2 tỷ đồng/năm nhưng chi phí vật liệu và nhân công chiếm phần lớn. Nếu tính thuế theo tỷ lệ doanh thu, số thuế phải nộp sẽ không tương xứng với lợi nhuận thực tế; do đó phương pháp tính thuế theo thu nhập giúp cơ sở may của chị phản ánh đúng hiệu quả kinh doanh.

Bà Lê Thị Duyên Hải - Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết, một trong những lo lắng lớn nhất của hộ kê khai là yêu cầu về sổ sách kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC, với 7 loại sổ như sổ doanh thu, chi phí, tiền mặt, nguyên vật liệu, hàng tồn kho và một số sổ liên quan khác.

Theo bà Hải, Bộ Tài chính đang dự thảo thông tư mới nhằm đơn giản hóa hệ thống sổ sách xuống 4 loại và tiếp tục nghiên cứu đơn giản hơn cho nhóm siêu nhỏ. Với hộ chỉ tính thuế theo tỷ lệ doanh thu, chỉ cần theo dõi doanh thu; với hộ tính thuế theo doanh thu trừ chi phí, chỉ cần hai loại sổ cơ bản: doanh thu và chi phí. Đây là bước tiến nhằm giảm gánh nặng tuân thủ, tạo thuận lợi khi hộ kinh doanh chuyển sang kê khai.

Lấy người nộp thuế làm trung tâm

Liên quan đến vấn đề xử lý hàng tồn kho (đang là vấn đề khiến nhiều hộ kinh doanh lo ngại), ông Nguyễn Tiến Minh - Phó trưởng Thuế TP Hà Nội cho biết: với cách tính theo doanh thu, cơ quan thuế không sử dụng hóa đơn, chứng từ đầu vào làm cơ sở tính thuế. Như vậy, hộ kinh doanh thuộc nhóm có doanh thu từ 3 tỉ đồng trở xuống thì không nên quá lo lắng về hàng tồn kho.

Thực tế, số hộ kinh doanh có doanh thu năm trên 3 tỷ đồng chiếm tỷ lệ rất ít trên tổng số hộ kinh doanh. Thuế TP Hà Nội cho biết, sẽ triển khai khảo sát các nội dung liên quan tới hàng tồn kho của nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng trong 1 tuần.

"Chúng tôi sẽ khảo sát để nắm rõ lượng hàng tồn kho thế nào. Có rất nhiều vấn đề. Ví dụ, các hộ kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, hàng tồn kho là nhập khẩu hay hàng hóa sản xuất trong nước. Có hộ kinh doanh thuốc chữa bệnh, đây là lĩnh vực rất quan trọng về nguồn gốc… Khía cạnh khác là chứng từ, các bên thanh toán với nhau ra sao. Tất cả nội dung này sẽ được khảo sát rất cụ thể" - ông Minh nói và cho biết từ khảo sát đó, cơ quan thuế sẽ báo cáo cấp trên để có hướng dẫn.

Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết, ngành thuế xác định việc đồng hành, hỗ trợ hộ kinh doanh không chỉ là nhiệm vụ trước mắt, mà là định hướng xuyên suốt, lâu dài.

Từ góc độ nghiên cứu, ông Phạm Ngọc Thạch, Phó Trưởng ban Ban Pháp chế Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, khảo sát của VCCI cho thấy 49% hộ kinh doanh lo ngại chi phí và thời gian quản lý hóa đơn, chứng từ sẽ tăng khi chuyển sang kê khai. Những khó khăn khác tập trung vào năng lực công nghệ hạn chế, thói quen ghi chép thủ công và chi phí đầu tư ban đầu.

Từ đó, VCCI khuyến nghị hộ kinh doanh cần chủ động cập nhật quy định pháp luật, tăng cường ứng dụng công nghệ và lựa chọn các giải pháp phù hợp để công nghệ trở thành "trợ thủ", không phải gánh nặng.

H.Hương

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/ho-kinh-doanh-truoc-buoc-ngoat-chuyen-doi-thue.html