Họa khôn lường từ 'bom nước'

7 giờ trướcBài gốc

Tại xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng khoảng 21 giờ ngày 1-11, khi người dân vùng hạ du núi Tân Lai đang chuẩn bị nghỉ ngơi sau một ngày lao động bỗng xuất hiện âm thanh khủng khiếp, mạnh như tiếng bom rền.

Bàng hoàng

Tiếp đó, lũ dữ từ nơi chứa nước của dự án Trang trại Việt Phong Phú mang theo đất đá, cây cối ào xuống khu dân cư. Chỉ chốc lát, một vùng rộng lớn hoa màu bị phá tan hoang. Đau đớn hơn, một bé gái 13 tuổi bị cuốn trôi và tử vong sau đó.

Nhiều người dân cho biết đó sẽ là ký ức đầy ám ảnh trong nhiều năm sau này của họ. Bà Lê Thị Linh, ngụ xã Tuy Phong, không khỏi run rẩy khi nhớ lại.

Bà kể nước ở trên núi Tân Lai ào xuống rồi cả nhà đóng cửa chạy, đồ đạc thì bị cuốn đi. "Gần 3 sào táo đang thu hoạch, 1 sào mới trồng đều bị trôi hết. Giờ nghĩ lại ai cũng sợ, tôi còn nằm mơ luôn..." - bà Linh nói khi vẫn còn sợ hãi.

Bà Lê Thị Linh dọn dẹp vườn táo xơ xác

Theo báo cáo của UBND xã Tuy Phong, do ảnh hưởng mưa lớn đầu nguồn ngày 1-11 làm tăng lưu lượng nước ở suối Tăng Lai, suối Hố Táo, kết hợp với sự cố vỡ nơi chứa nước của dự án Trang trại Việt Phong Phú đã tạo nên dòng lũ quét hỗn hợp, hung hãn gây nên thiệt hại vô cùng lớn.

Về khả năng nhiều nơi trên địa bàn tỉnh còn nguy cơ tương tự hay không, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng hẹn với phóng viên hôm nay, 4-11, khi có thống kê đầy đủ sẽ trả lời...

Thống kê sơ bộ, đã có 109 hộ dân bị ảnh hưởng nặng nề. Tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp, hoa màu bị hư hại, cuốn trôi lên đến trên 100 ha, tổn thất về nhà cửa, vật nuôi, tài sản khác chưa thể thống kê hết.

Đáng chú ý, trang trại này từng xảy ra sự cố tương tự vào đầu tháng 10 với 17 hộ dân và 4,4 ha hoa màu bị ảnh hưởng.

Rà soát toàn diện

Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Hồ Văn Mười khẳng định nguyên nhân chính là do vỡ hồ chứa, không phải thiên tai đơn thuần, đồng thời yêu cầu làm rõ tính pháp lý của công ty chủ quản.

Ông Hồ Văn Mười cũng yêu cầu rà soát toàn diện công trình hồ, đập chứa nước, đặc biệt là những công trình do doanh nghiệp và hộ cá nhân tự xây dựng. Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao phối hợp với các địa phương lập danh mục cụ thể công trình có nguy cơ mất an toàn để có biện pháp gia cố hoặc yêu cầu dừng hoạt động.

Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, việc rà soát này không chỉ nhằm khắc phục hậu quả trước mắt mà còn là giải pháp lâu dài để tăng cường quản lý, bảo đảm an toàn cho người dân vùng hạ du.

Lý giải trái ngược

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng thông tin dự án Trang trại Việt Phong Phú do UBND tỉnh Bình Thuận cũ cấp chủ trương đầu tư lần đầu vào năm 2015 với quy mô khoảng 300 ha.

Về các nơi chứa nước, sở này cho biết qua rà soát, dự án có khoảng hơn 20 ha mặt nước, điểm sâu nhất từ 5 - 6 m, dung tích trung bình khoảng 900.000 m3, quy ra đây là hồ nước cỡ vừa.

Sự cố vừa qua là do đập chính của hồ chứa nước này vỡ dẫn tới lượng nước lớn đổ xuống hạ du. Hồ không nằm trong hạng mục xây dựng được cấp phép.

Khung cảnh tan hoang vùng hạ du sau sự cố ngày 1-11

Trả lời phóng viên, ông Trần Quang Tính, Giám đốc Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú, thừa nhận không ngờ hậu quả lại khủng khiếp đến vậy. Tuy nhiên, ông cho rằng tất cả hạng mục của dự án đều có giấy phép và sự cố vừa qua là vì mưa quá lớn chứ không phải là do "nhân tai".

Nơi chứa nước này nằm trong dự án, được pháp luật quy định nên không cần phải xin riêng. "Không cần xin giấy phép xây dựng, tôi khẳng định lại như vậy. Còn những phát biểu kia có thể họ nhầm với tổng thể tích 5 cái ao của tôi trong tổng thể dự án thì mới lên đến 900.000 m3. Còn cái ao bị sự cố chỉ có dung tích 400.000 m3, nó không bắt buộc phải xin phép (?!)" - ông Tính khẳng định.

Ông này cũng cho biết các dự án của ông được thanh tra tiến độ liên tục và báo cáo mỗi 6 tháng/lần… (?!)

Liên quan đến bé gái bị nạn tử vong, 2 ngày qua, đông đảo hàng xóm, nhà hảo tâm đã đến thăm viếng, động viên gia đình bé. Không ít bạn đọc của Báo Người Lao Động từ TP HCM đã trực tiếp đến chia buồn cùng gia đình sau khi đọc được thông tin.

Phối hợp kiểm tra tính pháp lý

Trong báo cáo ngày 2-11 của UBND xã Tuy Phong gửi UBND tỉnh Lâm Đồng, UBND xã này thông tin qua kiểm tra tại thực địa dự án, có 2 ao chứa nước bị vỡ vách ngăn tạo lượng nước lớn đổ về hạ lưu gây ra sự cố.

Trong đó, một ao chứa nước lớn, diện tích trên 18 ha, chiều dài vỡ vách ngăn khoảng 48 m, một ao chứa nước nhỏ liền kề diện tích hơn 4 ha, chiều dài vỡ vách ngăn khoảng 37 m.

Địa phương đang "phối hợp với lực lượng chức năng để đánh giá đầy đủ nguyên nhân gây vỡ ao, phối hợp kiểm tra tính pháp lý đối với các hồ chứa nước tại dự án Trang trại Việt Phong Phú để xử lý" - báo cáo nêu.

Được biết, nếu sự cố là một ao chứa nước sẽ khác với hồ chứa nước bởi cách thức quản lý khác nhau. Căn cứ theo Nghị định 114/2018 thì khái niệm đập, hồ chứa nước được phân định rõ. Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý đối với các hồ chứa quan trọng đặc biệt, hồ chứa lớn; trong khi các hồ chứa vừa (500.000 m3 đến dưới 3 triệu m3), hồ chứa nhỏ (dưới 500.000 m3) thuộc thẩm quyền địa phương quản lý. "Ao" không chịu sự quản lý theo các quy định trên…

Th.Linh

Bài và ảnh: CHÂU TỈNH

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/hoa-khon-luong-tu-bom-nuoc-196251103223650695.htm