Hoàn thiện hành lang pháp lý trong quản lý và sử dụng viện trợ không hoàn lại

4 giờ trướcBài gốc

Việc ban hành Nghị định mới là cần thiết để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong huy động, tiếp nhận và quản lý nguồn viện trợ không hoàn lại trong thời gian qua.

Theo Bộ Tài chính, thời gian qua, trong huy động, quản lý và triển khai các khoản viện trợ không hoàn lại có một số vấn đề tồn tại như. Cụ thể, chưa phân định rõ giữa hợp đồng hợp tác nghiên cứu, hợp đồng cung cấp dịch vụ, hợp đồng thuê khoán với khoản viện trợ cho đơn vị sự nghiệp công lập; chưa xác định rõ ràng đâu là viện trợ ODA và đâu là viện trợ ngoài ODA; chưa có tiêu chí cụ thể để xác định cơ quan chủ quản và thẩm quyền phê duyệt tiếp nhận viện trợ; mọi khoản viện trợ đều phải xin ý kiến các bộ liên quan mà không phân biệt quy mô, dẫn đến kéo dài thời gian thẩm định và phê duyệt.

Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Nghị định được xây dựng trên cơ sở bám sát các chủ trương, chỉ đạo của Đảng và Chính phủ. Theo đó, thực hiện tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW, dự thảo tập trung vào việc sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện đồng bộ quy định pháp luật về khoa học, công nghệ, đầu tư, ngân sách, tài sản công, thuế… qua đó tháo gỡ rào cản, giải phóng nguồn lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Dự thảo cũng đề cao quyền tự chủ của các viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức khoa học công nghệ công lập trong việc tiếp nhận và sử dụng viện trợ.

Dự thảo Nghị định cụ thể hóa Chỉ thị số 49-CT/TW ngày 28/6/2025 của Ban Bí thư về công tác phi chính phủ nước ngoài. Trong đó, yêu cầu đổi mới quy trình thẩm định, tiếp nhận, quản lý và sử dụng viện trợ phi chính phủ theo hướng hiệu quả, minh bạch, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đồng thời tăng cường trách nhiệm giải trình và giám sát của các cơ quan, tổ chức liên quan.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính cho biết, theo Nghị quyết số 03/NQ-CP, Chính phủ yêu cầu khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế, xóa bỏ rào cản, biến thể chế trở thành lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Cụ thể, sẽ tiến hành rà soát, tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp luật để tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của các ngành, lĩnh vực trên môi trường số.

Chính phủ cũng định hướng xây dựng cơ chế đặc thù về đầu tư, đầu tư công, mua sắm công đối với sản phẩm là kết quả nghiên cứu khoa học, công nghệ và dịch vụ số nhằm thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số quốc gia. Song song đó, sẽ ban hành quy định cải cách cơ chế tài chính cho các nhiệm vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; đơn giản hóa tối đa hồ sơ, thủ tục quản lý, thanh quyết toán; giao quyền tự chủ cho các đơn vị sử dụng kinh phí nghiên cứu. Cơ chế bảo hộ sở hữu trí tuệ cũng sẽ được hoàn thiện, gắn với việc chia sẻ lợi ích từ kết quả nghiên cứu và ứng dụng.

Ngoài ra, các quy định về sử dụng viện trợ không hoàn lại ngoài ODA cũng sẽ được sửa đổi theo hướng phân cấp, tăng quyền tự chủ cho tổ chức khoa học công nghệ và cơ sở giáo dục đại học công lập. Đồng thời, Chính phủ yêu cầu hoàn thiện cơ chế ưu đãi đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cũng như rà soát chính sách thuế, tín dụng để hỗ trợ hợp tác đào tạo, nghiên cứu giữa doanh nghiệp với các trường đại học, viện nghiên cứu công lập

Bộ Tài chính khẳng định, thảo Nghị định thay thế Nghị định số 80/2020/NĐ-CP được xây dựng hoàn toàn phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc khuyến khích phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đồng thời cũng phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc thực hiện tăng cường quản lý Nhà nước đối với việc sở hữu, sử dụng tài sản, nhưng vẫn đảm bảo chính sách ưu đãi đối với các lĩnh vực mang tính đột phá, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thùy Linh

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/hoan-thien-hanh-lang-phap-ly-trong-quan-ly-va-su-dung-vien-tro-khong-hoan-lai.html?source=cat-87