Hoàn thiện khung pháp lý để Trung tâm Tài chính quốc tế 'cất cánh'

8 giờ trướcBài gốc

Việt Nam cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý vượt trội, đặc biệt trong ngoại hối, thuế và ngân hàng để phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế.

Xây bệ phóng thể chế cho kinh tế số

Trong bối cảnh toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng số hóa và hội nhập tài chính, việc hình thành Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng không chỉ đơn thuần là một dự án hạ tầng mà là quyết sách thể chế mang tầm quốc gia.

Ngày 01/8/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 114/QĐ-BCĐTTTC, đặt mục tiêu đưa Trung tâm Tài chính quốc tế vào vận hành cuối năm 2025. Trước đó, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 222/2025/QH15 (có hiệu lực từ ngày 1/9), lần đầu tiên tạo ra khuôn khổ pháp lý vượt trội cho một mô hình tài chính đặc thù tại Việt Nam.

Các trụ cột đổi mới, từ ưu đãi thuế, cơ chế thị thực linh hoạt đến tự do ngoại hối và chuẩn mực kế toán quốc tế, được coi là “hộ chiếu thể chế” để trung tâm bước vào mạng lưới tài chính toàn cầu.

Để hiện thực hóa, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng 2 nghị định quan trọng. Thứ nhất, nghị định về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng, hướng dẫn cụ thể các điều khoản của Nghị quyết số 222/2025/QH15. Thứ hai, nghị định về chính sách tài chính trong Trung tâm Tài chính quốc tế, bao gồm toàn diện các quy định về thuế, ưu đãi, chứng khoán, bảo hiểm, thị trường vốn và cơ chế hoạt động của thành viên trung tâm. Đây là khung khổ pháp lý nền tảng, quyết định khả năng vận hành đồng bộ và tính hấp dẫn của trung tâm đối với các định chế quốc tế.

Mới đây, tại Công điện số 159/CĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh yêu cầu các cơ quan phải hoàn thành các nghị định trong tháng 9/2025, bảo đảm chất lượng và tiến độ. Chỉ đạo này thể hiện quyết tâm chính trị rất cao, coi hành lang pháp lý là yếu tố “khởi động” cho Trung tâm Tài chính quốc tế.

Bộ Tài chính cho biết, Bộ đã có văn bản đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng xây dựng nội dung liên quan đến địa phương. Trên cơ sở đó, Bộ đã gửi Văn bản số 12354/BTC-ĐTNN ngày 12/8/2025 lấy ý kiến của 7 bộ, ngành, 2 địa phương, Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam, Trường Đại học Việt Đức, đồng thời công khai lấy ý kiến rộng rãi đối với hồ sơ dự thảo xây dựng Nghị định thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế.

Tiếp đó, ngày 28/8/2025, Bộ Tài chính đã có Văn bản số 13414/BTC-ĐTNN gửi Bộ Tư pháp để thẩm định dự thảo Nghị định thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế. Hiện Bộ Tài chính đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, tiếp thu đầy đủ ý kiến đóng góp để sớm trình Chính phủ ban hành, tạo hành lang pháp lý thống nhất cho việc hình thành và vận hành Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Hoàn thiện thể chế: Điều kiện tiên quyết để thu hút vốn quốc tế

Thực tế, hệ sinh thái Fintech tại Việt Nam hiện đã có hơn 220 doanh nghiệp, trong đó một số startup gọi vốn thành công hàng trăm triệu USD. Tuy nhiên, các rào cản lớn như thủ tục ngoại hối phức tạp, thiếu sandbox thử nghiệm hay hạ tầng dữ liệu chưa đạt chuẩn quốc tế vẫn hạn chế sự bứt phá.

Việc ban hành khung pháp lý đặc thù cho Trung tâm Tài chính quốc tế được kỳ vọng sẽ tháo gỡ các nút thắt này, mở không gian phát triển mới cho các mô hình ngân hàng mở, cho vay ngang hàng, bảo hiểm số, token hóa tài sản và thị trường tín chỉ carbon.

Mới đây, tại buổi làm việc với Ban Chỉ đạo xây dựng và phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế TP. Hồ Chí Minh, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, Trung tâm Tài chính quốc tế, là một cấu trúc đặc thù, nơi hội tụ các định chế lớn như ngân hàng, công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư. Muốn trung tâm thực sự vận hành hiệu quả, ngoài cơ sở hạ tầng và nhân lực, khung pháp lý phải đủ rõ ràng, minh bạch và ổn định.

“Nhà đầu tư quốc tế quan tâm nhất đến khả năng bảo vệ quyền sở hữu, tự do luân chuyển vốn và cổ tức, cơ chế tỷ giá linh hoạt, cùng môi trường cạnh tranh toàn cầu về thuế và sản phẩm tài chính”, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh.

Đáng chú ý, TP. Hồ Chí Minh đã tăng 7 bậc trong Chỉ số Trung tâm tài chính toàn cầu (GFCI) 2025, xếp hạng 98/121. Đây là tín hiệu tích cực, nhưng để có bước nhảy vọt, cần một môi trường pháp lý đủ minh bạch và ổn định nhằm tạo niềm tin cho các định chế tài chính lớn.

Không chỉ TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng cũng đang gấp rút chuẩn bị hành lang pháp lý và cơ chế ưu đãi. Thành phố đã thành lập Hội đồng tư vấn phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế, đồng thời triển khai kế hoạch sử dụng quỹ đất và hạ tầng công nghệ số để xây dựng khu lõi tài chính – công nghệ.

Ông Nguyễn Văn Quảng - nguyên Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, khẳng định, Đà Nẵng không chờ đợi, mà sẽ chủ động xây dựng cơ chế hợp tác với nhà đầu tư chiến lược, tạo hệ sinh thái tài chính - công nghệ tích hợp fintech, blockchain, thanh toán số và tài chính xanh.

Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt giữa các trung tâm tài chính khu vực như Singapore, Hồng Kông hay Dubai, việc Việt Nam lựa chọn chiến lược “thiết kế thể chế trước, thị trường theo sau” được xem là hướng đi táo bạo. Hoàn thiện hành lang pháp lý không chỉ giúp trung tâm vận hành thông suốt, mà còn khẳng định cam kết của Chính phủ trong xây dựng một môi trường đầu tư minh bạch, hấp dẫn, hội nhập với chuẩn mực quốc tế.

Theo ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm Tài chính quốc tế không chỉ là một dự án hạ tầng, mà là một quyết sách thể chế mang tầm quốc gia. Việc hoàn thiện hành lang pháp lý không những mở đường cho các sản phẩm tài chính công nghệ cao, mà còn rút ngắn đáng kể chu kỳ từ ý tưởng đến thị trường, tạo sức cạnh tranh với các trung tâm quốc tế như Singapore hay Dubai.

Tuấn Thủy

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/hoan-thien-khung-phap-ly-de-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-cat-canh.html