Hoàn thiện khung pháp lý thị trường carbon: Chìa khóa khơi thông dòng vốn tỷ USD và nâng cao vị thế xuất khẩu

2 giờ trướcBài gốc

Định danh quyền sở hữu để hút vốn ngoại

Thị trường carbon được đánh giá là một trong những kênh huy động nguồn lực tài chính quan trọng nhất cho mục tiêu tăng trưởng xanh. Tại các diễn đàn kinh tế mới đây, đại diện nhiều quỹ đầu tư lớn như VinaCapital và các tổ chức quốc tế đều bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến tiềm năng của thị trường Việt Nam. Vấn đề cốt lõi hiện nay là việc hoàn thiện hành lang pháp lý về quyền carbon (carbon rights) – xác định rõ chủ thể sở hữu và thương mại hóa tín chỉ.

Kinh nghiệm từ các quốc gia tiên phong trong khu vực như Indonesia hay Úc cho thấy, khi khung pháp lý phân định rõ quyền sở hữu giữa rừng nhà nước, rừng cộng đồng và tư nhân, thanh khoản thị trường sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. Với hiện trạng rừng tại Việt Nam có sự tham gia đa dạng của các thành phần kinh tế, việc sớm luật hóa quyền tài sản này sẽ là "tấm vé thông hành" để các dự án phát triển rừng tiếp cận dòng vốn đầu tư nước ngoài. Đây được xem là bước đi chiến lược để biến tiềm năng rừng và các dự án giảm phát thải trở thành tài sản tài chính thực tế, tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách và người dân.

Chuẩn hóa hạ tầng kỹ thuật: Nền tảng cho tín chỉ chất lượng cao

Bên cạnh yếu tố pháp lý, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn về dữ liệu nền tảng với hệ thống giám sát rừng (FRMS) bao gồm hơn 7 triệu ô tiêu chuẩn. Thách thức đặt ra hiện nay là tích hợp và chuẩn hóa hệ thống này theo các tiêu chuẩn quốc tế về đo đạc - báo cáo - thẩm tra (MRV).

Các chuyên gia cho rằng, việc thống nhất phương pháp đo đạc và đồng bộ hóa dữ liệu vệ tinh trên phạm vi 34 tỉnh thành sẽ giúp Việt Nam xây dựng được đường cơ sở (baseline) quốc gia đáng tin cậy. Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng để các tổ chức uy tín như Verra hay Gold Standard thẩm định và cấp tín chỉ. Khi hạ tầng kỹ thuật được hoàn thiện và quy trình cấp Thư chấp thuận dự án (LoA) được ban hành rõ ràng, tín chỉ carbon của Việt Nam sẽ đủ điều kiện tham gia vào các thị trường có định giá cao như Nhật Bản, Singapore và EU theo Điều 6 Thỏa thuận Paris. Điều này không chỉ nâng cao giá trị tài sản carbon của Việt Nam mà còn khẳng định uy tín quốc gia trong cam kết giảm phát thải toàn cầu.

Động lực chuyển đổi và lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp

Sự hình thành của thị trường carbon trong nước không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam chủ động trước các quy định quốc tế ngày càng khắt khe. Điển hình như ngành hàng không với cơ chế CORSIA hay các ngành xuất khẩu chủ lực (gỗ, thép) trước cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).

Thay vì phải phụ thuộc vào việc mua tín chỉ giá cao từ thị trường quốc tế để bù trừ phát thải, việc phát triển nguồn cung tín chỉ nội địa chất lượng cao sẽ giúp các doanh nghiệp như Vietnam Airlines hay các nhà sản xuất thép tối ưu hóa chi phí tuân thủ. Sự chủ động này sẽ trực tiếp nâng cao biên lợi nhuận và sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

Lộ trình 12-18 tháng tới được xem là khoảng thời gian vàng để các cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp phối hợp hoàn thiện "hệ sinh thái" carbon. Nếu giải quyết tốt bài toán về quyền sở hữu và chuẩn hóa kỹ thuật, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm sáng về giao dịch tín chỉ carbon trong khu vực, đón đầu xu hướng tài chính xanh đang bùng nổ trên toàn cầu.

Khánh Linh

Nguồn Doanh nhân & Pháp luật : https://doanhnhan.vn/hoan-thien-khung-phap-ly-thi-truong-carbon-chia-khoa-khoi-thong-dong-von-ty-usd-va-nang-cao-vi-the-xuat-khau-89333.html