Hoàn thiện tổ chức bộ máy thi hành án dân sự, thống nhất quản lý vật chứng, mở rộng xã hội hóa để nâng cao hiệu quả thực thi

một giờ trướcBài gốc

“Tôi cơ bản thống nhất với nội dung dự thảo Luật và Báo cáo thẩm tra. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, cần tiếp tục chỉnh lý một số vấn đề quan trọng”, đại biểu nhấn mạnh.

Trao thẩm quyền tư pháp cho Trưởng phòng Thi hành án dân sự khu vực

Đại biểu Đặng Bích Ngọc phát biểu thảo luận tại Hội trường sáng 11/11

Theo lộ trình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ 1/7/2025, hệ thống Thi hành án dân sự sẽ gồm 34 cơ quan cấp tỉnh và 355 Phòng THADS khu vực. Tuy nhiên, mô hình hiện nay đang tồn tại điểm nghẽn lớn: Trưởng Phòng THADS khu vực chỉ là chức danh hành chính, không phải chức danh tư pháp; Không được ban hành quyết định thi hành án. Không có thẩm quyền chỉ đạo Chấp hành viên

Điều này dẫn đến tình trạng “chức danh hành chính chỉ đạo chức danh tư pháp”, khiến công tác tổ chức thi hành án thiếu linh hoạt, chậm trễ và giảm hiệu quả.

Đại biểu đề nghị quy định Trưởng Phòng THADS khu vực đồng thời là Chấp hành viên trưởng, tương tự mô hình tại Pháp lệnh năm 1993, để có thẩm quyền: ban hành các quyết định thi hành án; chỉ đạo Chấp hành viên trong khu vực; chủ động phối hợp với Tòa án, Viện kiểm sát và các cơ quan địa phương. “Giải pháp này sẽ giảm tải cho cấp tỉnh, tăng tính chủ động và nâng cao hiệu lực thực thi ở cơ sở”, đại biểu nhấn mạnh.

Thống nhất cơ chế bảo quản vật chứng, tránh lãng phí và giảm nguy cơ thất thoát

Quang cảnh phiên họp

Hiện nay, mỗi vật chứng phải di chuyển qua 3 hệ thống kho: Công an, Thi hành án dân sự, Tài chính, điều này gây tốn kém ngân sách, phát sinh nhân lực, tiềm ẩn rủi ro hư hỏng hoặc mất mát.

Thống nhất cao với Dự thảo Luật theo hướng vật chứng tiếp tục được lưu giữ tại kho cơ quan điều tra cho đến khi bản án có hiệu lực được. Tuy nhiên, để tránh lãng phí tài sản công, đại biểu đề nghị: Chuyển toàn bộ các kho vật chứng đã được đầu tư tại cơ quan THADS về cho Bộ Công an quản lý và sử dụng thống nhất. Điều này bảo đảm: tránh đầu tư trùng lặp hệ thống kho: Sử dụng hiệu quả hạ tầng đã có. Bên cạnh đó, hạn chế rủi ro đối với vật chứng đặc biệt (ma túy, vũ khí, tang vật giá trị lớn).

Xã hội hóa thi hành án dân sự phải đi kèm mở rộng thẩm quyền cho Thừa hành viên

Chủ trương xã hội hóa THADS đã thực hiện nhiều năm, song hiệu quả còn hạn chế. Nguyên nhân chính là Thừa hành viên hiện nay không có quyền áp dụng biện pháp cưỡng chế, khiến hoạt động thi hành án của các Văn phòng THADS hầu như không triển khai được vụ việc.

Do đó, đại biểu đề nghị: Mở rộng thẩm quyền của Thừa hành viên và Văn phòng THADS; Cho phép áp dụng thêm các biện pháp bảo đảm và cưỡng chế thi hành án

“Nếu không mở rộng thẩm quyền, xã hội hóa sẽ tiếp tục chỉ nằm trên giấy”, đại biểu khẳng định.

Về trả lời kháng nghị, kiến nghị của Viện kiểm sát: Bảo đảm nguyên tắc phân cấp – phân quyền

Đại biểu nhấn mạnh, dự thảo Luật cần quy định rõ hơn cơ chế xử lý trong trường hợp Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự hoặc Trưởng Văn phòng thi hành án dân sự không thống nhất với nội dung kiến nghị, kháng nghị của Viện kiểm sát. Việc giải quyết phải bảo đảm nguyên tắc phân cấp, phân quyền rõ ràng, phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan ở cấp cơ sở trước.

Theo đó, không nên quy định ngay lập tức báo cáo lên cơ quan quản lý cấp Trung ương khi có ý kiến không thống nhất. Thay vào đó, cần quy định trình tự theo hướng:Trước hết, cơ quan thi hành án dân sự hoặc Văn phòng thi hành án dân sự trao đổi trực tiếp với Viện kiểm sát cùng cấp để làm rõ nội dung kháng nghị.

Nếu sau trao đổi vẫn không đạt được sự thống nhất, lúc này mới báo cáo và xin ý kiến cơ quan quản lý cấp trên và Viện kiểm sát cấp trên để xem xét, hướng dẫn giải quyết. Cách tiếp cận này phù hợp với nguyên tắc phân cấp, phân quyền tối đa, cũng là tinh thần tổ chức bộ máy theo phương châm: “Địa phương quyết – địa phương làm – địa phương chịu trách nhiệm”.

Bên cạnh đó, việc trao quyền và trách nhiệm xử lý ở cấp tỉnh trước khi chuyển lên trung ương vừa giảm áp lực cho cơ quan cấp trên, vừa tăng tính chủ động, linh hoạt trong tổ chức thi hành án, phù hợp với yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác thi hành án dân sự trong tình hình mới.

Bùi Hiển- Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh

Nguồn Phú Thọ : https://baophutho.vn/hoan-thien-to-chuc-bo-may-thi-hanh-an-dan-su-thong-nhat-quan-ly-vat-chung-mo-rong-xa-hoi-hoa-de-nang-cao-hieu-qua-thuc-thi-242564.htm