Hoạt động của đại lý bảo hiểm sẽ có nhiều thay đổi

3 giờ trướcBài gốc

Điểm mới tại Dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi là đại lý bảo hiểm nhân thọ được bán bảo hiểm phi nhân thọ và ngược lại

Sửa đổi nguyên tắc hoạt động của đại lý bảo hiểm

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, trong đó có nội dung liên quan đến nguyên tắc hoạt động của đại lý bảo hiểm.

Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, cá nhân không được đồng thời làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm khác hoạt động trong cùng loại hình bảo hiểm. Quy định này áp dụng cho cả lĩnh vực nhân thọ, phi nhân thọ và bảo hiểm vi mô.

Tại dự thảo sửa đổi Luật, quy định trên được viết lại theo hướng cụ thể hơn. Theo đó, cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho một doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ sẽ không được đồng thời làm đại lý cho doanh nghiệp nhân thọ khác. Tương tự, cá nhân đang là đại lý cho một doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, hoặc chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài sẽ không được làm đại lý cho doanh nghiệp phi nhân thọ khác. Trường hợp đại lý bảo hiểm vi mô cũng áp dụng nguyên tắc tương tự.

Các nguyên tắc khác về hoạt động đại lý như tổ chức chỉ được làm đại lý cho một doanh nghiệp bảo hiểm (trừ khi có chấp thuận bằng văn bản), đại lý chỉ được bán sản phẩm đã qua đào tạo, thông tin đại lý phải được đăng ký trên cơ sở dữ liệu chung, cá nhân không hoạt động liên tục 3 năm phải thi lại chứng chỉ… vẫn được giữ nguyên so với quy định hiện hành.

Như vậy, theo dự thảo sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, đại lý bảo hiểm nhân thọ của công ty bảo hiểm này không được bán sản phẩm bảo hiểm nhân thọ của công ty bảo hiểm nhân thọ khác, nhưng họ được bán bảo hiểm phi nhân thọ và ngược lại.

Theo giải trình của Ban dự thảo Luật, việc sửa đổi này nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ trong cùng một tập đoàn hoặc công ty mẹ khi tổ chức mạng lưới đại lý, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, thống nhất trong thực thi pháp luật.

Ngoài ra, tiếp thu ý kiến của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam về việc gia hạn một khoảng thời gian hợp lý để phù hợp với thực tế khối lượng hồ sơ chứng chỉ còn tồn đọng…, việc gia hạn 6 tháng sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bảo hiểm tập hợp đầy đủ hồ sơ đề nghị chuyển đổi chứng chỉ đại lý bảo hiểm cho hơn 300.000 hồ sơ dự kiến cần chuyển đổi là cần thiết.

Việc gia hạn một năm là không phù hợp, không hiệu quả vì quy định chuyển đổi đã ban hành tại Thông tư 69/2022/TT-BTC, cho dù hướng dẫn thực hiện cụ thể nhưng doanh nghiệp bảo hiểm cũng cần có sự chủ động chuẩn bị, phía cơ quan quản lý (VIDI) thực chất đã chuẩn bị đủ điều kiện để hoàn thành công tác chuyển đổi đúng theo quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022.

Dự thảo cũng sửa đổi khoản 2, Điều 157, Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 theo hướng: chứng chỉ đại lý bảo hiểm được cấp trước ngày Luật có hiệu lực sẽ được tiếp tục sử dụng đến hết ngày 30/6/2026…

Xây dựng quy tắc ứng xử dành cho cấp quản lý đại lý

Trong bối cảnh Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 đã chính thức có hiệu lực, nhiều quy định liên quan đến quản lý đại lý bảo hiểm nhân thọ có sự thay đổi đáng kể. Một trong những điểm phát sinh là khái niệm “cấp quản lý” không còn được đề cập như trước đây. Hoạt động “quản lý đại lý” không còn được xếp vào phạm vi quản lý theo luật, do đó, các quy tắc ứng xử hiện hành vốn áp dụng cho đại lý bảo hiểm không còn điều chỉnh được đối tượng là cấp quản lý. Điều này dẫn đến một khoảng trống pháp lý và nghiệp vụ trong việc giám sát, chuẩn hóa hành vi của những người đang thực hiện chức năng quản lý đại lý.

Trước thực tiễn đó, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đang xúc tiến xây dựng một quy tắc ứng xử riêng, dành cho cấp quản lý đại lý bảo hiểm nhân thọ, nhằm đảm bảo sự minh bạch, thống nhất trong hoạt động của thị trường.

Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đã tiến hành khảo sát tại 9 doanh nghiệp bảo hiểm. Kết quả cho thấy, trước bối cảnh Luật thay đổi, các doanh nghiệp đã phải tách hoạt động quản lý ra thành các loại hợp đồng độc lập với cấp quản lý, như hợp đồng dịch vụ hoặc hợp đồng thuê ngoài. Điều này đồng nghĩa với việc mối quan hệ giữa doanh nghiệp bảo hiểm và cấp quản lý hiện nay được ràng buộc chủ yếu bằng thỏa thuận dân sự trong hợp đồng, thay vì nằm trong khung pháp lý chuyên biệt của Luật Kinh doanh bảo hiểm như trước.

Tại một cuộc họp chuyên ngành hồi năm 2024, Ban Pháp lý và Ban Quản lý đại lý, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đều thống nhất ủng hộ chủ trương xây dựng một quy tắc ứng xử riêng dành cho cấp quản lý. Đây được coi là động thái cần thiết để tạo sự thống nhất trên thị trường, tránh tình trạng mỗi doanh nghiệp áp dụng một tiêu chuẩn khác nhau.

Được biết, dự thảo Quy tắc ứng xử cho cấp quản lý đại lý bảo hiểm sẽ gồm 5 chương, với 11 điều khoản; trong đó, tập trung liệt kê và xử lý các hành vi vi phạm nghiêm trọng. Kết quả khảo sát từ các doanh nghiệp bảo hiểm đã tổng hợp được 17 hành vi được đánh giá ở mức độ nghiêm trọng, cần phải đưa vào danh sách kiểm soát đặc biệt (black list).

Việc xác định danh mục hành vi này có ý nghĩa quan trọng, bởi nó không chỉ tạo cơ sở cho các doanh nghiệp áp dụng thống nhất, mà còn là công cụ giúp bảo vệ tính minh bạch của thị trường, hạn chế tình trạng cạnh tranh thiếu lành mạnh hoặc những hành vi làm ảnh hưởng tới quyền lợi khách hàng.

Theo kế hoạch, Quy tắc ứng xử cho cấp quản lý đại lý bảo hiểm sẽ được áp dụng từ năm 2026. Tuy nhiên, mốc thời gian chính thức sẽ được Hiệp hội xin ý kiến từ các doanh nghiệp bảo hiểm nhằm đảm bảo sự chuẩn bị đầy đủ về quy trình, hợp đồng và cơ chế triển khai.

Một số doanh nghiệp bày tỏ quan ngại về việc áp dụng cơ chế “blacklist” đối với cấp quản lý, bởi khái niệm này đã không còn tồn tại trong Luật Kinh doanh bảo hiểm mới. Câu hỏi đặt ra là: Liệu việc “cấm cửa”, hoặc hạn chế hoạt động của một cá nhân với vai trò quản lý đại lý có phù hợp với quy định pháp luật và các cam kết trong hợp đồng hay không?

Tuy nhiên, theo lý giải trong đề xuất xây dựng bộ quy tắc này, mặc dù Luật Kinh doanh bảo hiểm không còn quy định nhưng hoạt động quản lý đại lý vẫn được đề cập tại khoản 3, Điều 50, Nghị định 46/2023/NĐ-CP (hướng dẫn Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022), trong đó nhấn mạnh đến phạm vi “quản lý đại lý”. Ngoài ra, blacklist có thể được xem như một chế tài hợp đồng, nếu được hai bên - doanh nghiệp bảo hiểm và cấp quản lý - thỏa thuận và ghi rõ trong hợp đồng dịch vụ hoặc hợp đồng quản lý đại lý bảo hiểm.

Được biết, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam sẽ gửi dự thảo kèm theo bảng tóm tắt và phiếu khảo sát tới các doanh nghiệp bảo hiểm để lấy ý kiến đóng góp. Đây là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện nội dung trước khi ban hành, đồng thời tạo sự đồng thuận trong toàn ngành. Nếu được triển khai theo đúng lộ trình, Quy tắc ứng xử dành cho cấp quản lý đại lý bảo hiểm nhân thọ sẽ là một trong những văn bản đầu tiên điều chỉnh hoạt động này sau khi Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi có hiệu lực, góp phần định hình lại khuôn khổ vận hành của thị trường bảo hiểm nhân thọ trong giai đoạn mới.

Gia Linh

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/hoat-dong-cua-dai-ly-bao-hiem-se-co-nhieu-thay-doi-post377404.html