Mặc dù số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới tăng vọt, dữ liệu chỉ số sản xuất (PMI) tháng 11 của Trung Quốc do S&P Global công bố hôm thứ Hai (1/12) bất ngờ giảm xuống còn 49,9 - đây là lần đầu tiên giảm dưới ngưỡng 50 sau 4 tháng.
Một ngày trước đó, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) cho biết, chỉ số PMI sản xuất chính thức vẫn suy giảm tháng thứ tám liên tiếp trong tháng 11.
Trong khi doanh số bán hàng ở nước ngoài tăng, nhưng nhu cầu trong nước chững lại và thị trường bất động sản còn khó khăn đang đẩy nền kinh tế hướng tới mức tăng trưởng chậm nhất kể từ ba tháng cuối năm 2022. Theo NBS, chỉ số hoạt động phi sản xuất trong lĩnh vực xây dựng và dịch vụ đã giảm trong tháng 11, lần đầu tiên sau gần ba năm.
“Các dữ liệu thu hẹp cho thấy nhu cầu nội địa suy yếu, trong khi sự phục hồi của các đơn đặt hàng xuất khẩu mới và dữ liệu vận chuyển cho thấy xuất khẩu vẫn là động lực tăng trưởng chính… Mặc dù xuất khẩu có thể phục hồi phần nào sau thỏa thuận đình chiến thương mại gần đây với Mỹ, nhưng những diễn biến địa chính trị bất ổn trong những tuần gần đây cho thấy sự bất ổn sẽ vẫn tiếp diễn”, các nhà kinh tế của Barclays cho biết.
Dữ liệu PMI mới đây cũng đánh dấu một trường hợp hiếm hoi khi cả khảo sát tư nhân và khảo sát chính thức (vốn bao phủ các quy mô mẫu, địa điểm và loại hình doanh nghiệp khác nhau) đều đồng thời cho thấy sự suy giảm trong lĩnh vực sản xuất. Khảo sát tư nhân tập trung vào các doanh nghiệp nhỏ và hướng về xuất khẩu, và trong phần lớn năm nay, các kết quả của khảo sát này có xu hướng lạc quan hơn.
Những số liệu này càng củng cố thêm bức tranh ảm đạm của nền kinh tế với mức đầu tư giảm chưa từng có và nhu cầu tiêu dùng vẫn trì trệ. Tuy nhiên, căng thẳng với Mỹ đã dịu bớt sau một thỏa thuận đình chiến tạm thời đạt được vài tuần trước sau cuộc gặp của hai lãnh đạo tại Hàn Quốc.
Trong khi đó, mục tiêu tăng trưởng hàng năm khoảng 5% của Trung Quốc đang trong tầm với, đặc biệt là sau khi nước này đã bơm thêm gói kích thích trị giá 1.000 tỷ nhân dân tệ (141 tỷ USD) kể từ cuối tháng 9.
Khi căng thẳng với Mỹ leo thang vào tháng 10, xuất khẩu của Trung Quốc bất ngờ sụt giảm do nhu cầu toàn cầu không đủ bù đắp cho sự sụt giảm trong xuất khẩu sang Mỹ. Các doanh nghiệp công nghiệp Trung Quốc đã chứng kiến lợi nhuận giảm trong tháng 10 lần đầu tiên sau ba tháng.
“Tốc độ suy giảm của nền kinh tế vào cuối năm là điều đáng lo ngại, mặc dù Trung Quốc có thể vẫn đạt được mục tiêu tăng trưởng 5% cho cả năm. Tuy nhiên, chính phủ nhiều khả năng sẽ bắt đầu đưa ra các biện pháp hỗ trợ có ý nghĩa vào đầu năm 2026, thay vì trong những tuần còn lại của năm 2025”, các chiến lược gia của Bloomberg Economics nhận định.
“Mặc dù các đơn đặt hàng xuất khẩu mới đã tăng trong tháng 11, nhưng xu hướng này vẫn chưa thể đảo ngược tình trạng trì trệ của ngành sản xuất…Xét đến nhu cầu tăng tốc hướng tới mục tiêu tăng trưởng 5% hàng năm, có thể sẽ có những nỗ lực mạnh mẽ hơn từ cả phía cung và cầu vào cuối năm”, Yao Yu, nhà sáng lập RatingDog cho biết.
Mặt khác, nhu cầu nội địa suy yếu cũng đang phủ bóng đen lên triển vọng của các nhà máy Trung Quốc. Tăng trưởng doanh số bán lẻ đã chậm lại tháng thứ năm liên tiếp trong tháng 10, đây là chuỗi chậm lại dài nhất kể từ khi nước này đóng cửa các cửa hàng vì đại dịch Covid hơn bốn năm trước.
“Cả chỉ số PMI sản xuất của NBS và S&P đều dưới 50 trong tháng 11, cho thấy hoạt động sản xuất chậm lại”, các nhà kinh tế của Goldman Sachs cho biết.
Trong khi đó, sự suy giảm kinh tế gần đây khiến các câu hỏi về việc có cần thêm các biện pháp kích thích hay không nhiều khả năng sẽ trở thành chủ đề chính tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương – một cuộc họp quan trọng của các quan chức vào tháng 12 và sẽ đưa ra tín hiệu về định hướng chính sách cho năm tới.
Theo Citigroup, ngân hàng trung ương Trung Quốc nhiều khả năng sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất chính sách và tỷ lệ dự trữ bắt buộc trong tháng 1. Bộ Tài chính cũng có thể sẽ ưu tiên phát hành trái phiếu chính phủ và trợ cấp cho người tiêu dùng trong năm tới.
Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài