Học sinh Mù Cang Chải và dự án nâng tầm kỹ năng số

4 giờ trướcBài gốc

Nhờ hạ tầng viễn thông phát triển, điện thoại thông minh và internet đã trở nên phổ biến với học sinh vùng cao. Tuy nhiên, phần lớn các em mới chỉ sử dụng thiết bị để giải trí, xem video ngắn hoặc lướt mạng xã hội, mà chưa khai thác hiệu quả nguồn tri thức phong phú từ không gian mạng.

Nhận thấy thực trạng đó, em Đặng Hương Thảo lớp 12A4 và Phạm Quang Huy lớp 10A1 đều là học sinh Trường THPT Mù Cang Chải đã cùng nhau lên ý tưởng về một dự án có thể “đánh thức” tiềm năng số của bạn bè đồng trang lứa. Mục tiêu mà dự án “Thế giới số - Bước chân học sinh hiện đại” hướng tới là giúp học sinh Mù Cang Chải hiểu rõ hơn về vai trò, lợi ích cũng như những rủi ro tiềm ẩn của công nghệ số.

Cô giáo Nguyễn Thị Khương (ở giữa) em Đặng Hương Thảo (áo trắng), em Phạm Quang Huy đang trao đổi về dự án.

Dự án thực hiện khảo sát ban đầu đối với 800 học sinh ở 3 trường học (THPT Mù Cang Chải 600 học sinh, THPT Trạm Tấu 100 học sinh, cấp THPT của Trường THCS và THPT Púng Luông 100 học sinh) cho thấy, chỉ khoảng 12,75% học sinh dùng internet phục vụ học tập và 31,25% có khả năng lọc thông tin hiệu quả.

Từ thực tế này, dự án đặt ra bài toán: Làm thế nào để giúp học sinh nâng cao năng lực số, hình thành thói quen tự học, hạn chế thời gian sử dụng mạng xã hội không hiệu quả và khai thác internet một cách tích cực, an toàn, phục vụ học tập và rèn luyện kỹ năng sống?

Nhóm dự án đi khảo sát tại Trường THCS và THPT Púng Luông.

Trong quá trình triển khai, nhóm nghiên cứu đã thành lập đội cộng tác viên, gồm học sinh có kỹ năng sử dụng công nghệ và khả năng khai thác thông tin hiệu quả trên internet để phối hợp tuyên truyền và hướng dẫn. Đồng thời, dự án được lồng ghép vào một số tiết học nhằm tăng tính giáo dục, giúp học sinh thực hành và rèn luyện kỹ năng số thông qua trải nghiệm với các phần mềm như Canva, Scratch…, từ đó phát triển năng lực tự học, tư duy sáng tạo, khả năng hợp tác và giao tiếp. Học sinh cũng được hướng dẫn sử dụng các công cụ phục vụ học tập như tạo slide thuyết trình, video truyền thông, tra cứu học liệu trực tuyến và trao đổi học tập qua Zalo nhóm lớp.

Đặc biệt, nhóm dự án còn thiết kế “Sổ tay học sinh số THPT Mù Cang Chải”, với các hướng dẫn như: tạo mật khẩu mạnh, đặt quyền riêng tư trên Facebook, không chia sẻ ảnh riêng tư và cách xử lý khi bị quấy rối trên mạng.

Để giúp học sinh tiếp cận chuyển đổi số bài bản và phù hợp điều kiện vùng cao, dự án còn triển khai chuỗi hoạt động “Học sinh số THPT Mù Cang Chải”, tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề “Chuyển đổi số trong học tập và đời sống” do giáo viên Tin học, Đoàn trường và cán bộ Công an xã phối hợp thực hiện.

Tại đây, học sinh được tìm hiểu về các ứng dụng công nghệ phục vụ dạy và học trực tuyến, như học qua Google Meet trong điều kiện mưa lũ, dịch bệnh, hay nộp bài và theo dõi nhiệm vụ học tập qua Google Classroom.

Song song với đó, dự án tập trung trang bị kiến thức an toàn số, hướng dẫn cách nhận diện tin giả, phòng tránh lừa đảo online, bảo vệ tài khoản mạng xã hội bằng mật khẩu mạnh và xác thực hai lớp. Trong phần thực hành, học sinh được trải nghiệm tình huống giả định nhận link lừa đảo “tặng data miễn phí”, qua đó nâng cao nhận thức về nhận diện đường dẫn độc hại, biết cách báo xấu và chia sẻ cảnh báo đến bạn bè.

Dự án được lồng ghép vào các buổi sinh hoạt chi đoàn.

Để góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh cho học sinh vùng cao, dự án đã triển khai chiến dịch “Lan tỏa điều tốt - Sử dụng mạng văn minh” tại Trường THPT Mù Cang Chải. Nhóm dự án phối hợp cùng Đoàn trường xây dựng nội dung truyền thông tích cực trên Fanpage, gồm: chia sẻ gương học sinh vượt khó, video kỹ năng học tập số, infographic về kỹ năng bảo vệ bản thân trên mạng; phát động phong trào “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp” nhằm khuyến khích học sinh đăng tải bài viết, hình ảnh hoặc clip ghi lại việc tốt, khoảnh khắc đẹp trong học tập và đời sống nội trú. Các bài đăng tiêu biểu sẽ được giáo viên và Đoàn trường chọn lọc, chia sẻ để lan tỏa rộng rãi. Dự án đã đạt giải Tư cuộc thi nghiên cứu Khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh THCS, THPT năm học 2025 - 2026.

Chứng nhận giải thưởng của 2 tác giả dự án.

Đại diện nhóm tác giả, học sinh Đặng Hương Thảo, lớp 12A4 cho biết: Trong thời gian tới, nhóm hy vọng sẽ tiếp tục lan tỏa mô hình này rộng rãi hơn nữa, để mỗi học sinh không chỉ là người sử dụng công nghệ giỏi, mà còn là một công dân số văn minh và bản lĩnh.

Cô Nguyễn Thị Khương - giáo viên hướng dẫn và đồng hành cùng hai học sinh Đặng Hương Thảo, Phạm Quang Huy bày tỏ niềm vui khi dự án được đón nhận và đoạt giải. Cô chia sẻ: “Chứng kiến sự trưởng thành của các em qua từng giai đoạn, tôi rất vui. Tôi tin rằng những trải nghiệm từ dự án sẽ trở thành hành trang giúp các em tự tin bước vào kỷ nguyên số, lan tỏa năng lượng tích cực, giúp học sinh vùng cao chủ động hơn trong học tập và an toàn hơn trên không gian mạng.”

Đặng Hương Thảo và Phạm Quang Huy giới thiệu về dự án tại Cuộc thi nghiên cứu Khoa học, kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh THCS, THPT năm học 2025 - 2026.

Nhóm tác giả và các cô giáo Trường THPT Mù Cang Chải nhận giải tại cuộc thi.

Dự án không chỉ mang lại kết quả thiết thực mà còn đặt nền tảng cho một môi trường học tập số an toàn, lành mạnh. Những kỹ năng mà học sinh tiếp thu được hôm nay sẽ giúp các em nắm bắt cơ hội trong thời đại công nghệ, hạn chế nguy cơ bị tụt lại phía sau. Tinh thần trách nhiệm và sự lan tỏa từ nhóm tác giả kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy những thay đổi tích cực, bền vững đối với học sinh vùng cao Mù Cang Chải.

Mai Thanh Hiền

Nguồn Lào Cai : https://baolaocai.vn/hoc-sinh-mu-cang-chai-va-du-an-nang-tam-ky-nang-so-post890261.html