Chìa khóa mở "kho báu" tri thức trong kỷ nguyên mới
Thế giới chuyển sang kinh tế tri thức - kinh tế thông minh, dựa trên nền tảng công nghệ số, “trí tuệ nhân tạo” đòi hỏi phải có một nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong nền kinh tế số đó là những công dân học tập có những phẩm chất, năng lực, nguyên tắc tôn trọng và thực hành các chuẩn mực xã hội, như: Lòng yêu nước, yêu thương con người, có ý thức tuân thủ pháp luật, gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, có năng lực tư duy và làm việc sáng tạo, tinh thần đoàn kết, hợp tác và chia sẻ...
Trong lịch sử văn minh nhân loại, những bậc minh quân của các triều đại thường lấy việc học tập và đọc sách suốt đời làm gương cho Nhân dân làm theo. Những nhà Lãnh đạo của thời đại mới quan tâm việc học và đọc suốt đời là một biểu hiện của lãnh đạo có tầm nhìn, có tư tưởng lớn.
Học tập và đọc sách có thể đưa người nghèo sớm vươn lên cuộc sống ấm no hơn là người không đọc sách; khi cả một dân tộc đọc sách cộng hưởng tạo ra cho quốc gia dân tộc bước vào kỷ nguyên mới, đi đến con đường tương lai hưng thịnh bền vững muôn đời.
Nhóm tri thức thảo luận về một dự án sách, góp phần lan tỏa niềm đam mê văn hóa đọc trong cộng đồng
Tất cả mọi thứ trên đời đều có một quy luật của tạo hóa là sinh ra, lớn lên, phát triển. Nhiều triều đại hùng mạnh đến thế nào trong lịch sử nhân loại thì cũng đều phải theo quy luật đó.
Tuy nhiên, có một thứ, dường như chưa hoặc không theo một quy luật của tạo hóa đó là tri thức và văn hóa dân tộc. Chúng ta nhận thấy rằng, các triều đại hưng thịnh dài lâu với những thời đại thịnh thế bền vững của lịch sử trong quá khứ cho đến hiện tại thường được các bậc minh quân quan tâm bồi đắp nguyên khí, tập trung tri thức, chấn hưng văn hóa, bồi đắp văn minh bằng những cuốn sách có giá trị lưu lại các giá trị của lịch sử, văn hóa vẫn còn nguyên vẹn với nhiều bài học từ quá khứ đến hiện tại và cho muôn đời sau để cho thế hệ sau học tập và đọc sách suốt đời. Nếu những nhà lãnh đạo học tập và đọc sách suốt đời để có kiến thức quản trị, để mỗi một ý tưởng họ đưa ra đều đúng đắn, mang lại lợi ích cho dân.
Những nhà lãnh đạo cần phải học tập suốt đời, đọc sách suốt đời, đây không chỉ là “nên” mà là “phải” để có đủ kiến thức lãnh đạo tầm một xã, một tỉnh và tầm đất nước. Trí tuệ phân tán của của nhân loại tập trung hết vào các cuốn sách có giá trị, mỗi con người đều thấy còn nhiều điều chưa biết, phải học thêm, học mãi… Ai cũng vậy, khi bắt tay làm một việc gì đó cần phải chuẩn bị thấu hiểu ý nghĩa công việc với tinh thần nhiệt huyết.
Kiến thức và kỹ năng chỉ góp phần rất nhỏ trong thành công của mỗi con người. Quan trọng nhất là niềm đam mê với công việc, với cuộc sống. Để có được lòng đam mê, nhiệt huyết không trường lớp nào dạy cả; cha mẹ dạy con lúc còn nhỏ; thầy cô dạy chúng ta khi đi học ở trường, nhưng không ai có thể theo chúng ta suốt cuộc đời.
Vững vàng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh
Vậy chìa khóa vạn năng nào giúp chúng ta mở ra kỷ nguyên mới, bước vào con đường tương lai bền vững - đó là chìa khóa học tập và đọc sách suốt đời, đó là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia? Chúng ta hiểu được giá trị học tập suốt đời sẽ đạt được khát vọng đất nước phát triển, phồn vinh, hạnh phúc.
Học tập và đọc sách suốt đời không chỉ để làm việc, học tập, đọc sách còn để thay đổi suy nghĩ, để làm người. Học tập suốt đời giúp mỗi thành viên trong xã hội có đủ điều kiện và cơ hội tự hoàn thiện mình, nâng cao chất lượng cuộc sống của chính mình, của gia đình, họ tộc, thôn, xóm, phường, xã và cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng trên con đường trở thành nước dân giầu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và xã hội chủ nghĩa.
Giáo sư sử học Lê Văn Lan chụp ảnh cùng nhóm tri thức tham dự hội thảo dự án sách
Học tập và đọc sách suốt đời không chỉ mang đến tri thức, mà còn cung cấp nguồn năng lượng, động lực làm việc, tiếp thêm niềm cảm hứng, giúp cân bằng cảm xúc giữa bão giông cuộc đời, những lần thất bại thảm hại trong cuộc sống và kinh doanh của mỗi chúng ta.
Sách giúp cho chúng ta nhìn cuộc sống tích cực hơn, nhân sinh quan sâu sắc hơn, thế giới quan rộng mở hơn. Sách giúp chúng ta biết khiêm nhường, nhờ đó biết tôn trọng người khác, biết thấu cảm và tăng lòng trắc ẩn với đồng loại; giảm bớt ngông cuồng, giảm so đo, đố kỵ ngút trời của chúng ta.
Đối với kinh doanh phát triển kinh tế, sách giúp chúng ta mở rộng không gian tư duy, nhờ đó kích thích đổi mới sáng tạo gợi mở cách nhìn đa chiều một hiện tượng trong đời sống xã hội, trong công việc, giúp chúng ta hiểu biết nhiều hơn những việc tưởng chừng chúng ta đã hiểu biết; thúc giục hành động, biến những thông tin, kiến thức trên trang sách, thành ứng dụng cụ thể, hữu ích trên thực tế; thúc giục lòng nhiệt huyết, đam mê, dũng cảm, dấn thân có trách nhiệm với xã hội với quốc gia, dân tộc.
Chúng ta không học tập, đọc sách sẽ không rèn luyện kỹ năng nhận thức cao, con người không bao giờ có thể phát huy được tiềm năng của mình. Nếu bạn không chịu khó học tập và đọc sách, khả năng con cái bạn cũng không có thói quen này, dẫn đến một chu kỳ nghèo đói và thiếu kiến thức từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chúng ta phải thoát ra khỏi điều đó. Người nông dân nếu học tập và đọc sách suốt đời sẽ trở thành người “nông dân tri thức” biết các phương pháp sản xuất nông nghiệp tri thức bền vững. Người xe ôm, xe taxi nếu biết cách học tập và đọc sách sẽ trở thành “người xe ôm, taxi tri thức”, biết cách đi những cung đường ngắn tiết kiệm nhiên liệu, an toàn cho hành khách. Bà bán rau ngoài chợ biết đọc sách về cách trồng rau bền vững hay sách nói về nhân quả thì bà sẽ thành “bà bán rau tri thức” sẽ không trồng hai luống rau - một luống bà phun thuốc sâu để bán, luống còn lại không phun thuốc để gia đình ăn.
Nhóm các nhà văn, nhà thơ trao tặng sách cho các độc giả tại Thư viện Quốc gia
Họp tập và đọc sách suốt đời giúp chúng ta ngộ ra nhiều điều về cuộc sống và công việc, làm chúng ta bớt ngạo mạn, ngông cuồng… Học tập và đọc sách suốt đời làm chúng ta nên khiêm tốn hơn, và thấy mình chỉ là hạt cát nhỏ nhoi trong sa mạc tít tắp, giọt nước mong manh trong đại dương mênh mông; ngôi sao mờ mịt trong vũ trụ xa xăm. Họp tập và đọc sách suốt giúp chúng ta phải có cách tư duy khác, cách làm khác, cách nhìn khác chứ không thể nhìn hiện tại thế là đủ, phải dự phòng rủi ro ở tương lai; hướng chúng ta tới sự tích cực, dạy cho mình biết nhường nhịn, bao dung với lòng từ bi hướng thiện không chỉ với đồng loại, chúng sinh mà còn với cả hương linh tâm linh từ nhiều phía.
Thế giới thay đổi hàng ngày, hàng giờ, nhất là thời đại ứng dụng công nghệ vào mọi mặt của đời sống. Chúng ta nghĩ chỉ học ở trong nhà trường thì là sai lầm vì kiến thức trong nhà trường sẽ nhanh chóng lạc hậu làm chúng ta khó lòng theo kịp sự vận động của xã hội. Khi bạn học và đọc suốt đời để hiểu và tìm ra nguyên nhân thế giới và nhân loại tại sao phát triển. Càng đọc và học, chúng ta càng cảm thấy nhỏ bé trước thế giới, càng thấy phải khiêm tốn khi bản thân quá nhỏ bé trong thế giới rộng lớn, để thấy còn nhiều điều chưa biết, phải học thêm, học nữa, học mãi…
Khi toàn xã hội phát huy tinh thần “học tập suốt đời” sẽ tạo ra đội ngũ cán bộ dám làm, dám nói, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh, tạo ra động lực cộng hưởng toàn thể nhân dân cùng nhau có trách nhiệm đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Tuấn