Ngay từ phút Giao thừa bước sang năm mới, không gian hồ Văn (thuộc di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám, quận Đống Đa, Hà Nội) đã tấp nập dòng người đến trẩy hội, du xuân và xin chữ. Năm nay, có 47 “ông đồ” tham gia viết chữ Hán Nôm và quốc ngữ. Tất cả các "ông đồ" đều được Trung tâm Hoạt động Văn hóa, khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám phối hợp Nhân mỹ Học đường-cơ sở đào tạo Hán Nôm nổi tiếng của Hà Nội tuyển lựa kỹ càng để bảo đảm chất lượng của Hội chữ. Sau khi cải tạo đảo Ngọc, tái dựng tòa phương đình ở giữa đảo Ngọc-nơi xưa kia các trí thức tổ chức những buổi bình văn, năm 2024, Trung tâm Hoạt động Văn hóa, khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám tiếp tục cải tạo hạ tầng không gian hồ Văn với những lối đi, tiểu cảnh được trang trí đẹp mắt, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc tổ chức Hội chữ cũng như việc du xuân của khách thập phương.
Tham gia viết chữ trong Hội chữ, anh Trần Võ Hiệp cho biết: “Khuôn viên hồ Văn năm nay được cải tạo sạch, đẹp là một yếu tố tạo nên sự mới mẻ cho Hội chữ Xuân. Đây là không gian để người cho chữ, xin chữ cùng nhau duy trì, bồi đắp cho một nét đẹp văn hóa truyền thống dịp đầu năm mới”. Nếu như những năm trước, người viết chữ Hán Nôm luôn chiếm thế áp đảo, thì một vài năm trở lại đây, thư pháp chữ quốc ngữ được xem trọng. Năm nay, số lượng người viết thư pháp quốc ngữ tại Hội chữ chiếm khoảng một nửa. Đây là tín hiệu vui với những người yêu văn hóa Việt khi ngày càng nhiều người quan tâm đến thư pháp quốc ngữ.
Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa, khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám, Tiến sĩ Lê Xuân Kiêu chia sẻ: “Hẳn là xã hội có nhiều nhu cầu hơn về thư pháp chữ quốc ngữ thì mới sản sinh ngày càng nhiều những người viết thư pháp quốc ngữ. Các bạn trẻ thường thích thư pháp quốc ngữ vì nhìn vào chữ đó họ hiểu được nghĩa luôn”. Những chữ được nhiều người lựa chọn trong dịp đầu năm mới gồm: Phúc, Đức, Thọ, Tài, Cát Tường… Sau khi “thỉnh” được chữ của một “ông đồ”, em Nguyễn Thu Trang (đường Xuân Thủy, quận Cầu Giấy) phấn khởi cho biết: “Năm nay, cháu xin chữ “Trí” về để treo trong không gian học tập. Bởi tuổi trẻ cần học hành để có trí tuệ. Cháu rất vui vì trước khi xin chữ, cháu được ông đồ giới thiệu về ý nghĩa của các chữ và cho cháu lời khuyên nên chọn chữ thế nào để phù hợp với mong muốn, nguyện vọng và cũng là động lực để cháu phấn đấu”.
Cũng trong không gian hồ Văn, Hội chữ Xuân năm nay có các triển lãm giới thiệu các giá trị văn hóa truyền thống, hoạt động sáng tạo của các họa sĩ trẻ như: Triển lãm thư pháp chủ đề “Thực học” với hàng trăm bức thư pháp Hán Nôm và Quốc ngữ; triển lãm ảnh “Việt Nam quê hương tôi” giới thiệu 50 tác phẩm nhiếp ảnh về di sản chọn lọc từ “Giải thưởng Ảnh di sản Việt Nam - Việt Nam Heritage Photo Awards 2012-2018”; triển lãm vẽ con rắn của 75 họa sĩ trẻ Việt Nam đang sống và làm việc ở nhiều nước trên thế giới. Tất cả tạo nên không gian văn hóa đa sắc màu, sự kết nối, trở về với những giá trị tốt đẹp của truyền thống văn hóa dân tộc, mang hơi thở của cuộc sống đương đại. Bên cạnh đó, du khách còn ấn tượng bởi 18 cột chữ chung quanh không gian trưng bày với nội dung bài “Khuyến học văn” (bài văn khuyến học) của Thuần Hoàng Đế Lê Thánh Tông - một tác gia lớn của nền văn học cổ, trung đại Việt Nam. 18 cột chữ có bốn mặt đỏ rực được 10 nhà thư pháp thể hiện với nhiều phong cách khác nhau, tạo nên sự đa dạng trong thể hiện chính là sự lên hương cho khởi đầu một năm mới. 14 bức thư pháp đại tự lớn treo ngang phía bên trên được viết bằng nhiều các thể chữ Triện, Lệ, Chân, Hành Thảo, cả chữ Hán và chữ Nôm với những nội dung về học tập, khoa cử ở Văn Miếu cũng là điểm nhấn chung quanh không gian trưng bày.
Xuân Ất Tỵ cũng là thời điểm tròn 10 năm Hội chữ tại Văn Miếu được tổ chức trong không gian hồ Văn một cách quy củ, sau những lộn xộn khi phố chữ tự phát hình thành bên tường rào Văn Miếu-Quốc Tử Giám. Đó chính là biện pháp tôn vinh nét đẹp xin chữ-cho chữ những ngày đầu xuân mới; qua đó, những nét đẹp văn hóa truyền thống lan tỏa đến cộng đồng. Tiến sĩ Lê Xuân Kiêu cho biết, sau khi cải tạo, Trung tâm Hoạt động Văn hóa, khoa học Văn Miếu- Quốc Tử Giám sẽ đưa hồ Văn trở thành một không gian văn hóa- sáng tạo cho cộng đồng, tạo sân chơi để mọi người cùng tham gia, mà Hội chữ là một trong nhiều hoạt động như thế ■
GIANg NAM