Hội chứng kiệt sức ở Gen Z

11 giờ trướcBài gốc

Hội chứng kiệt sức đang trở thành nỗi ám ảnh âm thầm của một bộ phận Gen Z

Áp lực đè nặng

Phòng khám chuyên khoa tâm thần Merak (Hà Nội) đã tiếp nhận không ít thanh niên tới khám vì bị hội chứng kiệt sức (còn gọi là hội chứng Burnout). Điển hình là tình trạng của Phan Thùy T. (26 tuổi, một biên tập viên Tiếng Anh) vốn năng động và cống hiến hết mình cho công việc.

"Từ khi đi học đến khi đi làm, em luôn cố gắng để hoàn thành tốt nhất mọi việc. Em luôn hoàn thành deadline nhanh nhất và được đánh giá cao, em cũng sẵn sàng hỗ trợ phần việc của đồng nghiệp.

Từ đầu năm nay, khối lượng công việc tăng lên, em bắt đầu căng thẳng khi dự án cũ chưa xong đã thêm dự án mới. Nhiều ngày liên tục, em phải làm việc đến 2 giờ sáng để có thể hoàn thành công việc.

Em cũng bắt đầu thấy mệt mỏi, thấy buồn chán, mất động lực, không tìm được ý nghĩa trong công việc. Ba tháng liên tục như thế, em cảm thấy không còn đủ năng lượng và xin nghỉ việc từ tháng 5 nhưng tình trạng không khá hơn nên em tìm tới bác sĩ để khám".

Một trường hợp khác là Trần Đức H. (một kỹ sư trẻ tại Hà Nội) cũng phải tới phòng khám. Thành mắc hội chứng Burnout bởi em gặp áp lực khi tự đặt kỳ vọng với bản thân. Từ khi mới chuẩn bị tốt nghiệp Thành đã luôn nghĩ tới việc phải thành công sớm.

Kèm theo đó, sự phát triển của mạng xã hội với những hình ảnh hào nhoáng đã khiến Thành đặt mục tiêu phải tìm một công việc lương cao, sang, xịn. Ra trường, Thành có việc nhưng mức lương không cao nên cậu tự thấy thất vọng, chán nản, không muốn làm việc.

Cả T. và H. đều được chẩn đoán mắc hội chứng Burnout, một trạng thái kiệt quệ cả thể chất, tinh thần và cảm xúc sau thời gian dài căng thẳng. "Em mất ngủ suốt nhiều tuần, ăn uống thất thường, lúc nào cũng trong trạng thái mỏi mệt. Việc duy trì các mối quan hệ bạn bè cũng trở nên khó khăn, vì em không muốn chia sẻ với ai", H. cho hay.

Lắng nghe chính mình

Một báo cáo gần đây từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ ra rằng, tỷ lệ người từ 18 đến 25 tuổi trải qua các triệu chứng liên quan đến hội chứng Burnout đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua, phần lớn do áp lực từ công việc, học tập và mạng xã hội.

Còn theo số liệu từ Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), mỗi tháng có khoảng 8.000 người tới bệnh viện khám mắc các rối loạn tâm thần, tỷ lệ người trẻ (tuổi từ 18 đến 35) chiếm khoảng 30%. Khá đông người bị mắc hội chứng Burnout.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Quang Bính, phụ trách chuyên môn của Phòng khám Tâm thần Merak, áp lực trong công việc, trong cuộc sống là điều mà hầu như ai cũng gặp phải. Tuy nhiên, giới trẻ hiện đối mặt với áp lực không chỉ từ công việc mà còn từ mạng xã hội và các kỳ vọng của gia đình, xã hội.

Mục tiêu, kỳ vọng vượt quá khả năng dẫn đến việc các bạn trẻ không có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, từ đó não bộ và hệ thần kinh phản ứng với căng thẳng kéo dài dẫn tới kiệt sức.

Điều nguy hiểm của Burnout là nó dễ bị xem nhẹ, dễ bị nhầm với stress thông thường. Người bệnh thường không nói ra, hoặc nếu có thì cũng bị phản ứng lại bởi những câu như: "Mệt thì nghỉ tí đi!", "Suy nghĩ tiêu cực thế làm gì?"...

Theo bác sĩ Nguyễn Quang Bính, thực tế, Burnout có dấu hiệu nhận biết rõ ràng. Người mắc thường xuyên cảm thấy mệt mỏi vô cớ, mất hứng thú với mọi thứ, khó tập trung, trì hoãn công việc dù trước kia rất năng suất.

Họ cảm thấy bản thân trống rỗng, không còn mục tiêu sống, dễ nổi cáu hoặc thu mình lại. Ở mức nặng hơn, Burnout có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ, rối loạn ăn uống, thậm chí là các cơn hoảng loạn nhẹ.

Để tránh bị Burnout, theo chuyên gia tâm lý Vũ Thu Hà, người trẻ cần hiểu rằng sự bền vững quan trọng hơn tốc độ. Thay vì liên tục chạy theo chuẩn mực xã hội, hãy bắt đầu từ việc lắng nghe chính mình, từ những bất ổn nhỏ nhất.

"Để làm được điều này thì mỗi giai đoạn, các bạn phải tìm ra được những bước đi phù hợp cho bản thân. Học cách nghỉ ngơi đúng nghĩa, tập thể dục thể thao... để tạo năng lượng tích cực. Thiết lập ranh giới lành mạnh với mạng xã hội, không so sánh, không bắt chước. Và điều quan trọng nhất là nói "không" với những điều vượt quá khả năng".

Bên cạnh đó, gia đình, nhà trường cần tạo môi trường cho người trẻ được phép thất bại, được nghỉ ngơi mà không bị phán xét. Khi sự tử tế và lắng nghe xuất hiện đúng lúc, nhiều nguy cơ sẽ được hóa giải từ trong "trứng nước".

Với những người đã bước vào trị liệu, sự kiên nhẫn là yếu tố sống còn. Không ai khỏi hội chứng Burnout chỉ sau vài buổi trị liệu hay vài ngày nghỉ phép.

"Việc hồi phục là một hành trình, và đôi khi, việc can đảm thừa nhận "tôi đang mệt" đã là bước đầu tiên để trở lại", bác sĩ Nguyễn Quang Bính nhấn mạnh.

Bài, ảnh: Hoàng Nguyên

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/hoi-chung-kiet-suc-o-gen-z-20250801155056182.htm