Khu tái định cư bản Hồng Nhì Pá, xã Lao Chải.
Nằm cách trung tâm huyện khoảng 20 km, bản tái định cư Phình Hồ thuộc xã Dế Xu Phình nép mình bên sườn núi, bao quanh là rừng thông xanh ngắt và dòng suối chảy róc rách. Khó ai ngờ rằng nơi yên bình hôm nay từng là một trong những điểm nóng về thiên tai với trận lũ quét lịch sử năm 2017, buộc hơn 70 hộ dân ở các bản Nậm Kim, Nậm Pá, Dế Xu Phình phải di dời. 8 năm sau, những con đường bê tông chạy dài khắp bản, 100% hộ dân đã ổn định nhà ở. Các hộ được hỗ trợ đất sản xuất, nhà ở kiên cố, phương tiện sinh kế, cùng hệ thống hạ tầng thiết yếu như trường học, trạm y tế, đường giao thông.
Anh Hảng Chờ Tủa - người dân tại bản Phình Hồ chia sẻ: "Gia đình mình được cấp gần 1 ha đất sản xuất. Hiện nay mình trồng ngô, lúa và rau xanh. Nhờ đó, không chỉ đủ ăn mà còn có thể bán thêm ra chợ, thu nhập ổn định”. Phình Hồ hôm nay không còn là vùng đất của mất mát, mà là biểu tượng của sự hồi sinh. Người dân gắn bó, yên tâm sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.
Tại bản Hồng Nhì Pá, xã Lao Chải - nơi chịu thiệt hại nặng nề sau trận lũ đầu tháng 8/2023 cuộc sống người dân đang dần ổn định. Những ngôi nhà vững chãi, kiên cố nằm san sát trên sườn đồi, xen lẫn tiếng cười nói rộn ràng của bà con.
Anh Thào A Dê - một trong những hộ nghèo bị lũ cuốn trôi toàn bộ nhà cửa xúc động kể: "Lũ quét đi qua, cả nhà chỉ còn lại bộ quần áo ướt. Nhưng may mắn được hỗ trợ 40 triệu đồng cùng đất ở, gia đình tôi nhanh chóng dựng lại căn nhà 3 cứng, có đầy đủ nhà bếp, vệ sinh. Giờ đây sống ở khu tái định cư này tôi thấy rất yên tâm, không còn lo lũ về như trước”.
Toàn bộ 13 hộ bị sập trôi nhà cửa đã hoàn thành việc dựng nhà mới. 100% hộ dân thuộc vùng nguy cơ cao đã được di dời đến nơi an toàn. Chính quyền địa phương cũng chủ động quy hoạch, phân lô đất cho các hộ không có đất ở để bà con yên tâm an cư. Bên cạnh đó, người dân trong bản tích cực phục hồi sản xuất. Đến nay, 37 ha ruộng nước đã được khơi thông, trong đó 33 ha có thể canh tác 2 vụ/năm. Nhiều hộ còn phát triển chăn nuôi lợn đặc sản, trâu bò theo các mô hình được tỉnh hỗ trợ.
Ông Cứ A Dủ - Trưởng bản cho biết: "Bản mình hiện có 4 mô hình chăn nuôi quy mô lớn. Mỗi hộ dân đều có vật nuôi phục vụ sinh hoạt, một số hộ có thêm thu nhập, từng bước thoát nghèo”. Cuối năm 2024, cả bản giảm còn 54/98 hộ nghèo; riêng trong số các hộ có nhà bị sập trôi hoàn toàn đã có 2 hộ thoát nghèo.
Xã Hồ Bốn là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong trận lũ tháng 8/2023 với 91 nhà bị ảnh hưởng, trong đó 21 nhà bị cuốn trôi. Ngay sau thiên tai, xã đã nhanh chóng quy hoạch đất an toàn và tổ chức di dời các hộ đến nơi ở mới.
Ông Giàng A Chống - hộ dân bản Trống Là xúc động kể: "Sau lũ, toàn bộ tài sản của nhà mình bị trôi sạch. Nhưng nhờ sự hỗ trợ kịp thời của Nhà nước, mình đã dựng lại được căn nhà khang trang hơn 300m². Giờ sống ở nơi an toàn, không còn lo lắng mỗi khi mùa mưa đến”.
Từ đầu năm 2025 đến nay, chính quyền xã tiếp tục rà soát các hộ có nguy cơ cao để chủ động di dời. Anh Sùng A Kháng - Phó Chủ tịch UBND xã thông tin: "Xã đã vận động và di dời thành công 1 hộ nằm trong vùng sạt lở nghiêm trọng. Chúng tôi tiếp tục theo dõi diễn biến thời tiết để kịp thời ứng phó, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người dân”.
Không chỉ hỗ trợ chỗ ở, huyện Mù Cang Chải còn phối hợp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho các hộ dân tái định cư. Ông Sùng A Chua - Phó Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải nhấn mạnh: "Trao sổ đỏ là khẳng định quyền sở hữu hợp pháp của người dân, cũng là trao niềm tin, giúp bà con yên tâm gắn bó và đầu tư phát triển lâu dài”.
Song song với công tác ổn định, huyện đang triển khai quyết liệt các biện pháp phòng ngừa. Các địa phương xây dựng phương án "4 tại chỗ”, rà soát, lập danh sách các hộ dân nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở để chủ động di dời trước mùa mưa. Hệ thống chính trị từ huyện đến xã, thôn, bản được kích hoạt sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống.
Từ những ngày tháng khốn khó, các khu tái định cư ở Mù Cang Chải hôm nay đã mang lại cho người dân nơi rẻo cao không chỉ là mái nhà mới, mà còn là niềm tin, hy vọng và khát vọng vươn lên. Sự hồi sinh ấy là kết quả của sự đồng lòng từ cấp ủy, chính quyền đến từng người dân cùng nhau viết tiếp câu chuyện về một vùng đất không khuất phục trước thiên tai.
Hồng Duyên