Hồi sinh sông Tô Lịch: Từ 'dòng sông đen' đến 'dòng tiền xanh'

4 giờ trướcBài gốc

UBND TP Hà Nội vừa thống nhất danh mục tám công trình, dự án dự kiến khởi công dịp kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2025). Trong số đó, đáng chú ý nhất là dự án đầu tư xây dựng công viên hai bên sông Tô Lịch, đây là một bước đi được xem như nỗ lực lớn để “hồi sinh” dòng sông đã gắn bó hàng trăm năm với người dân Hà Nội nhưng lâu nay gắn liền với ô nhiễm.

Tô Lịch “thay áo mới”

Tháng 3/2025, Hà Nội đã tổ chức họp bàn về phương án thiết kế cải tạo sông Tô Lịch do một doanh nghiệp tư nhân đề xuất. Thành phố yêu cầu nghiên cứu chi tiết bờ kè hai bên sông, khu vực nào có thể mở rộng, khu vực nào cần giữ nguyên, nhằm vừa tăng diện tích mặt nước, vừa tạo thêm quỹ đất cho công trình dịch vụ công cộng. Đây là bước chuẩn bị quan trọng cho kế hoạch biến Tô Lịch thành trục cảnh quan, công viên.

Tô Lịch "khoác lên mình" màu xanh hy vọng.

Ngày 9/9 vừa qua, tuyến ống riêng dẫn nước từ hồ Tây về đầu sông Tô Lịch, dài 1,5 km, đã cơ bản hoàn thành. Nước từ hồ Tây bắt đầu được bổ cập, mở ra hy vọng hồi sinh dòng sông. Song song với đó, trước ngày 20/9, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Hà Nội (Ban Nông nghiệp) cho biết sẽ dẫn nước sau xử lý từ Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá bổ sung vào sông Tô Lịch.

Theo Ban Nông nghiệp, toàn bộ 245 cửa xả nước thải trực tiếp xuống sông đã được thu gom về Nhà máy Yên Xá. Nhà máy hiện xử lý khoảng 200.000 m³/ngày đêm, đủ năng lực xử lý toàn bộ nước thải dọc sông, qua đó giải quyết căn bản vấn đề ô nhiễm. Đây là bước ngoặt quan trọng bởi nhiều dự án khắc phục ô nhiễm trước đó chưa đạt hiệu quả bền vững.

Song song với các hạng mục kỹ thuật, Hà Nội cũng lên kế hoạch kết hợp mảng xanh, lối đi bộ và hệ thống chiếu sáng dọc bờ sông. Ý tưởng này không chỉ hướng đến cải thiện cảnh quan mà còn tạo ra không gian sinh hoạt cộng đồng, gắn kết người dân với dòng sông vốn gắn bó lâu đời cùng Thủ đô.

Các chuyên gia quy hoạch đô thị nhận định, cải tạo sông Tô Lịch không chỉ là làm sạch một dòng sông, mà còn là tái thiết lập không gian công cộng cho người dân Thủ đô. Nếu kết hợp hợp lý giữa cảnh quan và tiện ích, nơi đây có thể trở thành “lá phổi xanh” và điểm nhấn văn hóa đô thị.

Từ công viên ven sông đến động lực kinh tế mới

Không chỉ dừng ở khía cạnh môi trường, dự án công viên hai bên sông Tô Lịch còn được kỳ vọng tạo “cú hích” cho phát triển kinh tế khu vực. Kinh nghiệm từ nhiều thành phố trên thế giới cho thấy, khi các dòng sông ô nhiễm được cải tạo thành công, giá trị bất động sản, dịch vụ và du lịch xung quanh đều tăng trưởng mạnh.

Trong trường hợp của Hà Nội, nếu công viên ven sông Tô Lịch được hình thành, các tuyến đường Láng, Nguyễn Trãi, Lê Văn Lương - vốn đông đúc nhưng thiếu không gian xanh sẽ có thêm điểm nhấn cảnh quan, từ đó nâng cao giá trị sinh sống và kinh doanh. Nhiều chuyên gia dự báo mặt bằng giá bất động sản dọc tuyến sông có thể ghi nhận mức tăng mới, kéo theo hoạt động thương mại và dịch vụ phát triển.

Một lợi ích khác là du lịch đô thị. Khi có không gian công viên, cầu đi bộ, khu vực sinh hoạt cộng đồng ven sông, Tô Lịch hoàn toàn có thể trở thành điểm đến của người dân và du khách, tương tự như mô hình các tuyến công viên ven sông ở Hàn Quốc hay Nhật Bản. Các dịch vụ ăn uống, giải trí, thể thao ngoài trời theo đó sẽ bùng nổ, tạo thêm nguồn thu cho ngân sách.

Bên cạnh đó, dự án còn mở ra cơ hội việc làm mới. Các hạng mục xây dựng, vận hành và dịch vụ hỗ trợ công viên sẽ cần nguồn nhân lực đáng kể, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động trong khu vực. Đây là giá trị cộng hưởng ít khi được tính toán đầy đủ nhưng mang ý nghĩa lâu dài.

Ông Trần Minh Tuấn, chuyên gia kinh tế đô thị cho rằng, tuyến công viên và cảnh quan dọc sông Tô Lịch sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Giá trị bất động sản khu vực có thể gia tăng, các dịch vụ thương mại, du lịch, ẩm thực sẽ phát triển theo. Đây là cơ hội để Hà Nội kích hoạt “cú hích” kinh tế từ một dự án hạ tầng xanh.

Tuy nhiên, để đạt được thành công, Hà Nội sẽ cần đảm bảo sự phối hợp đồng bộ giữa các sở, ngành, từ tài chính, quy hoạch, xây dựng đến môi trường. Sự tham gia của người dân và doanh nghiệp cũng là yếu tố then chốt, bởi không gian ven sông chỉ thực sự “sống” khi được cộng đồng đón nhận, sử dụng và gìn giữ.

Từ “dòng sông đen” ô nhiễm, Tô Lịch đang đứng trước cơ hội trở mình để trở thành không gian xanh, sạch và giàu giá trị kinh tế - xã hội. Nếu dự án công viên ven sông được triển khai đúng tiến độ và tầm nhìn, Hà Nội sẽ có thêm một động lực phát triển bền vững, vừa cải thiện môi trường sống, vừa tạo ra giá trị kinh tế mới cho Thủ đô trong giai đoạn tới.

Tiến Anh

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/dia-phuong/hoi-sinh-song-to-lich-tu-dong-song-den-den-dong-tien-xanh-1109468.html