Hội thẩm nhân dân: Tiếng nói của nhân dân trong các phiên xét xử

6 giờ trướcBài gốc

Hội thẩm nhân dân tham gia phiên tòa trực tuyến.

Theo quy định pháp luật, khi tham gia xét xử, Hội thẩm nhân dân (HTND) có quyền ngang bằng Thẩm phán trong việc đánh giá chứng cứ, thảo luận và quyết định bản án, quyết định của Tòa án. Tiếng nói của HTND vì vậy có giá trị pháp lý tương đương Thẩm phán, phản ánh rõ nguyên tắc “nhân dân tham gia quản lý Nhà nước, quản lý xã hội”.

Vai trò của HTND được thể hiện ở nhiều khía cạnh. Trước hết, họ là cầu nối giữa pháp luật và đời sống. Nếu Thẩm phán am hiểu pháp luật và giàu kiến thức chuyên môn, thì HTND sở hữu vốn sống và kinh nghiệm xã hội phong phú. Sự kết hợp giữa kiến thức pháp luật và thực tiễn đời sống giúp các bản án, quyết định của Tòa án vừa đúng pháp luật, vừa phù hợp đạo lý và hợp lòng dân.

Bên cạnh đó, sự tham gia của HTND góp phần tăng cường tính khách quan và minh bạch trong quá trình xét xử. Họ đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, đồng thời là “tai mắt” giám sát hoạt động tư pháp. Qua đó, niềm tin của nhân dân vào công lý, sự nghiêm minh và công bằng của pháp luật được củng cố.

Trong thực tiễn, nhiều HTND đã thể hiện trách nhiệm, bản lĩnh và sự công tâm khi tham gia xét xử. Không ít ý kiến của họ đã góp phần quan trọng để Tòa án ra những bản án thấu tình đạt lý, được dư luận xã hội đồng tình. Đây là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của cơ chế nhân dân tham gia hoạt động tư pháp.

Trong giai đoạn 2020-2025, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Thái Nguyên đã thụ lý hơn 45.000 vụ việc và giải quyết gần 44.000 vụ, đạt tỷ lệ chung 96%. Tỷ lệ giải quyết các loại án đều vượt chỉ tiêu Quốc hội giao, với án hình sự đạt 99%, dân sự và các việc khác đạt 95,5%, án hành chính đạt 95,4%. Công tác áp dụng biện pháp xử lý hành chính cũng được thực hiện đúng quy định.

Hiện toàn tỉnh có gần 300 HTND đồng hành cùng Thẩm phán trong 100% hoạt động xét xử. Sự tham gia của HTND góp phần nâng cao chất lượng giải quyết vụ án, đảm bảo tính khách quan, công bằng. Hằng năm, Tòa án nhân dân tỉnh đều tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng xét xử, hướng dẫn áp dụng và cập nhật văn bản pháp luật mới, đồng thời trao đổi kinh nghiệm thực tiễn nhằm nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ HTND.

Bà Phạm Ngọc Linh, Thẩm phán Tòa án nhân dân khu vực 1, tỉnh Thái Nguyên, cho biết: Sự tham gia của HTND là yếu tố quan trọng đảm bảo tính dân chủ trong xét xử. Trong một số phiên tòa, ý kiến của HTND góp phần giúp chúng tôi đưa ra bản án thấu tình đạt lý.

Trên thực tế, để phát huy tối đa vai trò của HTND, cần có sự quan tâm đặc biệt trong việc bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng xét xử cho đội ngũ này. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và đời sống xã hội phát triển nhanh chóng, tính chất và mức độ phức tạp của các vụ án ngày càng gia tăng, đòi hỏi HTND không chỉ dựa vào vốn sống mà còn phải am hiểu pháp luật và quy trình tố tụng.

Có thể khẳng định, HTND là một thiết chế quan trọng, phản ánh rõ nét tính dân chủ trong tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân. Sự tham gia của họ trong xét xử vừa thể hiện quyền làm chủ của nhân dân, vừa góp phần đảm bảo công lý được thực thi một cách công bằng, minh bạch và nhân văn.

Quỳnh Việt

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/phap-luat/202509/hoi-tham-nhan-dan-tieng-noi-cua-nhan-dan-trong-cac-phien-xet-xu-3da4f3f/