'Hội tụ gió' là gì, vì sao gây mưa lớn và sấm sét ở Hà Nội sau bão số 11?

2 giờ trướcBài gốc

Sau khi bão số 11 Matmo tan dần, ở và một số tỉnh thành lân cận đã có mưa lớn với sấm sét dữ dội từ đêm qua đến sáng nay, 7/10.

Đường Nguyễn Trãi (Hà Nội) sáng nay, 7/10. Ảnh: Trọng Tài/ TPO.

Lần mưa này căn bản rất giống với đợt mưa khiến Hà Nội ngập mênh mông vào ngày 30/9, sau khi bão số 10 Bualoi ảnh hưởng đến nước ta; nguyên nhân chính là hiện tượng hội tụ gió.

“Hội tụ” nghĩa là gặp nhau ở một điểm, và hội tụ gió là khi những luồng không khí khác nhau gặp nhau tại một điểm. Ví dụ, luồng gió Đông Nam ấm và ẩm gặp luồng gió mát hơn từ phía Tây hoặc phía Bắc (thường là ở rìa của hoàn lưu bão/ áp thấp nhiệt đới).

Khi những luồng khí này gặp nhau, chúng va chạm, không thể tiếp tục di chuyển theo phương ngang nên lối duy nhất là đi hướng lên cao.

Không khí ẩm bốc lên cao thì bắt đầu lạnh đi, hơi nước trở thành mây. Quá trình này tiếp tục diễn ra thì mây càng dày. Mây này lại gây ra mưa lớn, thường theo từng đợt, dữ dội, có thể kéo dài nhiều giờ. Luồng không khí bốc lên càng mạnh, mưa càng xối xả, càng nhiều sấm sét.

Hình minh họa đơn giản về hiện tượng hội tụ gió. Ảnh: Pearson Prentice Hall/ Dịch vụ Khí tượng Trinidad and Tobago.

Hoàn lưu bão số 11 Matmo làm cho bầu khí quyển không ổn định và hiện tượng hội tụ gió nói trên càng mạnh, tạo ra dải mưa dông theo hướng Bắc - Nam, nếu nhìn trên bản đồ thì đó là dải mưa theo chiều dọc.

Đó là lý do mà ở Hà Nội và một số tỉnh thành lân cận có mưa lớn gây ngập úng sau bão số 10 Bualoi và bão số 11 Matmo dù không ở gần đường đi của bão.

Dải mưa theo trục dọc vào sáng sớm nay. Ảnh: Hymetnet.gov.vn.

Trong những lúc có mưa dông, sấm sét như trường hợp trên, người dân nên ở trong nhà, tránh đứng gần cửa mở, cửa sổ; rút điện các thiết bị trong nhà nếu có thể, không dùng các thiết bị đang cắm điện (như vừa sạc điện thoại vừa dùng); nếu phải ra ngoài thì cần có phương án di chuyển hợp lý, đi chậm, tránh đi qua vùng nước ngập, tránh dừng dưới cây cối, bảng hiệu, cột điện…

Dự báo Hà Nội giảm rõ rệt từ chiều nay, 7/10. Ngày mai mưa ít hơn và Hà Nội hết mưa hẳn, có nắng từ 9/10.