Hòn Khoai - Tiềm năng trở thành Singapore thứ hai

5 giờ trướcBài gốc

Giàu tiềm năng nhưng thiếu hạ tầng

Đồng bằng sông Cửu Long có hơn 17 triệu dân, nơi sản xuất ra 50% sản lượng lúa cả nước và chiếm tới 90% gạo xuất khẩu. Đây cũng là vùng trồng cây ăn trái lớn nhất, với nhiều loại trái cây nhiệt đới như xoài, sầu riêng, chôm chôm, vú sữa, bưởi…Bên cạnh đó, với 70% diện tích nuôi trồng thủy sản, 60% sản lượng cá, tôm xuất khẩu đây là vùng cung cấp thủy sản lớn nhất cả nước.

ĐBSCL có đường bờ biển dài hơn 700 km, nhiều cửa sông, cảng biển và tiềm năng phát triển kinh tế biển, điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối và tiềm năng trở thành trung tâm logistics, thương mại gắn với các cảng nước sâu như Trần Đề - Sóc Trăng, Hòn Khoai - Cà Mau…

Tiềm năng lớn là vậy nhưng hiện Đồng bằng sông Cửu Long vẫn là khu vực kém phát triển của cả nước do thiếu vắng một hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ. Việc thiếu cảng nước sâu hiện đại và trung tâm logistics khiến chi phí vận chuyển cao, làm giảm lợi nhuận nông sản.

Ngày 19/8 tại ấp Khai Long, xã Đất Mũi, tỉnh Cà Mau, tổ hợp các dự án: Cao tốc Cà Mau - Cái Nước; Cái Nước - Đất Mũi, tuyến giao thông ra đảo Hòn Khoai và Cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai với vốn đầu tư xấp xỉ 3 tỷ USD đã được khởi công. Phát biểu tại lễ khởi công, Đại tướng Phan Văn Giang - Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định việc đầu tư các dự án như Dự án cao tốc Cà Mau - Đất Mũi, Cảng Hòn Khoai, đường dẫn từ Khai Long ra Hòn Khoai có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Xây dựng Hòn Khoai thành lục địa cực Nam Tổ quốc.

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại cũng cho biết, hiện nay, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau và các dự án thành phần đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc khác sẽ nối thông toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ Cao Bằng - Lạng Sơn đến Cà Mau trong năm 2025. Nối tiếp tuyến cao tốc trục dọc Bắc - Nam này, cao tốc Cà Mau - Đất Mũi chiều dài khoảng 82 km, quy hoạch 4 làn xe sẽ kết nối thông suốt đường bộ cao tốc đến vùng Đất Mũi- Cà Mau - địa đầu cực Nam của Tổ quốc.

Đánh thức tiềm năng vùng cực nam của Tổ Quốc

Đồng bằng sông Cửu Long còn thiếu cảng nước sâu. Việc đầu tư vào cảng Hòn Khoai sẽ giúp nông sản, thủy sản và hàng công nghiệp nhẹ của vùng xuất khẩu trực tiếp ra thị trường quốc tế, không phải trung chuyển qua TP.HCM hay Singapore. Để có một hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, Nhà nước đang triển khai dự án đường giao thông ra đảo Hòn Khoai và Cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai sẽ gắn kết cụm đảo với đất liền.

Đây cũng là cách để phát huy và khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế đặc thù, là đòn bẩy để phát triển cụm đảo Hòn Khoai mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng an ninh, định hướng phát triển trở thành “lục địa cực Nam” của đất nước theo kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Cà Mau cuối năm 2024.

Hòn Khoai nằm ở vị trí cửa ngõ ra vào vịnh Thái Lan, gần đường phân định ranh giới biển với Malaysia, Thái Lan và Campuchi

Hòn Khoai nằm ở vị trí cửa ngõ ra vào vịnh Thái Lan, gần đường phân định ranh giới biển với Malaysia, Thái Lan và Campuchia. Đây là điểm nối giữa biển Đông và vịnh Thái Lan, án ngữ lối ra vào khu vực Tây Nam Biển Đông. Từ Hòn Khoai, khoảng cách đến tuyến hàng hải quốc tế đi qua eo biển Malacca chỉ khoảng 250 km. Các tàu từ Ấn Độ Dương, Trung Đông, châu Phi khi đi qua Malacca hướng sang Đông Bắc Á đều có thể dừng tại khu vực này. Điều này khiến Hòn Khoai trở thành điểm trung chuyển lý tưởng. Vùng biển Hòn Khoai có độ sâu tự nhiên 17 - 20 m, có thể tiếp nhận tàu trọng tải trên 250.000 tấn mà không cần nạo vét nhiều, hiếm có ở Việt Nam.

Đây là lợi thế lớn để phát triển cảng trung chuyển quốc tế, giảm phụ thuộc vào các cảng nước ngoài như Singapore, Hong Kong. Là điểm tiền tiêu ở cực Nam, khống chế được ngã ba hàng hải nối liền biển Đông - vịnh Thái Lan - eo Malacca. Hòn Khoai có vai trò chiến lược trong bảo vệ chủ quyền, giám sát tàu thuyền quốc tế và hỗ trợ cứu hộ - cứu nạn trên tuyến biển Tây Nam. Một số tập đoàn nước ngoài như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản từng bày tỏ quan tâm đầu tư cảng và nhà máy điện LNG gắn liền với Hòn Khoai. Tỉnh Cà Mau vẫn coi đây là cơ hội và là những dự án động lực chiến lược dài hạn để “đánh thức” vùng cực Nam Tổ quốc.

Hình thành hệ sinh thái cảng nước sâu

Với quy mô của nền kinh tế hiện nay, khu vực phía Nam chủ yếu giao thương qua hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải. Cảng này cách trung tâm TP.HCM tầm 70 km. Ở cửa ngõ Đông Nam Bộ, vùng kinh tế năng động nhất Việt Nam. Gần tuyến hàng hải quốc tế Đông - Tây nhưng không gần Malacca bằng Hòn Khoai. Với tốc độ phát triển kinh tế như hiện nay (8%/năm) hiện cụm cảng này đang có dấu hiệu quá tải.

Cái Mép - Thị Vải có độ sâu 14–16 m, hiện nay có thể tiếp nhận tàu container dưới 200.000 DWT. Là một trong số ít cảng ở Việt Nam có tuyến tàu container đi thẳng Mỹ - châu Âu (không qua Singapore/Hong Kong). Nhưng vẫn cần nạo vét định kỳ do bùn cát bồi lắng.

Cái Mép - Thị Vải hiện là cụm cảng container quốc tế lớn nhất Việt Nam, nơi có xấp xỉ 40% sản lượng container xuất nhập khẩu cả nước. Là trung tâm logistics – công nghiệp của Đông Nam Bộ. Cái Mép- Thị Vải đã khai thác ổn định và nằm trong nhóm cảng tăng trưởng nhanh nhất thế giới.

Để chia sẻ áp lực với cụm cảng Cái Mép - Thị Vải và Cát Lái, Chính phủ đã chấp thuận chủ trương đầu tư cảng biển Sóc Trăng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Theo đó, trọng tâm là cảng biển nước sâu Trần Đề nằm ở cửa sông Hậu - nhánh giao thông thủy quan trọng nhất của Đồng bằng sông Cửu Long.

Từ Trần Đề, luồng tàu chỉ còn 25 - 30 hải lý là vào tới tuyến hàng hải quốc tế Đông - Tây, ngắn hơn 80 - 100 km so với hành trình phải đi vòng qua Cái Mép - Thị Vải hay TP.HCM. Cảng Trần Đề có năng lực tiếp nhận tàu tổng hợp, tàu container tải trọng khoảng 100.000 DWT, tàu hàng rời 160.000 DWT.

Đảo Hòn Khoai có đỉnh cao nhất của đảo khoảng 318 mét so với mực nước biển, là một trong những ngọn núi cao hiếm có ở cực Nam Việt Nam. Trên đỉnh có hải đăng Hòn Khoai (xây từ năm 1920, thời Pháp), hiện vẫn hoạt động để dẫn đường tàu thuyền. Xung quanh đảo có độ sâu tự nhiên 17 - 20 m, ít phải nạo vét, thích hợp làm cảng trung chuyển quốc tế.

Cảng Hòn Khoai mới được quy hoạch thành cảng nước sâu trung chuyển. Hướng tới phục vụ Đồng bằng sông Cửu Long (nông sản, thủy sản, năng lượng tái tạo, khí LNG). Có tiềm năng giảm chi phí logistics cho miền Tây vốn phụ thuộc cảng TP.HCM và Cái Mép. Nếu thành công, Hòn Khoai có thể trở thành Singapore thứ hai của khu vực.

Cùng với đó, Hòn Khoai còn có vai trò tiền tiêu bảo vệ chủ quyền ở vùng biển Tây Nam. Kiểm soát giao thông hàng hải quốc tế gần eo biển Malacca. Có thể kết hợp cảng dân sự - quân sự, thành căn cứ hậu cần chiến lược. Dự án Cảng Hòn Khoai khi hoàn thành sẽ trở thành cửa ngõ kết nối vùng Đồng bằng sông Cửu Long với giao thương quốc tế, tạo điều kiện tối ưu cho việc vận chuyển hàng hóa.

Cảng này còn có thể kết nối với tuyến đường R10, xuyên qua Campuchia và Myanmar, thúc đẩy lưu thông giữa các nước trong khu vực.

Phan Thế Hải

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/hon-khoai-tiem-nang-tro-thanh-singapore-thu-hai-325060.html