Hợp đồng tương lai chỉ số VN100 – thêm sản phẩm mới cho nhà đầu tư lựa chọn

8 giờ trướcBài gốc

Hợp đồng tương lai chỉ số VN100 phù hợp thực tế

Kinh nghiệm các nước trên thế giới cho thấy, nhiều thị trường bên cạnh các sản phẩm hợp đồng tương lai (HĐTL) trên các rổ chỉ số có số lượng cổ phiếu thành phần nhỏ (như Topix Core 30, FTSE TWSE Taiwan 50, FTSE Bursa Malaysia KLCI, CAC 40, MSCI Singapore…) cũng thường giao dịch cả các sản phẩm HĐTL các chỉ số có số lượng cổ phiếu thành phần lớn hơn (như Nikkei 225, TPEX 200, S&P/ASX 200, FTSEurofirst 100, KRX 300). Điều này là nhằm tạo sự khác biệt so với sản phẩm hiện hành để đa dạng hóa sản phẩm, tránh tập trung vào một sản phẩm duy nhất trên thị trường.

Hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có HĐTL dựa trên rổ chỉ số nhỏ là chỉ số VN30, chính vì vậy việc ra mắt sản phẩm HĐTL chỉ số có thành phần rổ chỉ số lớn hơn như chỉ số VN100 là phù hợp với xu hướng nhiều nước trên thế giới.

Bên cạnh đó, Tổ chức Quốc tế các Ủy ban Chứng khoán (IOSCO) trong báo cáo về “Chỉ số chứng khoán và sản phẩm phái sinh trên chỉ số” năm 2003 cũng đã đã đưa ra các khuyến nghị trong xây dựng và thiết kế các sản phẩm phái sinh và lựa chọn tài sản cơ sở là chỉ số như: (i) Số lượng cổ phiếu thành phần đủ lớn và giảm thiểu ảnh hưởng của các cổ phiếu có liên quan để đảm bảo sự biến động giá của một vài cổ phiếu không gây ảnh hưởng lớn đến cả chỉ số; (ii) Tăng tính phân tán của các cổ phiếu thành phần cùng lĩnh vực hoặc ngành nghề; (iii) Đảm bảo tính thanh khoản của các mã chứng khoán thành phần; (iv) Áp dụng tỷ trọng vốn hóa tối đa của các cổ phiếu thành phần…

Xét điều kiện thực tại ở thị trường Việt Nam, trong các chỉ số hiện hành, chỉ số VN100 cơ bản đáp ứng các điều kiện nêu trên. Cụ thể: Chỉ số VN100 có số lượng cổ phiếu thành phần và tính đại diện tốt hơn; có thời gian hoạt động tương đối dài và đảm bảo tính ổn định của chỉ số (VN100 hoạt động từ năm 2014); đã có quỹ mô phỏng (Quỹ ETF VINACAPITAL VN100 và Quỹ ETF IPAAM VN100 mô phỏng VN100). Tỷ trọng giá trị vốn hóa của 10 doanh nghiệp niêm yết thuộc rổ chỉ số VN100 đạt mức thấp nhất so với các chỉ số VN30 và VNX50, do đó ít chịu ảnh hưởng nhất do biến động của top 10 cổ phiếu so với các chỉ số còn lại…

Vì vậy, việc triển khai HĐTL chỉ số VN100 ở giai đoạn hiện nay là cần thiết, phù hợp với nhu cầu của thị trường và lộ trình phát triển các sản phẩm trên thị trường chứng khoán đến năm 2025 theo Chiến lược Phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030.

Ưu điểm về tính đại diện

Mẫu HĐTL chỉ số VN100 được thiết kế tương tự như HĐTL chỉ số VN30 và đã được cơ quan quản lý nhà nước phê duyệt, sau đó, được các Sở Giao dịch chứng khoán, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) công bố trên các trang thông tin điện tử.

Theo đó, tài sản cơ sở của HĐTL VN100 là chỉ số VN100. Hiện nay, chỉ số VN30 và VN100 đều được lọc từ bộ chỉ số VN Allshare Index (VNALL), thuộc VN-Index. Trong đó, VN100 được cấu thành từ chỉ số VN30 và VNMidcap. Cụ thể, sau khi xác định được rổ VN30, các cổ phiếu thành phần của VNAllshare không bao gồm 30 cổ phiếu thành phần của rổ VN30 được xếp theo thứ tự giảm dần về giá trị vốn hóa và được chọn vào rổ VNMidcap (gồm 70 cổ phiếu) theo thứ tự ưu tiên được quy định tại Bộ Quy tắc xây dựng và quản lý Bộ Chỉ số HOSE-Index phiên bản 4.0.

Quy mô hợp đồng là 100.000 đồng × điểm chỉ số VN100 với hệ số nhân của hợp đồng là 100.000. Tháng đáo hạn là tháng hiện tại, tháng kế tiếp, mỗi tháng cuối 2 quý tiếp theo. Biên độ dao động giá là +/-7% so với giá tham chiếu. Giới hạn lệnh là 500 hợp đồng/lệnh.

Giá thanh toán cuối cùng là giá trị trung bình số học giản đơn của chỉ số trong 30 phút cuối cùng của ngày giao dịch cuối cùng (bao gồm 15 phút khớp lệnh liên tục và 15 phút khớp lệnh định kỳ đóng cửa), sau khi loại trừ 3 giá trị chỉ số cao nhất và 3 giá trị chỉ số thấp nhất của phiên khớp lệnh liên tục.

Mặc dù mẫu HĐTL chỉ số VN100 được thiết kế cơ bản giống mẫu HĐTL chỉ số VN30, tuy nhiên tài sản cơ sở đem đến những điểm khác biệt, nhất là ưu thế về tính đại diện của chỉ số VN100.

Theo đó, tại ngày 15/9/2025, về giá trị vốn hóa, chỉ số VN100 đại diện cho khoảng 87,69% toàn thị trường cổ phiếu niêm yết tại HOSE (VN30 chỉ đại diện cho 69,58%). Trong khi đó, giá trị vốn hóa của 10 doanh nghiệp niêm yết lớn nhất thuộc chỉ số VN100 chỉ đạt 50,51% tổng giá trị vốn hóa chỉ số (VN30 đạt 63,66%). Điều này cho thấy chỉ số VN100 ít chịu ảnh hưởng hơn bởi biến động của top 10 các cổ phiếu có vốn hóa lớn nhất thị trường, góp phần hạn chế những biến động bất thường của HĐTL chỉ số và chỉ số cơ sở.

Như vậy, sản phẩm HĐTL chỉ số VN100 dự kiến ra mắt trong tháng 10/2025 và sẽ đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường và nhà đầu tư cũng như thúc đẩy sự phát triển hơn nữa của thị trường chứng khoán phái sinh tại Việt Nam./.

Hải Băng

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/hop-dong-tuong-lai-chi-so-vn100-them-san-pham-moi-cho-nha-dau-tu-lua-chon-183732.html