Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Science ngày 26/9 cho biết hộp sọ mang tên Yunxian 2, phát hiện năm 1990 tại tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc), đã được phục dựng nhờ công nghệ quét CT và tái dựng ảo. Trước đó, giới khoa học xếp mẫu vật này vào loài Homo erectus – tổ tiên trực tiếp của con người.
Bức họa phục dựng này cho thấy hình ảnh phần đầu của một người đàn ông trưởng thành sống cách đây khoảng 1 triệu năm tại tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, dựa trên tái tạo kỹ thuật số của hộp sọ hóa thạch người cổ đại mang tên Yunxian 2, trong bức ảnh được công bố ngày 25/9/2025. (Reuters)
Tuy nhiên, kết quả phân tích mới cho thấy Yunxian 2 mang nhiều đặc điểm gần gũi với Homo longi – còn gọi là “người Rồng” – và Homo sapiens (người hiện đại), trong đó có dung tích não lớn hơn.
Phát hiện này làm dấy lên giả thuyết rằng cách đây một triệu năm, tổ tiên loài người đã phân tách thành nhiều nhóm riêng biệt, thay vì muộn hơn như từng nghĩ.
“Điều này thay đổi rất nhiều nhận thức về sự tiến hóa của chúng ta”, Chris Stringer, nhà nhân chủng học tại Bảo tàng Lịch sử tự nhiên London, thành viên nhóm nghiên cứu nhận định.
Các nhà khoa học cho biết phát hiện gây bất ngờ ngay cả với chính họ. “Ban đầu, chúng tôi không tin nổi. Nhưng sau nhiều lần kiểm tra với mọi mô hình và phương pháp, chúng tôi đã chắc chắn hơn và rất phấn khích”, giáo sư Xijun Ni thuộc Đại học Phúc Đán (Trung Quốc), đồng tác giả nghiên cứu chia sẻ.
Nếu được xác nhận, kết quả này có thể làm thay đổi giả thuyết lâu nay rằng loài người tiến hóa và di cư chủ yếu từ châu Phi.
“Đông Á có thể giữ vai trò then chốt trong lịch sử tiến hóa của con người”, Michael Petraglia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu tiến hóa con người thuộc Đại học Griffith (Australia), nhận định.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia độc lập vẫn tỏ ra thận trọng. Họ cho rằng hình thái hộp sọ không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác tiến trình tiến hóa và cần có thêm bằng chứng di truyền để củng cố kết quả.
“Đây là nghiên cứu thú vị, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi bỏ ngỏ”, tiến sĩ Aylwyn Scally, nhà di truyền học tiến hóa tại Đại học Cambridge nói.
Năm 2021, Homo longi mới được công bố là một loài mới và họ hàng gần của loài người. Việc phục dựng Yunxian 2 tiếp tục cho thấy lịch sử tiến hóa của chúng ta phức tạp hơn nhiều so với những gì từng được biết.
“Những hóa thạch như Yunxian 2 cho thấy chúng ta còn rất nhiều điều cần khám phá về nguồn gốc của chính mình”, Stringer nhấn mạnh.
Ngọc An