Hợp tác khoáng sản chiến lược định hình lại chuỗi cung ứng toàn cầu

13 giờ trướcBài gốc

Bốc dỡ hàng hóa tại cảng ở Sydney, Australia. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo Tạp chí The Strategist (Australia), Ấn Độ và Australia đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực khoáng sản thiết yếu, một động thái chiến lược nhằm củng cố chuỗi cung ứng toàn cầu và thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch.

Mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa hai quốc gia này đã ghi nhận rằng lithium, coban, các nguyên tố đất hiếm và những tài nguyên tương tự là các yếu tố đầu vào thiết yếu cho những công nghệ năng lượng tái tạo.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, nhu cầu toàn cầu về lithium có thể tăng hơn 40 lần vào năm 2040, trong khi nhu cầu về coban và niken có thể tăng gấp 20 lần. Để xây dựng một tương lai năng lượng sạch, thế giới cần một lượng lớn khoáng sản thiết yếu. Các công nghệ như năng lượng Mặt Trời, năng lượng gió, lưu trữ pin và phương tiện di chuyển bằng điện đều phụ thuộc vào những nguyên liệu này. Nếu không thể đảm bảo nguồn cung cấp ổn định và đa dạng các loại khoáng sản này, nỗ lực giảm phát thải carbon sẽ bị trì hoãn đáng kể.

Quan hệ đối tác đầu tư khoáng sản thiết yếu Ấn Độ-Australia, được công bố vào năm 2022, đặt mục tiêu giải quyết thách thức trên. Thông qua đồng đầu tư và phát triển dự án chung, quan hệ đối tác này tìm cách tăng cường an ninh, tính minh bạch và bền vững của chuỗi cung ứng khoáng sản. Điều này khác với mô hình thông thường chỉ đơn thuần xuất khẩu tài nguyên, thay vào đó tập trung vào quyền sở hữu chung, xử lý tại chỗ và hợp tác công nghệ. Đây là một chiến lược phối hợp chặt chẽ hơn, gắn kết ngành công nghiệp, mục tiêu khí hậu và quan hệ đối tác toàn cầu.

Sáng kiến nổi bật nhất trong khuôn khổ quan hệ đối tác trên giữa hai nước là đề xuất thành lập Nhà máy lọc coban Kwinana ở bang Tây Australia, do công ty Cobalt Blue của Australia dẫn đầu. Dự kiến được xây dựng vào năm 2025, cơ sở này sẽ cung cấp các nguyên liệu đầu vào thiết yếu cho sản xuất pin.

Cobalt Blue gần đây đã đạt được thỏa thuận với tập đoàn toàn cầu Glencore để giúp nhà máy lọc dầu đảm bảo 50% nhu cầu nguyên liệu của mình. Đồng thời, các doanh nghiệp nhà nước của Ấn Độ—bao gồm Khanij Bidesh India—đang trong giai đoạn đàm phán cuối cùng để mua lại tới 20% cổ phần trong các dự án lithium như Mount Holland và Andover ở Tây Australia. Các khoản đầu tư này, trị giá khoảng 600 triệu USD, sẽ mang lại cho Ấn Độ quyền tiếp cận trực tiếp những mỏ lithium chất lượng cao.

Ấn Độ cũng đã khởi động Sứ mệnh Khoáng sản Thiết yếu Quốc gia. Sứ mệnh này nhằm điều phối hoạt động thăm dò và tinh chế khoáng sản trong nước để đạt được các mục tiêu lớn hơn của chương trình Khuyến khích liên kết sản xuất. Chương trình này tập trung vào việc phát triển pin hóa học tiên tiến và công nghệ di chuyển bằng điện. Về phần mình, Australia đã cam kết 4 tỷ AUD (khoảng 2,625 tỷ USD) thông qua hai cơ chế tài chính quan trọng là Cơ sở Khoáng sản Thiết yếu và Quỹ Tái thiết Quốc gia, trong đó đặc biệt ưu tiên cho quá trình chế biến hạ nguồn và tạo ra giá trị trong nước.

Nghiên cứu trong khuôn khổ quan hệ đối tác hai nước đang được đẩy mạnh nhờ tăng cường tài trợ và nỗ lực hợp tác chung giữa các bên. Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Australia-Ấn Độ sẽ cung cấp 3,8 triệu AUD hàng năm từ năm tài chính 2025–2026, với trọng tâm mới về công nghệ năng lượng sạch và chế biến khoáng sản thiết yếu. Hợp tác học thuật và công nghiệp giữa các tổ chức như Đại học Monash và Viện Công nghệ Ấn Độ Hyderabad đã bắt đầu khám phá những đổi mới trong hóa học pin, tái chế và các phương pháp khai thác bền vững.

Tuy nhiên, những thách thức vẫn còn. Ở Australia, việc cấp phép pháp lý cho các dự án khai thác và chế biến mới thường kéo dài, trung bình từ 5 năm đến 7 năm. Ấn Độ phải đối mặt với rủi ro thực hiện liên quan đến việc cấp phép môi trường, thu hồi đất và phối hợp cấp tiểu bang. Cả hai quốc gia sẽ cần giải quyết những hạn chế về cấu trúc này để đảm bảo việc thực hiện dự án đúng thời hạn.

Mặc dù vậy, sự hội tụ chiến lược giữa hai bên là rõ ràng. Ở cấp bộ trưởng, cả hai bên đã bày tỏ cam kết mạnh mẽ. Vào tháng 6/2025, Bộ trưởng Thương mại Australia Don Farrell và Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal đã gặp nhau tại Paris để thúc đẩy đàm phán về một thỏa thuận hợp tác kinh tế toàn diện, với khoáng sản thiết yếu là trọng tâm của các cuộc thảo luận. Những nỗ lực này còn phù hợp với các khuôn khổ khu vực như Đối thoại An ninh Bộ tứ (QUAD) và Khuôn khổ hợp tác kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì thịnh vượng (IPEF) vốn ngày càng nhấn mạnh an ninh năng lượng sạch.

Tầm quan trọng của quan hệ đối tác này vượt ra ngoài quan hệ song phương. Khi cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt để kiểm soát chuỗi cung ứng chuyển đổi năng lượng, các cường quốc tầm trung như Ấn Độ và Australia đang chứng minh rằng các cách tiếp cận hợp tác dựa trên những giá trị chung về minh bạch, bền vững và khả năng phục hồi đều khả thi và có lợi. Thông qua lăng kính phục hồi kinh tế và cân bằng địa chính trị, hành động của họ hỗ trợ việc đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững số 7 (năng lượng sạch và giá cả phải chăng) và số 13 (hành động khí hậu) trong số 17 mục tiêu toàn cầu được Liên hợp quốc thông qua vào năm 2015.

Quan hệ đối tác về khoáng sản thiết yếu giữa Ấn Độ và Australia là một minh chứng rõ ràng cho thấy ngoại giao chiến lược có thể được sử dụng hiệu quả để giải quyết các yêu cầu cấp bách về khí hậu. Điều này cho thấy có một sự đồng thuận rằng quá trình chuyển đổi năng lượng không chỉ cần bền vững về môi trường mà còn phải đảm bảo an ninh địa chính trị. Quan hệ đối tác này là một khuôn khổ toàn diện cho sự liên kết chiến lược, hợp tác công nghiệp và an ninh năng lượng trong một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương ổn định và giảm phát thải.

Lê Đạt/BNEWS/Vnanet.Vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/hop-tac-khoang-san-chien-luoc-dinh-hinh-lai-chuoi-cung-ung-toan-cau/380532.html