Sau khi nhiều phiên đấu giá đất tại các địa phương bị hủy do nhà đầu tư bỏ cọc, gây đình trệ nguồn lực đất công và thất thu ngân sách, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa gửi văn bản góp ý, đề xuất tăng tiền đặt trước và áp dụng chế tài mạnh hơn để ngăn chặn đầu cơ, củng cố kỷ cương thị trường và bảo đảm hiệu quả sử dụng đất.
HoREA đề xuất quy định thống nhất mức tiền đặt trước tối thiểu 20% và tối đa 50% giá khởi điểm, thay vì 10–20% như hiện nay. Theo hiệp hội, việc nâng trần đặt cọc sẽ giúp sàng lọc nhà đầu tư yếu năng lực và hạn chế tình trạng đẩy giá rồi bỏ cọc.
"Quy định hiện hành vô tình tạo kẽ hở cho các cá nhân, tổ chức không có nhu cầu thực tham gia đấu giá, thậm chí trục lợi,” ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, nói. “Khi mức đặt cọc đủ lớn, rủi ro thổi giá rồi bỏ cọc sẽ giảm đáng kể.”
HoREA cũng kiến nghị Chính phủ bổ sung chế tài với trường hợp trúng đấu giá nhưng không hoàn thành nghĩa vụ tài chính, bao gồm mất toàn bộ tiền đặt trước hoặc tiền cọc, bồi thường chi phí tổ chức đấu giá và bị xử phạt hành chính.
Hiệp hội cho rằng các chi phí đấu giá hiện nay còn thấp, khiến hình phạt “mất cọc” thiếu tính răn đe, tạo điều kiện cho một số nhà đầu tư “tạo sóng giá” rồi rút lui.
Ngoài ra, HoREA đề xuất áp dụng lệnh cấm tham gia đấu giá trong thời hạn sáu tháng đến năm năm, tùy mức độ vi phạm, đối với cả cá nhân và tổ chức nhằm ngăn việc lập pháp nhân mới để tiếp tục tham gia.
Theo ông Châu, nhiều địa phương hiện gặp khó khi phải tổ chức lại các phiên đấu giá sau khi nhà đầu tư bỏ cọc. Quá trình xử lý kéo dài khiến giá đất biến động, tài sản công có nguy cơ mất giá trị hoặc bị “đóng băng”, trong khi nhu cầu phát triển hạ tầng và nhà ở vẫn đang rất cấp thiết.
 Quốc Hải