HTX Công Bằng Ea Tu - Nơi người dân được dạy nghề trên từng gốc cà phê thân thuộc

2 giờ trướcBài gốc

Đào tạo, giáo dục nghề - “Chìa khóa” tạo bước ngoặt cho nông dân

Những ngày đầu tháng 12, về buôn Ko Tam (phường Tân An, tỉnh Đắk Lắk), không khó để bắt gặp hình ảnh những nông dân đang tất bật trong vườn cà phê xanh ngắt. Trên những diện tích canh tác ấy, câu chuyện về sự đổi thay của người trồng cà phê gắn với Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ Công Bằng Ea Tu (HTX Công Bằng Ea Tu) như được kể lại qua từng mùa quả trĩu cành.

Theo các hộ dân, việc tham gia HTX Công Bằng Ea Tu đã mở ra hướng sản xuất bền vững, giúp bà con mang lại nguồn thu nhập cao mỗi năm. Nhiều hộ xã viên là người Ê Đê đã thoát nghèo bền, đời sống dần được nâng cao.

Vườn cà phê xanh mướt của thành viên HTX Công Bằng Ea Tu.

Khi vào HTX, người dân được tiếp cận quy trình sản xuất theo hướng bền vững. Đặc biệt, nỗi lo tiêu thụ sản phẩm gần như được xóa bỏ khi bà con có thể bán cà phê trực tiếp cho các nhà rang xay mà không phải qua trung gian. Sau mỗi vụ thu hoạch, HTX còn hỗ trợ thành viên phân bón, cây giống, xây dựng vườn nhân chồi, tổ chức các đợt tập huấn kỹ thuật sản xuất cà phê cho bà con thành viên nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời góp phần cải thiện môi trường sản xuất nông nghiệp.

Chính những hỗ trợ thiết thực ấy đã góp phần cải thiện đời sống của nông dân. Minh chứng là vào thời điểm mới thành lập, HTX có 5% thành viên là hộ cận nghèo, phải vay mượn vốn và vật tư để sản xuất. Nay, con số này đã không còn. Những đổi thay tích cực cũng hiện rõ trong từng nếp nhà của người nông dân là thành viên của HTX.

Một trong những người cảm nhận rõ nhất giá trị của sự liên kết là bà H’Yiam Mlô. Từ khi tham gia HTX, gia đình bà không còn phải lo chuyện vay nợ sản xuất như trước. Những buổi tập huấn, đào tạo đã giúp bà tích lũy thêm kinh nghiệm, biết cách áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng năng suất, chất lượng cà phê.

Trên diện tích 3,4 ha, mỗi năm gia đình bà H’Yiam thu được khoảng 7 tấn cà phê nhân, nhiều hơn hẳn so với trước kia, khi sản lượng chưa đầy 5 tấn. Xen canh thêm tiêu, mỗi năm bà còn thu được hơn nửa tấn, nâng tổng thu nhập của gia đình lên hàng trăm triệu đồng.

Những mô hình sản xuất mới do HTX Công Bằng Ea Tu thực hiện chú trọng đến công tác bảo vệ môi trường và giúp người dân dần nâng cao năng suất cây trồng, cải thiện đời sống.

Những đổi thay ấy đến từ việc tuân thủ quy trình sản xuất mà HTX đề ra. Thành viên của HTX buộc phải sử dụng giống chất lượng, bón phân đúng - đủ, tăng cường phân hữu cơ và hạn chế hóa học. Thuốc diệt cỏ bị cấm hoàn toàn, thay bằng việc phát cỏ bằng máy. Những quy định tưởng chừng khắt khe ấy lại góp phần bảo vệ môi trường, giữ đất khỏe, giúp cây phát triển xanh tốt trước biến động thời tiết. Trái cà phê cũng lớn và đồng đều hơn.

Không chỉ cà phê, các thành viên còn được hướng dẫn trồng xen nhiều loại cây như cà phê, tiêu, sầu riêng để giảm rủi ro và tăng nguồn thu. Nhiều năm nay, mô hình xen canh trở thành phương án chung cho tất cả thành viên và đều mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Ông Phạm Minh Tĩnh (trú tại buôn Ko Tam) cho hay, trước đây, ông trồng đơn canh 1 ha cà phê, mỗi năm thu 4-5 tấn nhưng lợi nhuận bấp bênh vì giá cả thất thường, trung bình chỉ hơn 100 triệu đồng. Chưa kể, biến đổi thời tiết khiến vườn cây liên tục bị sâu bệnh, năng suất giảm. Từ năm 2018, nhờ trồng xen tiêu, sầu riêng trên vườn cà phê và sản xuất theo hướng bền vững, thu nhập gia đình ông tăng lên 150-200 triệu đồng/năm.

Tiên phong cho sản xuất bền vững

Đứng sau sự chuyển mình tích cực của bà con nông dân, cũng như của HTX Công Bằng Ea Tu, là những nỗ lực bền bỉ của ông Trần Đình Trọng - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX.

Ông Trọng quê ở Khánh Hòa, theo gia đình lên Đắk Lắk lập nghiệp từ năm 1965. Trên vùng đất đỏ bazan, cây cà phê gắn bó và nuôi sống gia đình ông suốt nhiều năm, nhưng cũng để lại trong ông nhiều trăn trở khi người trồng luôn bị cuốn theo vòng xoáy “được mùa mất giá, được giá mất mùa”.

Từ năm 1995, khi làm nhân viên thu mua cà phê nhân xô cho một doanh nghiệp liên doanh, ông càng thấm thía hơn sự bấp bênh ấy và nhận ra mình phải tìm một hướng đi để người nông dân có thể làm chủ đầu ra cho sản phẩm.

Ông Trần Đình Trọng - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX Công Bằng Ea Tu, luôn "sát cánh" cùng bà con nông dân trong quản lý sản xuất, đảm bảo đầu ra cho ngành hàng đặc sản địa phương.

Ý tưởng sản xuất cà phê theo chuỗi, theo hướng hữu cơ từ đó hình thành. Ông theo học ngành Xây dựng rồi Quản trị kinh doanh, như một cách trang bị thêm kiến thức để hiện thực hóa giấc mơ.

Đến năm 2015, HTX Công Bằng Ea Tu ra đời với 49 thành viên và 60,4 ha cà phê, nhằm mục đích hỗ trợ bà con nông dân phát triển sản xuất ngành hàng cà phê, xây dựng và phát triển thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột.

Từ con số khiêm tốn ban đầu, HTX Công Bằng Ea Tu nay đã có 249 thành viên (49 chính thức, 200 liên kết), với 210 ha cà phê, sản lượng hằng năm trên 600 tấn.

Để nâng cao chất lượng sản phẩm sau thu hoạch, HTX yêu cầu thành viên chỉ thu hoạch khi quả chín 98-100%, và thưởng thêm 2.000 đồng/kg quả tươi cho nông dân. HTX cũng bao tiêu toàn bộ cà phê nhân xô cho thành viên với giá cao hơn thị trường 10%/kg. Năm 2024, HTX thí điểm lắp đặt hệ thống tưới tự động tiết kiệm nước trên 2 ha, dự kiến nhân rộng trong thời gian tới.

Sau khi thu hoạch, cà phê được các xã viên thực hiện phơi trên dàn để đảm bảo vệ sinh, chất lượng.

Không chỉ vậy, HTX còn xây dựng thương hiệu Ea Tu cà phê nhằm mở rộng sản xuất cà phê bột đặc sản Robusta và cà phê Robusta & Arabica (R&A). Hai sản phẩm này đã được UBND tỉnh Đắk Lắk cấp giấy chứng nhận OCOP 4 sao và chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh vào năm 2023. Ngoài ra, HTX còn liên kết sản xuất sản phẩm cà phê hòa tan 3 trong 1 nhằm phục vụ nhu cầu người tiêu dùng.

Từ đầu năm 2024, HTX còn tận dụng cây cà phê già cỗi làm sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Qua đó, góp phần nâng cao giá trị cây cà phê, nâng cao thu nhập cho nông dân và tạo nguồn thu cho HTX.

Song song với sản xuất, HTX Ea Tu còn tham gia nhiều hoạt động phúc lợi: tặng quà Tết, tặng sách, xe đạp, balo cho học sinh nghèo; trao xe lăn cho người khuyết tật; hỗ trợ trường học, xây nhà tình nghĩa… Những hoạt động này trở thành điểm sáng trong việc xây dựng cộng đồng sản xuất cà phê quy mô ngày càng lớn trên địa bàn phường Tân An.

Với liên kết sản xuất chặt chẽ giúp HTX chủ động trong việc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, cải thiện thu nhập và nâng cao đời sống người dân.

Ông Trần Đình Trọng khẳng định: “HTX Công Bằng Ea Tu cam kết sẽ đồng hành cùng bà con nông dân trong quản lý sản xuất, đảm bảo đầu ra cho ngành hàng đặc sản địa phương… Đồng thời, giúp bà con yên tâm đầu tư, cải thiện đời sống và góp phần ổn định an ninh chính trị tại địa phương”.

Với những nỗ lực và kết quả đạt được nói trên, thời gian qua, HTX Công Bằng Ea Tu đã được chính quyền địa phương, các cấp, các ngành đánh giá cao. Từ năm 2018 đến nay, HTX đã được tặng nhiều bằng khen, giấy khen của UBND tỉnh Đắk Lắk vì đã đạt thành tích xuất sắc dẫn đầu phong trào thi đua do liên minh HTX, dẫn đầu phong trào thi đua “Đắk Lắk chung sức xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011-2020”.

Bên cạnh đó, HTX Công Bằng Ea Tu còn vinh dự nhận được bằng khen của Bộ trưởng Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện Nghị Quyết của Quốc hội và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phát triển 15.000 hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã nông nghiệp hoạt động hiệu quả, năm 2018-2020; Giấy khen Ban chấp hành Hội Nông dân TP Buôn Ma Thuột (cũ) vì có thành tích xuất sắc trong phong tác Hội và phong trào nông dân nhiệm kỳ 2018-2023.

Thơ Trịnh

Nguồn Kinh tế Môi trường : https://kinhtemoitruong.vn/htx-cong-bang-ea-tu-noi-nguoi-dan-duoc-day-nghe-tren-tung-goc-ca-phe-than-thuoc-104357.html