HTX vận tải trước 'cơn khát' tài xế

một ngày trướcBài gốc

Theo ghi nhận từ nhiều HTX vận tải, đặc biệt là các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực vận tải hàng hóa đường dài và xe khách liên tỉnh, tình trạng thiếu lái xe đang diễn ra ngày càng gay gắt. Nhiều xe phải nằm bãi, không thể khai thác hết công suất do không có người điều khiển. Các chuyến hàng bị chậm trễ, hành khách gặp khó khăn trong việc di chuyển, gây thiệt hại không nhỏ cho cả HTX, đối tác và người tiêu dùng.

Thực trạng đáng báo động

HTX Vận tải Nam Anh (Hải Phòng) tuyển dụng lái xe công nghệ từ tháng 2/2025 đến nay nhưng theo ban giám đốc HTX thực tế, nhiều người không còn hào hứng với nghề này như trước nữa. Trong khi HTX cũng có những chính sách hỗ trợ những tài xế mới vào làm việc như tặng phí quản lý đầu năm, miễn phí là tem phù hiệu, cấp tem phù hợp sau 48 giờ, hỗ trợ lắp đặt định vị hợp chuẩn…

HTX dịch vụ vận tải và du lịch VIP Hoàng Yến (Yên Bái) cũng có nhu cầu tuyển dụng 3 lái xe, mức thu nhập từ 10 triệu trở lên nhưng rất khó tìm người.

Còn tại HTX vận tải Huỳnh Gia (TP HCM) cần tuyển tài xế bằng B/C để giao hàng ở TP HCM, lái xe tải hạng nặng để vận chuyển hàng hóa đường dài. Ngoài ra, HTX cũng có nhu cầu tuyển lái xe đầu kéo bằng FC/CE với mức lương 20-35 triệu đồng để chạy từ cảng về kho và chạy các tuyến liên tỉnh…

Nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa tăng cao khiến các HTX có nhu cầu tuyển tài xế nhiều hơn.

Tuy nhiên, theo đại diện các HTX, việc tuyển lái xe không hề đơn giản và có khi HTX phải đăng thông tin tuyển dụng trong một thời gian dài vì nhiều người chỉ có nhu cầu làm ngắn hạn. Có người đáp ứng được yêu cầu về bằng cấp, kinh nghiệm nhưng lại không muốn gắn bó với nghề lái xe nữa.

Trong khi, đối với các HTX hiện nay, sự gia tăng đột biến của nhu cầu vận tải sau thời gian dịch bệnh. Các hoạt động kinh tế, sản xuất được khôi phục, lượng hàng hóa cần vận chuyển và số lượng hành khách có nhu cầu đi lại cũng tăng lên đáng kể, tạo áp lực lớn lên lực lượng lái xe hiện có.

Đi liền với đó, sự cạnh tranh gay gắt từ các loại hình vận tải khác cũng góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt lái xe cho các HTX. Các công ty vận tải tư nhân, các ứng dụng gọi xe công nghệ có thể có những chính sách đãi ngộ hấp dẫn hơn đang thu hút một lượng lớn lái xe có kinh nghiệm, khiến các HTX vận tải, nhất là HTX vận tải truyền thống gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân lực.

Theo lãnh đạo của một số HTX, dù đã cố gắng cân đối nguồn vốn nhưng với điều kiện làm việc và thu nhập tại một số HTX vận tải hiện nay vẫn chưa thực sự hấp dẫn so với những vất vả, áp lực mà nghề lái xe mang lại. Có thể, thời gian làm việc dài, môi trường làm việc đôi khi còn nhiều khó khăn, trong khi mức lương và các chế độ đãi ngộ với nhiều người như vậy là chưa tương xứng, khiến họ không còn mặn mà với nghề.

Ông Trần Đoan, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX vận tải và xe du lịch Đà Nẵng, cho biết sự thiếu hụt nguồn cung lao động trẻ cũng là một yếu tố đáng lưu ý. Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều lựa chọn nghề nghiệp khác, ít người mặn mà với công việc lái xe, nhất là lái xe đường dài, vốn đòi hỏi sức khỏe tốt, sự kiên nhẫn và khả năng chịu đựng áp lực cao. Bên cạnh đó, quy trình đào tạo và cấp bằng lái xe chuyên nghiệp đôi khi còn nhiều rào cản, chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường.

Bài toán khó?

Tình trạng thiếu lái xe không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các HTX vận tải, làm giảm doanh thu, tăng chi phí (do phải trả thêm tiền làm thêm giờ hoặc thuê lái xe bên ngoài), mà còn tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng hàng hóa, gây gián đoạn hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều ngành kinh tế khác. Đối với người dân, việc thiếu xe, đặc biệt là vào các dịp lễ, Tết, gây ra nhiều bất tiện và tốn kém.

Ngoài ra, việc các HTX phải “chạy đua” trong tìm kiếm lái xe có thể dẫn đến tình trạng nới lỏng các tiêu chuẩn tuyển dụng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Những lái xe không đủ trình độ, kinh nghiệm hoặc không đảm bảo sức khỏe có thể gây ra những rủi ro không mong muốn cho cả HTX và xã hội.

Để giải quyết tình trạng thiếu hụt lái xe, theo giới chuyên gia, các HTX vận tải cần có những giải pháp đồng bộ và dài hạn như tiếp tục xem xét, cân đối để có thể nâng cao chế độ đãi ngộ nhằm thu hút nguồn nhân lực này. Trong đó, HTX có thể xem xét tăng lương, thưởng, cải thiện các chế độ bảo hiểm, phúc lợi, tạo môi trường làm việc tốt hơn để thu hút và giữ chân thành viên, lái xe liên kết. Việc áp dụng công nghệ vào quản lý điều hành, tối ưu hóa lịch trình vận chuyển cũng phần nào giảm áp lực cho thành viên, lái xe. Và vấn đề tạo dựng hình ảnh HTX uy tín, chuyên nghiệp cũng sẽ góp phần thu hút người lao động.

Song song với đó, cơ quan quản lý nhà nước cũng cần chung tay hỗ trợ các HTX giải quyết vấn đề này. Ngay như việc rà soát, điều chỉnh các quy định pháp luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác đào tạo, cấp bằng lái xe chuyên nghiệp cũng cần được quan tâm.

Hay nhiều HTX hiện nay quán triệt thành viên, lái xe tuân thủ quy định của pháp luật đó là đối với xe đường dài không được lái liên tục quá 4 tiếng (Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ). Vậy nhưng, nhiều tuyến đường hiện nay lại rơi vào cảnh thiếu điểm dừng nghỉ nên khâu dừng đỗ của thành viên, lái xe gặp khó khăn. Điều này không chỉ tạo áp lực cho tài xế mà còn khiến HTX khó giữ chân người lao động.

Trong khi, nhiều lao động khi vào HTX vẫn phải đào tạo lại để đảm bảo phù hợp với công việc. Điều này vừa tốn thời gian, chi phí của HTX mà chưa chắc hiệu quả đã như mong muốn. Do vậy, nhiều HTX mong cơ quan quản lý có chính sách hỗ trợ về vốn, công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực cho HTX để giảm bớt những khó khăn trong quá trình hoạt động.

Đặc biệt, các chuyên gia cho rằng, hiện nay ngành giao thông vận tải vẫn chưa quan tâm đến vấn đề quy hoạch phát triển ngành nên không đảm bảo được sự cân đối giữa cung và cầu về lực lượng lao động ở thực tại và trong dài hạn.

Có thể thấy, bài toán thiếu hụt lái xe tại các HTX vận tải là một thách thức không nhỏ, đòi hỏi sự chung tay của cả các HTX, cơ quan quản lý nhà nước và toàn xã hội.

Việc tìm ra những giải pháp hiệu quả không chỉ giúp các HTX vượt qua khó khăn hiện tại mà còn góp phần xây dựng một ngành vận tải phát triển bền vững, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của nền kinh tế và người dân. Nếu không có những hành động kịp thời và quyết liệt, "cơn khát tài xế" của HTX nói riêng và ngành vận tải nói chung sẽ tiếp tục là một rào cản lớn trên con đường phát triển kinh tế của Việt Nam.

Huyền Trang

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//hop-tac-xa/htx-van-tai-truoc-con-khat-tai-xe-1105818.html