Học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam thực hiện một chương trình nghệ thuật cho hoạt động ngoại khóa (Ảnh: CTV)
Huy động được nhiều lực lượng xã hội tham gia vào trường học
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Công văn số 5215/BGDĐT-GDPT ngày 3/9/2025 hướng dẫn mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc ban hành công văn nêu trên nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó yêu cầu “giáo dục bảo đảm hài hòa giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu; phát triển giáo dục trên nền tảng văn hóa, các giá trị truyền thống của dân tộc”.
Đây cũng là hoạt động của Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm thực hiện Chỉ thị 17/CT-TTg ngày 6/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh, trong đó xác định mục tiêu của việc dạy học 2 buổi/ngày là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về đức-trí-thể-mỹ, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bổ ích, đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới.
Trước đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày đối với các trường tiểu học, THCS và THPT, trong đó hướng dẫn việc chú trọng nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục toàn diện về đức-trí-thể-mỹ cho học sinh.
“Để huy động được nhiều lực lượng xã hội tham gia vào trường học, đặc biệt là việc mời các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông, cần những hướng dẫn cụ thể để thống nhất về mục đích, yêu cầu, điều kiện… và quy trình thực hiện nhằm bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả tổ chức hoạt động; phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, nhà trường, tâm sinh lý lứa tuổi học sinh; không gây quá tải cho học sinh và các bên liên quan”, Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định.
Làm phong phú hoạt động dạy học
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, các mục đích, yêu cầu khi đưa ra Hướng dẫn là tạo điều kiện để học sinh được học tập, trải nghiệm với các hoạt động giáo dục tư tưởng, truyền thống, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ, giáo dục hướng nghiệp, kỹ năng mềm thông qua sự tham gia của chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên nhằm làm phong phú thêm hoạt động dạy học, góp phần nâng cao phẩm chất, năng lực học sinh và thúc đẩy giáo dục toàn diện;
Kết nối nhà trường với cộng đồng nghệ thuật, nghề truyền thống, các tổ chức văn hóa-xã hội; góp phần bồi dưỡng giáo viên qua hoạt động kết hợp giảng dạy và sinh hoạt chuyên môn với chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên;
Bảo đảm việc tổ chức các hoạt động giáo dục có sự tham gia của chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên được tiến hành nghiêm túc, hiệu quả, tuân thủ quy định pháp luật và Điều lệ nhà trường; đồng thời phát huy sự tham gia của chính quyền địa phương, các lực lượng xã hội để xây dựng nền giáo dục hài hòa, bền vững, kết hợp giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu.
Có thể tham gia vào các tiết học, hoạt động tăng cường
Theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đối với các môn học, hoạt động giáo dục quy định tại Chương trình giáo dục phổ thông được tổ chức dạy học vào buổi 1: nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia dạy học theo các tiết học hoặc chuyên đề bảo đảm kế hoạch giáo dục nhà trường, kế hoạch môn học, hoạt động giáo dục và đáp ứng được yêu cầu cần đạt theo quy định.
Đối với các hoạt động tăng cường, trải nghiệm, câu lạc bộ nghệ thuật, thể thao, kỹ năng sống, giao lưu văn hóa…. được tổ chức vào buổi 2: nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường đã được phê duyệt.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng lưu ý cần đa dạng hóa các hình thức tổ chức: tổ chức chuyên đề, hội thảo, tập huấn, biểu diễn, thi đấu, giao lưu nghề truyền thống…; gắn với mục tiêu giáo dục toàn diện và phát triển phẩm chất, năng lực học sinh thông qua việc bồi dưỡng, huấn luyện kỹ năng, truyền đạt kinh nghiệm thực tiễn về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, lối sống, giá trị đạo đức giúp tạo không gian linh hoạt gắn kết học sinh với thực tiễn, phát triển năng khiếu, khơi gợi cảm hứng học tập.
4 nhóm chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên được ưu tiên mời
Theo Hướng dẫn của Bộ, các nhà trường cần có kế hoạch cụ thể phù hợp điều kiện thực tiễn của nhà trường về nhu cầu mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên;
Có sự đồng thuận của các lực lượng tham gia; khi hợp đồng phải trao đổi, thống nhất về quan điểm, nội dung, chương trình, phương pháp, tác phong sư phạm, nội quy, quy chế của ngành, của cơ sở giáo dục và bảo đảm các tiêu chuẩn, điều kiện đối với các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên theo quy định;
Có cơ chế phối hợp và cơ chế tài chính rõ ràng, minh bạch, bảo đảm triển khai hiệu quả, ổn định, bền vững.
Đối với chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên, yêu cầu phải có phẩm chất tốt, thành tích, uy tín; có khả năng truyền đạt, kinh nghiệm và kỹ năng sư phạm phù hợp với lứa tuổi học sinh.
Nhà trường ưu tiên mời:
Chuyên gia, nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao, bằng cấp, chứng chỉ phù hợp với ngành, nhóm ngành; có kinh nghiệm thực tiễn và uy tín nghề nghiệp trong lĩnh vực liên quan; có thành tích, công trình nghiên cứu được công nhận.
Nghệ nhân, nghệ sĩ đã đạt các danh hiệu do Nhà nước phong tặng hoặc đạt các giải thưởng cấp Bộ hoặc cấp tỉnh trở lên hoặc các Hiệp hội nghề nghiệp; có những đóng góp được giới chuyên môn và công chúng ghi nhận.
Huấn luyện viên có văn bằng, chứng chỉ huấn luyện viên do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc có thành tích huấn luyện vận động viên đạt giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao; có kinh nghiệm thực tế trong công tác huấn luyện, đào tạo.
Vận động viên đạt đẳng cấp vận động viên cấp 1 trở lên hoặc đoạt huy chương, giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao.
Về cơ chế phối hợp, văn bản nêu rõ: Giáo viên nhà trường giữ vai trò chủ trì, quản lý lớp học. Chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên giữ vai trò cung cấp kiến thức chuyên sâu, năng lực đặc thù và kinh nghiệm thực tiễn để bổ sung, hỗ trợ cho giáo viên nhà trường. Cơ chế phối hợp phải được thể hiện tường minh thông qua phân công nhiệm vụ, trao đổi chuyên môn, quản lý, sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và đánh giá hiệu quả phối hợp.
Về tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn: Sử dụng ngân sách nhà nước theo dự toán được phê duyệt; đồng thời huy động, sử dụng các nguồn xã hội hóa hợp pháp. Việc chi trả phải công khai, minh bạch và thực hiện theo hợp đồng lao động đảm bảo quy định của pháp luật, trong đó quy định rõ quyền, nghĩa vụ của các bên, thời gian thực hiện và thù lao (nếu có)...
THANH XUÂN