Đón tàu trọng tải đến 5.000 tấn, hướng đến hình thành hệ sinh thái logistics
Theo quy hoạch, cảng biển Bình Dương bao gồm khu bến cảng Bình Dương, với mục tiêu đến năm 2030 đạt sản lượng hàng hóa thông qua khoảng 4 triệu tấn/năm, trong đó có 0,35 triệu TEU hàng container. Khu vực quy hoạch có một bến cảng với cầu cảng dài 131m, có khả năng tiếp nhận tàu trọng tải đến 5.000 tấn.
Mục tiêu đến năm 2030, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển khu vực khoảng 4 triệu tấn (Ảnh minh họa).
Tầm nhìn đến năm 2050, cảng tiếp tục duy trì quy mô hiện hữu, tập trung đầu tư chiều sâu, nâng cao hiệu quả khai thác và chất lượng dịch vụ. Sản lượng hàng hóa qua cảng dự kiến đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 3,5 – 3,8% mỗi năm.
Về hạ tầng hàng hải, cảng sẽ duy trì chuẩn tắc luồng Đồng Nai (đoạn từ ngã ba rạch Ông Nhiêu đến cầu Đồng Nai) đáp ứng cho tàu đến 5.000 tấn hoạt động. Song song, hệ thống giao thông kết nối cảng sẽ được triển khai theo hướng đồng bộ, gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và tuyến ven biển theo các quy hoạch liên quan đã được phê duyệt.
Tổng nhu cầu sử dụng đất đến năm 2030 ước tính khoảng 7,3ha (chưa bao gồm đất phát triển khu công nghiệp, logistics gắn liền với cảng). Diện tích mặt nước sử dụng là 4,2ha, trong đó có cả vùng nước không bố trí công trình hàng hải.
Đáng chú ý, quy hoạch xác định cảng biển Bình Dương sẽ giữ nguyên quy mô hiện trạng, tập trung vào cải thiện công nghệ, tăng cường kết nối và tối ưu hóa khai thác.
Để thực hiện các mục tiêu đã đề ra, quy hoạch xác định nhóm giải pháp trọng tâm là khuyến khích doanh nghiệp cảng biển đầu tư thiết bị bốc dỡ tiên tiến, nâng cao năng lực quản trị và hiệu quả vận hành. Đồng thời, tận dụng tối đa hạ tầng hiện có để phục vụ nhu cầu đa dạng của các khu công nghiệp trong vùng.
Bên cạnh đó, cần bố trí hợp lý cơ sở làm việc cho cơ quan quản lý Nhà nước, cơ sở nghiên cứu, đào tạo, cung cấp dịch vụ hàng hải tại các bến cảng. Công tác quản lý Nhà nước phải đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất với quy hoạch phát triển giao thông, xây dựng và kinh tế - xã hội của địa phương.
Về cơ chế tài chính, quy hoạch nhấn mạnh giải pháp huy động vốn thông qua xã hội hóa, khai thác hiệu quả nguồn lực từ quỹ đất, mặt nước và nguồn thu từ cho thuê, khai thác kết cấu hạ tầng cảng đầu tư bằng vốn ngân sách.
Đồng thời, tăng cường vai trò của doanh nghiệp trong đầu tư, bảo trì kết cấu hạ tầng công cộng tại cảng biển như một phần không thể tách rời trong hoạt động đầu tư, khai thác.
Hình thành hệ sinh thái logistics, kết nối cảng - hậu cảng
Trong lĩnh vực khoa học công nghệ và môi trường, quy hoạch khuyến khích các doanh nghiệp cảng đầu tư công nghệ hiện đại, ứng dụng chuyển đổi số vào quản lý và khai thác hệ thống cảng biển. Ngoài ra, cần đẩy mạnh chuyển đổi sang sử dụng năng lượng xanh, điện hóa thiết bị, phương tiện nhằm đáp ứng tiêu chuẩn cảng xanh, giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là một trong các nhiệm vụ then chốt. Việc đào tạo, thu hút nhân lực có trình độ cao, đặc biệt trong công tác quản lý, vận hành và logistics, sẽ góp phần nâng tầm năng lực cạnh tranh cho cảng biển Bình Dương trong dài hạn.
Một trong những trọng điểm được đề cập trong quy hoạch là xây dựng chuỗi logistics toàn diện. Việc kết nối hiệu quả giữa cảng biển với hệ thống cảng cạn, trung tâm phân phối hàng hóa và dịch vụ hậu cần sau cảng sẽ giúp tối ưu vận chuyển và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.
Cần tạo điều kiện để các doanh nghiệp cảng biển, hãng tàu và công ty logistics trên địa bàn liên kết với các nhà khai thác cảng cạn, kho bãi và đơn vị vận tải, hình thành hệ sinh thái logistics đồng bộ, hỗ trợ chủ hàng từ vận chuyển, lưu kho đến phân phối.
Song song, quy hoạch cũng đề xuất đẩy mạnh xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước, thu hút nguồn lực thông qua các chính sách ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, kinh doanh tại cảng.
Đặc biệt, việc hợp tác quốc tế được khuyến khích nhằm tận dụng hỗ trợ về vốn, công nghệ, đào tạo nhân lực, bảo vệ môi trường và ứng phó thiên tai – một phần quan trọng trong định hướng phát triển bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.
Hoàng Anh