Hướng đi xanh của du lịch nông nghiệp, nông thôn

2 giờ trướcBài gốc

Mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với sản phẩm OCOP tại Quảng Phú Cầu, Hà Nội.

Mỗi năm có khoảng 35.000 du khách đã đến với làng nghề hoa, cây cảnh của xã Hồng Vân, Hà Nội. Du lịch nông nghiệp đã tạo doanh thu khoảng 10 tỷ đồng cho địa phương. Gần đây, chính quyền xã đã quy hoạch cảnh quan, nghề sinh vật cảnh được kết hợp khéo léo với các sự kiện văn hóa như lễ hội hoa xuân, lễ hội tình yêu, lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung... để tạo sức hút du khách.

Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó 337 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được thành phố công nhận. Từ làng gốm Bát Tràng, làng lụa Vạn Phúc, làng hương Quảng Phú Cầu, làng nón Chuông, làng thêu ren Quất Động đến làng mộc Sơn Đồng, làng mây tre đan Phú Vinh… Điểm du lịch làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu xã Ứng Thiên tuy mới thành lập nhưng đã đón hàng chục ngàn lượt du khách, trong đó 60 - 70% là du khách nước ngoài.

Tương tự, từ vùng chè Tân Cương nức tiếng đến thác nước La Bằng thơ mộng, Thái Nguyên được thiên nhiên ban tặng những điều kiện lý tưởng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch nông thôn. Khoảng 5 năm trở lại đây, hàng loạt mô hình du lịch sinh thái đã được hình thành, trong đó nổi bật là Khu du lịch hang Phượng Hoàng - suối Mỏ Gà (xã Võ Nhai).

Điểm du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà là một trong hai điểm du lịch cộng đồng được UBND tỉnh Thái Nguyên công nhận năm 2022.

Những hộ dân nơi đây được hỗ trợ đầu tư homestay, phục vụ du khách đến khám phá cảnh quan và trải nghiệm đời sống cộng đồng. Ông Hoàng Thanh Nhã, chủ homestay Mộc ở xóm Mỏ Gà, chia sẻ: “Du khách thành thị tìm đến không chỉ để nghỉ dưỡng mà còn để được sống chậm, tự tay hái rau, nhóm bếp, thưởng thức trà và hòa mình cùng thiên nhiên”.

Trong khi đó, ở xã La Bằng, du khách có thể vừa đi dạo giữa non nước hữu tình, vừa trải nghiệm hái và chế biến chè cùng người dân địa phương. Bà Nguyễn Thị Hải, Giám đốc Hợp tác xã chè La Bằng, cho biết: “Nhiều du khách đến đây chỉ để được hít hà hương chè mới, thưởng thức ấm trà nóng bên sườn đồi... Chính những trải nghiệm ấy đã tạo nên giá trị riêng cho du lịch nông nghiệp La Bằng”.

Tính đến quý 3/2025, Thái Nguyên đón hơn 1,8 triệu lượt khách, trong đó có 1,3 triệu lượt khách nội địa; tổng doanh thu đạt hơn 1.880 tỷ đồng. Các chương trình xúc tiến quảng bá như “Tour ẩm thực Thái Nguyên 2025” hay các hoạt động famtrip đã góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất trung du giàu bản sắc đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Tại Lâm Đồng, chương trình OCOP và chương trình Phát triển du lịch nông thôn đang tạo ra hiệu quả kép. Thay vì tư duy “làm nông” thuần túy, người dân giờ đây đã biết làm du lịch nông nghiệp, chuyển từ sản xuất đơn giá trị (nông sản) sang phát triển kinh tế nông thôn đa giá trị (nông nghiệp - văn hóa - sinh thái - dịch vụ).

Du khách tham quan, trải nghiệm du lịch canh nông tại Đà Lạt.

Ông Phan Thanh Nhân, chủ Avocado Farm ở xã Quảng Lập, chia sẻ: “Chương trình OCOP giúp tạo ra các sản phẩm đặc hữu của địa phương - yếu tố khác biệt để tăng tính trải nghiệp cho hoạt động du lịch. Trong khi chương trình Phát triển du lịch nông thôn lại tạo điều kiện để nông sản được “xuất khẩu” tại chỗ”.

Có thể thấy, phát triển du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới đang trở thành hướng đi hiệu quả, đánh thức tiềm năng làng quê. Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến nay, cả nước có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động.

Trong đó gần 400 điểm du lịch nông thôn đã được công nhận theo Luật Du lịch, trong đó hơn 200 sản phẩm đạt từ 3 sao OCOP trở lên. Thậm chí có hai sản phẩm đạt chuẩn 5 sao, minh chứng cho sự phát triển cả về chất và lượng.

Tuy vậy, chương trình vẫn còn những rào cản. Một số nơi quy hoạch du lịch chưa đồng bộ, sản phẩm còn đơn điệu, quy mô nhỏ lẻ, tự phát. Nguồn nhân lực còn thiếu chuyên môn, cơ chế chính sách về đất đai, hạ tầng, tín dụng chưa thật sự khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này. Bước sang giai đoạn mới 2026 - 2030, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu nâng cao chất lượng thay vì chỉ tăng số lượng mô hình.

Đến nay, cả nước có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động.

Tại Diễn đàn quốc gia: “Du lịch nông thôn gắn với văn minh sinh thái và kiến tạo môi trường sống xanh” ngày 8/11 vừa qua, PGS.TS Nguyễn Thị Thu Trang, Trường Đại học KHXH&NV TPHCM, cho rằng khái niệm “văn minh sinh thái” còn khá mới ở Việt Nam, nhưng nhiều quốc gia như Trung Quốc đã triển khai từ lâu.

Tại Việt Nam, chúng ta thường nhắc đến phát thải ròng bằng 0, sản phẩm xanh, phát triển xanh, nhưng khái niệm văn minh sinh thái vẫn chưa được đề cập sâu, chưa có chính sách cụ thể gắn với phát triển du lịch hay kinh tế nông thôn. Từ đó, theo PGS-TS Ngô Thu Trang, để phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với văn minh sinh thái và môi trường sống xanh, cần tập trung vào 9 nhóm trọng tâm.

Đó là phát triển kinh tế nông nghiệp đa giá trị, hoàn thiện tiêu chí OCOP cho du lịch nông nghiệp - nông thôn, xây dựng tư duy và tiêu chí xanh, bảo tồn kiến trúc, bản sắc địa phương. Cùng với đó là phát huy vai trò sáng tạo của cộng đồng, thu hút nguồn nhân lực trẻ, lấy du lịch làm đại sứ cho sản phẩm nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác công - tư.

Đóng góp ý kiến tại diễn đàn, PG.TS. Phạm Trung Lương, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Việt Nam, cho rằng cần có cơ chế khuyến khích du lịch nông nghiệp, nông thôn bền vững, trong đó cộng đồng địa phương đóng vai trò chủ thể.

Để phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với văn minh sinh thái và môi trường sống xanh.

Ông nhấn mạnh văn minh sinh thái là phát triển hài hòa kinh tế - xã hội - môi trường, tôn trọng tự nhiên và gìn giữ giá trị bản địa. Ông đề nghị sớm có chính sách khuyến khích, lồng ghép du lịch vào quy hoạch nông thôn mới, xây tiêu chí sản phẩm, dịch vụ, đào tạo người dân và kiểm soát hoạt động phản sinh thái, để du lịch thực sự trở thành kênh gieo mầm lối sống xanh từ chính làng quê.

Cùng với đó, cần nâng cao năng lực quản lý điểm đến, phát triển hạ tầng nông thôn thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng dụng công nghệ thông minh và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây sẽ là nền tảng quan trọng giúp du lịch nông nghiệp, nông thôn Việt Nam phát triển bền vững, lan tỏa lối sống xanh và góp phần xây dựng hình ảnh Việt Nam thân thiện, giàu bản sắc trên bản đồ du lịch thế giới.

Tường Bách

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/huong-di-xanh-cua-du-lich-nong-nghiep-nong-thon.htm