Từ sản xuất nhỏ lẻ đến mô hình hợp tác bền vững
Tại Hợp tác xã Chăn nuôi và dịch vụ Đồng Tâm, xã Kiều Phú là một trong những đơn vị tiên phong áp dụng mô hình chăn nuôi lợn sinh học theo chuỗi liên kết khép kín. Không chỉ tạo ra nguồn thực phẩm sạch, truy xuất được nguồn gốc, mô hình còn giúp tăng thu nhập cho người dân, giảm thiểu tác động môi trường và đang từng bước khẳng định chỗ đứng trên thị trường.
Trước đây, các hộ chăn nuôi tại Kiều Phú chủ yếu sản xuất tự phát, lạm dụng kháng sinh và thuốc thú y, dẫn tới chi phí cao nhưng hiệu quả thấp, đồng thời tiềm ẩn nhiều nguy cơ môi trường. Khi bệnh Dịch tả lợn châu Phi bùng phát giai đoạn 2018–2019, nhiều hộ thiệt hại lớn, phải “treo chuồng” hoặc bỏ nghề.
Mô hình chăn nuôi sinh học không chỉ giúp tăng thu nhập cho người dân mà còn giảm thiểu tác động môi trường. Ảnh: PV
Trong hoàn cảnh đó, một số hộ đã liên kết, thành lập Hợp tác xã Đồng Tâm với mong muốn thay đổi cách làm. Ban đầu chỉ có vài hộ tham gia, nhưng nhờ hiệu quả rõ rệt, mô hình đã phát triển lên 15 thành viên, quản lý 120 con lợn nái sinh sản và hơn 1.300 con lợn thương phẩm.
Giám đốc Hợp tác xã Chăn nuôi và dịch vụ Đồng Tâm Nguyễn Đình Tường cho biết: “Nếu không thay đổi phương thức chăn nuôi, chúng tôi sẽ không thể tồn tại trước dịch bệnh và cạnh tranh thị trường. Chăn nuôi sinh học là con đường đúng và cũng là hướng đi lâu dài.”
Ông Nguyễn Đình Tường cũng cho biết, điểm khác biệt của mô hình là tự chủ nguồn thức ăn sinh học. Các loại thực phẩm ngô, cám gạo, đậu tương được phối trộn với men vi sinh tự nhiên giúp tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, giảm bệnh đường ruột và hầu như không phát sinh mùi hôi. Toàn bộ khu chuồng trại được lắp hệ thống hút khí và thu gom chất thải để xử lý làm phân hữu cơ.
So với chăn nuôi truyền thống, mô hình này giúp giảm 30–40% chi phí thuốc thú y, hạn chế nguy cơ dịch bệnh lan rộng. Mô hình mới cũng giảm mùi và khí độc, không gây ô nhiễm xung quanh. Đặc biệt, chất lượng thịt được nâng cao, săn chắc, thơm tự nhiên, tỷ lệ nạc cao, không tồn dư kháng sinh.
Nhờ kiểm soát chặt từ quy trình từ con giống - thức ăn - chăm sóc -giết mổ - phân phối, sản phẩm thịt lợn của hợp tác xã đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và có thể truy xuất đầy đủ theo từng lô sản xuất.
Nâng cao hiệu quả về kinh tế - môi trường
Không dừng ở chăn nuôi, Hợp tác xã Đồng Tâm đã xây dựng nhãn hiệu “Thịt lợn sạch Quốc Oai” và tham gia chương trình OCOP của thành phố. Đơn vị đầu tư khu giết mổ, sơ chế, đóng gói hiện đại, trang bị kho lạnh, máy hút chân không, tủ bảo quản và cân điện tử, giúp sản phẩm giữ độ tươi và an toàn trong quá trình vận chuyển. Trung bình mỗi ngày, hợp tác xã cung cấp 3–5 con lợn thương phẩm cho các cửa hàng thực phẩm sạch, bếp ăn tập thể, trường học và nhà hàng trên địa bàn Hà Nội. Doanh thu đạt hơn 1 tỷ đồng/năm và đang tiếp tục tăng theo nhu cầu thị trường thực phẩm an toàn.
Thịt lợn sinh học được bảo quản, đóng gói hiện đại trước khi bán ra thị trường. Ảnh: PV
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, mô hình chăn nuôi sinh học Đồng Tâm mang lại nhiều giá trị; trong đó đã tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương, giảm phát thải và mùi hôi, góp phần bảo vệ môi trường nông thôn. Mô hình mới đã giúp hợp tác xã chủ động đầu ra, hạn chế rủi ro biến động giá, đáp ứng xu hướng tiêu dùng thịt sạch, truy xuất nguồn gốc.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nộ Tạ Văn Tường đánh giá, đây là mô hình nông nghiệp đô thị hiện đại, bền vững. Thành phố sẽ tiếp tục hỗ trợ để nhân rộng tại các vùng ven đô.
Giám đốc Hợp tác xã Chăn nuôi và dịch vụ Đồng Tâm Nguyễn Đình Tường mong muốn sẽ tiếp tục nhận được nguồn vốn ưu đãi và hỗ trợ xúc tiến thương mại để mở rộng quy mô và lan tỏa mô hình đến nhiều địa phương hơn. Trong thời gian tới, hợp tác xã đặt mục tiêu ứng dụng công nghệ số trong quản lý đàn; đầu tư chuồng trại tự động; phát triển sản phẩm chế biến sâu, mở rộng thị trường sang siêu thị và các sàn thương mại điện tử thực phẩm sạch.
(Bài viết có sự phối hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội)
Văn Anh