Hướng tới giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững

6 giờ trướcBài gốc

Huy động thực hiện Chương trình tối thiểu khoảng 1,23 triệu tỷ đồng

Quốc hội khóa XV vừa thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia 2026-2035. Ảnh: CTV

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, việc hoàn thiện dự thảo Nghị quyết được căn cứ trên kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiếp thu, giải trình dự thảo; ý kiến của Thường trực Hội đồng Dân tộc; cùng các báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại tổ và tại hội trường.

Trong đó, nội dung chỉnh lý đầu tiên là mục tiêu tổng quát của Chương trình được điều chỉnh theo các định hướng lớn của Đảng và Nhà nước, nhấn mạnh xây dựng nông thôn mới hiện đại, giàu đẹp, bản sắc, bền vững; gắn với đô thị hóa và thích ứng biến đổi khí hậu. Đồng thời, chương trình hướng tới phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững. Việc đánh giá, xác định tính khả thi của các chỉ tiêu cho giai đoạn 2026-2035 cũng được hoàn thiện cụ thể hơn.

Về phạm vi và đối tượng thụ hưởng, dự thảo được chỉnh lý nhằm thể hiện rõ sự ưu tiên cho các xã, thôn đặc biệt khó khăn; vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; vùng an toàn khu, biên giới và hải đảo. Nguyên tắc phân bổ vốn ngân sách Trung ương, Chính phủ đã chỉnh lý theo hướng ưu tiên mạnh hơn cho các địa bàn đặc biệt khó khăn nêu trên. Đồng thời, tinh thần phân quyền tối đa cho địa phương được nhấn mạnh, đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết. Ảnh: Quochoi.vn

Về giải pháp và cơ chế quản lý, dự thảo bổ sung các quy định linh hoạt hơn theo thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng. Trong bước lập báo cáo nghiên cứu khả thi, cơ quan chủ trì hợp phần và nội dung cụ thể sẽ được xác định để bảo đảm rõ đầu mối, rõ trách nhiệm. Ngoài ra, dự thảo cũng được bổ sung một số cơ chế đặc thù, tạo sự chủ động và linh hoạt cho địa phương trong tổ chức thực hiện, phù hợp với điều kiện đặc thù của từng vùng miền.

Chính phủ khẳng định việc tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia sẽ không làm gián đoạn hoặc bỏ sót chính sách, đồng thời tiếp tục đặt ưu tiên cao nhất cho phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Chính phủ cam kết tổ chức thực hiện Chương trình quyết liệt, hiệu quả, hướng tới mục tiêu cao nhất là nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm người dân, đặc biệt là đồng bào vùng khó khăn, có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Tổng vốn thực hiện chương trình trong giai đoạn I (2026-2030), dự kiến tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình tối thiểu khoảng 1,23 triệu tỷ đồng; giai đoạn II (2031-2035), căn cứ kết quả thực hiện của chương trình giai đoạn 2026-2030, Chính phủ trình Quốc hội quyết định nguồn lực thực hiện chương trình giai đoạn 2031-2035.

Chương trình nhằm xây dựng nông thôn mới hiện đại, thực chất, gắn với đô thị hóa và thích ứng biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế nông thôn theo hướng xanh, tuần hoàn, sinh thái, gắn với tái cơ cấu nông nghiệp, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo; phát huy vai trò chủ thể của người dân, cộng đồng và các thành phần kinh tế; bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội, nhất là vùng chiến lược, biên giới, hải đảo.

Nội dung chương trình gồm 2 hợp phần. Hợp phần thứ nhất: Các nội dung chung thực hiện trên địa bàn cả nước, là những nội dung chung nhằm xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trong đó, gồm 10 nhóm nội dung được triển khai trên phạm vi toàn quốc, ưu tiên địa bàn xã nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Hợp phần thứ hai gồm: Các nội dung đặc thù phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, gồm 5 nhóm nội dung...

Phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn cho biết, Hội đồng thống nhất với sự cần thiết hợp nhất 3 chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để xây dựng thành một chương trình mục tiêu quốc gia đầu tư trong giai đoạn 10 năm, từ 2026-2035.

“Việc hợp nhất này sẽ góp phần giảm chồng chéo về chính sách, đối tượng, địa bàn; khắc phục những tồn tại, hạn chế thực hiện 3 chương trình trong giai đoạn 2021-2025; nâng cao hiệu quả đầu tư, tập trung, ưu tiên nguồn lực cho vùng khó khăn nhất, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”, ông Lâm Văn Mẫn nhấn mạnh.

Về vốn thực hiện chương trình, Hội đồng Dân tộc cơ bản thống nhất với đề xuất của Chính phủ về tổng vốn và phương án bổ sung vốn cho chương trình, đề nghị Chính phủ sớm có phương án bổ sung vốn cho chương trình ngay từ đầu kỳ. Đồng thời, Chính phủ cân nhắc, tính toán lại cơ cấu, tỷ lệ vốn đối ứng cho phù hợp với tình hình thực tiễn của các địa phương, nhất là các tỉnh khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi; nguyên tắc phân bổ vốn cần thể hiện rõ tập trung, ưu tiên nguồn lực cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi; nghiên cứu phân rõ nguồn lực cho từng hợp phần, nội dung chương trình.

Tại Hà Nội, Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2030, giai đoạn 1 từ 2021-2025 là quyết sách mang tính bước ngoặt cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước tới vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Đây không chỉ là một chương trình đầu tư kinh tế, mà còn là một chiến lược toàn diện nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tính đến nay, Hà Nội đã bố trí 2.421,857/2664,238 tỷ đồng cho 190/210 dự án, trong đó nguồn đầu tư xây dựng cơ bản 2.341,620/2.558,22 tỷ đồng cho 156/174 dự án, giải ngân lũy kế 1.956,496 tỷ đồng đạt trên 83%.

Đại biểu Lê Nhật Thành (Đoàn Hà Nội) phát biểu. Ảnh: Như Ý

Đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành (Đoàn Hà Nội) cho biết, qua theo dõi, giám sát tại các địa phương và phản ánh của cơ sở, thực tiễn triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn vừa qua còn nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc cần được đánh giá, nhận diện để làm cơ sở hoàn thiện chương trình giai đoạn tới. Trên cơ sở đó, đại biểu thống nhất về sự cần thiết hợp nhất 3 chương trình mục tiêu quốc gia thành một chương trình để khắc phục những bất cập trên và tập trung nguồn lực, tăng vai trò chủ động của địa phương.

Đại biểu đồng tình với quan điểm của Chính phủ là cần tạo ra "cú hích" phát triển và nên bắt đầu từ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Vì vậy, đại biểu cho rằng nên nhất quán quan điểm tập trung và ưu tiên nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội khu vực này, trong đó ngân sách Trung ương giữ vai trò quan trọng và quyết định.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Trung (Đoàn Hà Nội), Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo bày tỏ sự nhất trí cao với chủ trương hợp nhất 3 chương trình mục tiêu quốc gia vào một chương trình tổng thể nhằm bảo đảm tính đồng bộ, tránh chồng chéo và nâng cao hiệu quả quản lý, tổ chức thực hiện.

Đại biểu Nguyễn Hải Trung (Đoàn Hà Nội), Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo phát biểu. Ảnh: Như Ý

Về cơ chế quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện, đại biểu đề nghị phân chia chương trình thành hai hợp phần rõ ràng. Cụ thể, hợp phần thứ nhất gồm các nội dung chung (10 nội dung), nên giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì. Hợp phần thứ hai gồm 5 nội dung đặc thù liên quan trực tiếp đến đồng bào dân tộc thiểu số và vùng miền núi, đề nghị giao Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì.

Quan tâm đến phát triển hạ tầng và ổn định dân cư, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho biết, nhiều khu vực miền núi hiện đối mặt nguy cơ lũ quét, sạt lở, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân. Do đó, dự thảo cần ưu tiên bố trí lại dân cư, hình thành các cụm bản an toàn, qua đó đầu tư hạ tầng đồng bộ và bảo đảm đời sống bền vững cho đồng bào.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, vùng lõi nghèo hiện nay chủ yếu là vùng sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số, chương trình giảm nghèo trước đây thực hiện trên địa bàn cả nước, nay ở chương trình này cần được tập trung đầu tư mạnh vào vùng này để giúp vùng đồng bào dân tộc thiểu số có cuộc sống tốt hơn, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Vì thế, 3 chương trình tích hợp lại sẽ tập trung tăng cường đầu tư cho vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, thay vì Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chỉ thực hiện đến năm 2030; đồng thời, nâng cao hiệu quả thực thi, đưa các chính sách hỗ trợ đi vào cuộc sống nhanh chóng, bảo đảm người dân được thụ hưởng kịp thời, thực chất.

Đình Hiệp

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/huong-toi-giam-ngheo-da-chieu-bao-trum-ben-vung-727008.html