Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai Châu Ngọc Tuấn chủ trì phiên thảo luận tổ. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh
Nội dung thảo luận gồm: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026. Tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026. Kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025: phát triển kinh tế-xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế; đầu tư công trung hạn; tài chính quốc gia và vay, trả nợ công; dự kiến các kế hoạch: tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2026-2030; đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030. Báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2025.
Tinh gọn đầu mối nhưng chưa tinh gọn khối lượng công việc
Tham gia thảo luận, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Siu Hương đánh giá báo cáo về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026 của Chính phủ thể hiện hết sức bao quát, thực tiễn từng lĩnh vực; thể hiện được những kết quả đạt được, những khó khăn, tồn tại và nêu ra từng giải pháp.
Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Siu Hương tham gia thảo luận tại tổ. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh
Trong đó, trên lĩnh vực văn hóa, xã hội, lao động việc làm vẫn còn những hạn chế, khó khăn, thách thức. Đó là mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn còn cao; chưa có giải pháp đồng bộ, toàn diện, hiệu quả để phát huy lợi thế thời kỳ “dân số vàng”. Mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc chưa thực sự vững chắc; tổng tỷ suất sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế và được dự báo tiếp tục giảm trong các năm tiếp theo.
Tình hình xâm hại trẻ em; trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật có chiều hướng diễn biến phức tạp. Tỷ lệ trẻ em bị đuối nước còn ở mức cao. Cơ sở vật chất của các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật chưa đáp ứng nhu cầu. Tệ nạn mại dâm và mua bán người vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp…
Đại biểu (ĐB) Siu Hương cho rằng những vấn đề này đúng như trong báo cáo của Chính phủ đánh giá. Tuy nhiên, những giải pháp Chính phủ nêu ra chưa thật sự rõ nét, còn chung chung. Từ đó, ĐB Hương đề nghị cần có giải pháp bổ sung để những vấn đề này được quan tâm, giải quyết thấu đáo trong thời gian tới.
Đối với việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, ĐB Siu Hương cho rằng bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những mặt cần phải hoàn thiện. Trên thực tế, sau khi chuyển 1.065 nhiệm vụ từ cấp huyện xuống cấp xã cộng với số lượng nhiệm vụ của cấp xã trước đây, khối lượng công việc tăng mạnh trong khi bộ máy tinh gọn. Nhiều phòng ban phải tham mưu, giúp việc cùng lúc nhiều lĩnh vực như nội vụ, giáo dục, y tế, văn hóa, thông tin, khoa học. Như vậy, đầu mối tinh gọn nhưng khối lượng công việc chưa gọn.
ĐB Hương đề nghị Chính phủ quan tâm sớm ban hành quy định cụ thể về vị trí việc làm, đảm bảo số lượng công chức cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đồng thời, xem xét chế độ tiền lương phù hợp với công việc hiện tại để giữ chân, khích lệ động viên cán bộ, công chức, người lao động ở cơ sở.
ĐB Nguyễn Thị Mai Phương đề nghị cần có biện pháp mạnh mẽ hơn để hỗ trợ chính quyền địa phương cấp cơ sở. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh
Còn ĐB Nguyễn Thị Mai Phương đề nghị cần có biện pháp mạnh mẽ hơn để hỗ trợ chính quyền địa phương cấp cơ sở trong việc thực hiện nhiệm vụ đã được phân cấp, phân quyền.
Bên cạnh đó, ngoài việc cắt giảm 100% điều kiện đầu tư không cần thiết và 50% thời gian, chi phí cho các thủ tục hành chính so với năm 2024 theo kế hoạch của Chính phủ đề ra, cần phải tăng cường cơ chế giám sát, hậu kiểm để tránh việc lạm dụng.
Tham gia thảo luận, ĐB Rơ Châm H’Phik cho biết người dân phấn khởi trước hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp. Các thủ tục hành chính, nhất là thủ tục liên quan đến đất đai được giải quyết nhanh hơn, an ninh nông thôn đảm bảo tốt hơn.
ĐB Rơ Châm H’Phik cho biết người dân phấn khởi trước hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh
Tuy nhiên, ĐB Rơ Châm H’Phik bày tỏ băn khoăn liên quan đến lực lượng vũ trang ở cấp xã. Ban Chỉ huy Quân sự xã nơi đại biểu công tác hiện chỉ có 5 người. Lực lượng vũ trang không chính quy, trước đây xuất thân từ cấp xã, khó hoàn thành nhiệm vụ, nhất là về diễn tập, sẵn sàng chiến đấu. Trong khi đó, ngành Công an có 27 đồng chí hoàn toàn là lực lượng chính quy, đảm bảo an ninh trật tự tốt cho địa bàn.
Đại biểu đề nghị Trung ương cần có sự tính toán, điều chỉnh phù hợp với thực tiễn tình hình quân sự ở địa phương.
“Nóng” câu chuyện bạo lực học đường
ĐB Nguyễn Văn Cảnh bày tỏ sự quan tâm đến vấn nạn bạo lực học đường. Mới đây xảy ra vụ 2 học sinh ở Thanh Hóa đánh nhau khiến một em tử vong. Ngày 20-10, mạng xã hội lại “dậy sóng” bởi đoạn clip ghi cảnh một nam sinh lớp 10 ở Hà Nội bị nhóm bạn bắt quỳ, bò, thậm chí liếm biển kiểm soát xe máy giữa đường với lời lẽ miệt thị, xúc phạm.
“Ngày xưa cũng có chuyện học sinh đánh nhau, nhưng mức độ nghiêm trọng không như bây giờ”-ĐB Cảnh nhận định.
ĐB Nguyễn Văn Cảnh bày tỏ sự quan tâm đến vấn nạn bạo lực học đường. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh
ĐB Cảnh cũng đặt vấn đề, các loại sách dạy đạo đức, giáo dục công dân đều có nội dung tốt, nhưng bạo lực học đường vẫn xảy ra. Rõ ràng, giữa sách vở và thực tiễn có độ vênh. Thông thường, cha mẹ chỉ lo dạy con mình khôn, chứ ít dạy con ngoan; còn nhà trường công tâm hơn, hướng tới dạy học sinh ngoan, thành công dân tốt. Do đó, yêu cầu đặt ra là học phải đi đôi với hành, nhà trường dạy như thế nào thì về gia đình cũng nên thống nhất dạy con như thế.
Liên quan đến vấn đề này, Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư số 19/2025/TT-BGDĐT quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh. So với Thông tư 08/TT năm 1988, quy định mới đã bỏ các hình thức kỷ luật nặng hơn như khiển trách trước hội đồng kỷ luật, cảnh cáo toàn trường, đình chỉ học, đuổi học có thời hạn hoặc 1 năm. Thay vào đó, từ thời điểm ngày 31-10-2025 trở đi, học sinh vi phạm kỷ luật sẽ chỉ bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản tự kiểm điểm.
Theo ĐB Cảnh, bạo lực học đường có xu hướng nặng nề hơn, chúng ta chưa có phương pháp phù hợp để đối phó hiệu quả, lại đưa ra hình thức kỷ luật giảm nhẹ thì cần đánh giá kỹ hơn. Quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục, Quốc hội nên có quy định về hình thức kỷ luật học sinh phù hợp với tình hình thực tiễn.
Thu đúng, thu đủ đối với kinh doanh online
Liên quan đến tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026, ĐB Rơ Châm H’Phik bày tỏ sự quan tâm đến 2 nguồn thu lâu nay có phần bị thất thu.
Thứ nhất, việc thu thuế còn bỏ ngỏ đối với nguồn bán hàng online trên các các sàn thương mại điện tử, livestream. Đây cũng là môi trường kinh doanh dễ lọt hàng giả, gây thiệt hại cho người tiêu dùng, mang lại doanh thu lớn cho người bán. Cần có giải pháp căn cơ để thu thuế đối với người bán hàng online và kiểm soát chặt hoạt động kinh doanh này.
Thứ hai, việc áp dụng hình thức thu thuế khoán đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ còn bất cập, bởi trên thực tế người dân vẫn có thói quen dùng tiền mặt, ít chuyển khoản nên khó kiểm soát thu nhập thực tế. Do đó, cần phát triển hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đối với nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
ĐB Lê Hoàng Anh cho rằng sắp tới cần có quy định riêng về quản lý thuế đối với kinh doanh online. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh
ĐB Lê Hoàng Anh cũng có chung mối quan tâm. Trong lĩnh vực quản lý thuế, đại biểu cho rằng sắp tới cần có quy định riêng về quản lý thuế đối với kinh doanh online, tạo hành lang pháp lý cho cơ quan thuế làm việc hiệu quả để thu đúng, thu đủ.
ĐB Lê Hoàng Anh cũng đề nghị cân nhắc xem xét tổng thể, đánh giá, rà soát lại các chính sách giảm thu sau thời gian thực hiện khá dài.
MAI LÂM