Hướng tới Kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng: Ký ức không quên những ngày Đò Lèn rực lửa

3 ngày trướcBài gốc

Di tích Đò Lèn chiến thắng tạc ghi tinh thần chiến đấu quả cảm, kiên cường của cha ông ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ảnh: P.V

Căn nhà ông Phê ở giản dị nhưng mát lành, nằm khiêm tốn trong một con ngõ nhỏ ở thôn Kim Quan Sơn, xã Hà Ngọc (Hà Trung). Những ngày này, vẫn thường có nhiều người lui tới để nghe ông kể về sự kiện lịch sử của gần 60 năm trước trên quê hương mình. Gần 80 tuổi, vầng trán đã nhăn, chi chít vệt đồi mồi nhưng ông còn minh mẫn lắm, dí dỏm với những câu chuyện rất đỗi đời thường.

Năm diễn ra cuộc đụng độ lịch sử với không quân Mỹ bảo vệ cầu Đò Lèn, ông Phê mới 17 tuổi, may mắn được tuyển chọn tham gia Trung đội dân quân xã Hà Ngọc. Trung đội có 20 người, tuổi đều mười tám đôi mươi, nhưng chủ yếu là nữ giới. Bởi phần nhiều thanh niên trai tráng trong xã đã lên đường vào Nam chiến đấu. Còn ông Phê muốn lắm, nhưng không thành vì 3 người anh trai đã cầm súng lên đường. Ông phải ở lại chăm sóc, đỡ đần bố mẹ tuổi già lúc ốm đau. Khi được tham gia vào trung đội, ông hào hứng, vui mừng không kể xiết, vì không vào Nam, nhưng vẫn được cầm súng đánh giặc.

Ông kể, cầu Đò Lèn lúc ấy được thiết kế dành cho tàu hỏa, có làn đường cho người đi bộ và xe thô sơ đi hai bên. Trên mặt đường ray được lát ván để xe tải vận chuyển người, vũ khí vào Nam mỗi khi không có tàu hỏa chạy qua. Do có vị trí chiến lược, nằm trên huyết mạch giao thông Bắc - Nam, nên khu vực đầu cầu phía huyện Hà Trung được bố trí nhiều kho trữ, nhà ga, nhà máy cơ khí, bệnh viện...

Đến đầu năm 1965, đứng trước nguy cơ phá sản hoàn toàn của chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, đế quốc Mỹ ồ ạt đưa quân vào miền Nam và mở rộng “Chiến tranh phá hoại miền Bắc” bằng không quân nhằm “đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá” và cắt đứt sự chi viện cho chiến trường miền Nam. Cùng với cầu Hàm Rồng, phà Ghép..., cầu Đò Lèn trở thành mục tiêu của giặc Mỹ nhằm cô lập chiến trường miền Nam.

Trước trận đánh bảo vệ cầu, trung đội của ông Phê đã nhận được thông tin cảnh báo từ cấp trên, rằng không quân Mỹ sẽ đánh phá vào cầu Hàm Rồng và một số cầu dọc Quốc lộ 1A. Vậy nên, trong nhiều ngày, Trung đội dân quân xã Hà Ngọc do ông Phạm Hồng Sỹ chỉ huy đã phối hợp với dân quân các xã quanh khu vực và bộ đội chủ lực chuẩn bị điều kiện cần thiết để chiến đấu và chiến thắng. Đầu tiên là diễn tập các phương án cứu thương, tiếp đạn cho bộ đội, sơ tán Nhân dân ra khỏi khu vực trọng điểm đánh phá, đến đào đắp ụ pháo, hầm hào, rồi tập luyện chiến thuật bắn máy bay Mỹ bằng các loại vũ khí được trang bị... “Chỉ trong một thời gian ngắn, mọi công việc đã hoàn thành, tại các trận địa, pháo ta ngụy trang hướng thẳng lên bầu trời, đợi máy bay giặc đến để tiêu diệt”, ông Phê kể.

Đúng như dự đoán, khoảng 8 giờ 45 phút sáng 3/4/1965, đế quốc Mỹ đã huy động hàng chục máy bay tập trung đánh phá cầu Đò Lèn, hòng cắt đường tiếp tế trước khi đánh phá cầu Hàm Rồng. Ông Phê kể, lúc đó, Trung đội dân quân xã Hà Ngọc và bộ đội chủ lực đều đang trực sẵn sàng chiến đấu ở các trận địa pháo.

Trước sức tàn phá của bom Mỹ, khu vực quanh cầu bỗng chốc bị bao trùm bởi khói lửa ngút trời, nhiều đoạn công sự bị phá vỡ... Nhưng bằng sự chủ động, không bị bất ngờ và ý chí kiên cường quân và dân các huyện Hà Trung, Hậu Lộc đã phối hợp với bộ đội chủ lực quyết tâm đánh trả. Lưới lửa phòng không bủa vây, khiến giặc lái Mỹ không tài nào cắt bom đánh trúng cây cầu. Ngay trong đợt đánh đầu, một máy bay giặc đã bị bắn cháy trong tiếng hò reo vang cả bến sông.

“Sau trận đánh đầu tiên, lúc chúng tôi vừa hoàn thành vận chuyển thương binh ra phía sau trận địa thì còi báo động lại vang lên trước khi tiếng máy bay Mỹ gầm rú từ phía biển ập vào. Do được tập luyện từ trước, tôi được điều động lên ụ pháo làm hoa tiêu chiến đấu thay bộ đội bị thương. Theo lời chỉ huy, tôi đã hoàn thành nhiệm vụ, cứ lựa chọn đúng lúc máy bay bổ nhào chuẩn bị cắt bom thì tôi ra hiệu để nổ pháo, khiến chúng không thể đánh trúng cây cầu”, ông Phê tự hào kể lại.

Cứ thế, khi bộ đội bị thương trên mâm pháo, dân quân được điều động lên thay. Máy bay địch không chỉ vấp phải sức mạnh bão lửa của pháo phòng không tầm cao, súng bộ binh tầm thấp bủa vây mà còn gặp phải sự phản kích của không quân Việt Nam trên bầu trời, nên một máy bay nữa của địch bị bắn cháy... Cầu Đò Lèn vẫn hiên ngang đứng vững trong mưa bom bão đạn trong cuộc chiến không cân sức.

Từ kinh nghiệm thực chiến trận đầu, sang ngày 4/4, Trung đội dân quân xã Hà Ngọc đã có thêm tinh thần, quyết tâm bám vững trận địa, phối hợp với dân quân các xã, đơn vị phục vụ chiến đấu. Lúc cần, họ sẵn sàng thay thế vào vị trí của bộ đội chủ lực, cùng một quyết tâm đập tan ý đồ của giặc Mỹ, bảo vệ vững chắc cầu Đò Lèn, chia lửa với Hàm Rồng, phà Ghép. Tính trong cả 2 ngày (3 - 4/4/1965) tại khu vực cầu đã có 5 máy bay Mỹ bị bắn hạ, một giặc lái bị bắt sống. Đó là một chiến công hiển hách, như một bản anh hùng ca bất tử về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của ý chí, tinh thần chiến đấu quả cảm ngoan cường của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Ông Hoàng Viết Phê nâng niu phần thưởng được Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng tặng sau những đóng góp trong cuộc chiến bảo vệ cầu Đò Lèn. Ảnh: P.V

Ông Phê bộc bạch: “Chúng tôi đã chiến đấu, phục vụ chiến đấu bằng tất cả những gì mình có của ngày tháng ấy và ý chí kiên cường, quyết tâm, dù hy sinh cũng phải bảo vệ thành công cây cầu. Ngoài tinh thần anh dũng chiến đấu của bộ đội ta, nhiều đồng đội tôi dù bị thương nhưng vẫn xông pha làm nhiệm vụ giữa trận mạc”. Những đồng đội được ông Phê kể đến là nữ dân quân Hoàng Thị Vường đã bình tĩnh nổ phát súng đầu tiên mở màn cho phong trào thi đua diệt máy bay Mỹ bằng súng trường bộ binh. Khi trận đánh diễn ra ác liệt, chị Vường đã vượt qua khói lửa tới từng ụ súng, động viên đồng đội, băng bó vết thương cho thương binh. Là Trung đội trưởng Trung đội dân quân xã Hà Ngọc Phạm Hồng Sỹ, chưa tròn 22 tuổi đã vững vàng chỉ huy các trận địa của dân quân chiến đấu ngoan cường...

Sau trận chiến, nhiều người trong số họ được Đảng, Nhà nước tặng thưởng cờ, huy chương cao quý. Tập thể Trung đội dân quân xã Hà Ngọc được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất, được Quân khu 3 tặng Cờ "Đội dân quân trung dũng”. Thường vụ Đảng ủy xã Hà Ngọc được mời báo cáo điển hình ở nhiều nơi...

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng âm hưởng Đò Lèn chiến thắng vẫn còn vang vọng, là bản anh hùng ca nhắc nhở người hôm nay về tinh thần chiến đấu ngoan cường quả cảm, về sự hy sinh anh dũng to lớn của cha ông đi trước cho hòa bình, độc lập hôm nay. Với ông Phê, đó chẳng những là bài học bằng máu để giáo dục cháu con mình về lòng biết ơn, uống nước nhớ nguồn, mà còn tạc ghi một quãng đời hào hùng không thể nào quên...

Đỗ Đức – Yến Chi

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/huong-toi-ky-niem-60-nam-ham-rong-chien-thang-nbsp-ky-uc-khong-quen-nhung-ngay-do-len-ruc-lua-243615.htm