Hướng tới xây dựng nông thôn hiện đại, văn minh - Kỳ 2: Đích đến rất gần, nhưng cần trợ lực

7 giờ trướcBài gốc

Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, đến nay, hành trình để hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh đang bước vào “chặng nước rút”. Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn còn không ít khó khăn, thách thức, rất cần sự vào cuộc quyết liệt và đột phá hơn trong từng nhiệm vụ, giải pháp ở các cấp, ngành, địa phương nhằm sớm hiện thực hóa khát vọng xây dựng nông thôn giàu đẹp, văn minh, hiện đại; đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao.

Rào cản chỉ tiêu nước sạch

Rất ít hộ dân xã Đồng Tĩnh (Tam Dương) sử dụng nước sạch phục vụ sinh hoạt hằng ngày. Ảnh: Dương Hà

Chất lượng môi trường sống với những yêu cầu về nước sạch, an toàn thực phẩm, môi trường và cảnh quan nông thôn là một trong những tiêu chí cốt lõi trong xây dựng NTM. Tuy nhiên, con đường về đích của nhiều địa phương lại đang gặp phải rào cản lớn ở tiêu chí này.

Huyện Tam Dương đặt ra mục tiêu cán đích NTM trong giai đoạn 2021 - 2025. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, thế nhưng, đến nay, huyện vẫn còn 4/9 tiêu chí chưa đạt chuẩn theo quy định, đó là: Y tế - văn hóa - giáo dục; môi trường; chất lượng môi trường sống và hệ thống chính trị - an ninh trật tự - hành chính công.

Bên cạnh đó, chặng đường về đích NTM của huyện cũng gặp thêm cản trở trong điều kiện 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới. Trong đó, trên địa bàn huyện vẫn còn 5 xã chưa đạt chuẩn tiêu chí NTM theo quy định giai đoạn 2021 - 2025, gồm: Hướng Đạo, Đồng Tĩnh, An Hòa, Hoàng Lâu, Hoàng Đan. Bởi các xã chưa đạt tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm do tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung đạt thấp.

Theo đại diện lãnh đạo UBND huyện Tam Dương: Hiện nay, trên địa bàn huyện đã có nhà máy cấp nước sạch tập trung do Công ty cổ phần đầu tư xây dựng cấp nước Vĩnh Phúc triển khai. Để đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch của người dân, đối với hạng mục cấp nước tập trung tại xã Đồng Tĩnh, công ty đã đầu tư hệ thống đường ống dẫn nước dài 15km. Tuy nhiên, đến nay mới có khoảng 19% hộ dân đấu nối sử dụng nước sạch.

Chia sẻ về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Tĩnh Lăng Xuân Trình cho biết: Người dân trên địa bàn xã đa phần sử dụng nước giếng khoan và dùng máy lọc nước để sinh hoạt nên nhu cầu sử dụng nước sạch từ nguồn tập trung chưa cao.

Ngoài ra, do địa hình phức tạp, dân cư phân bố không đều, nhiều hộ ở xa trung tâm nên việc lắp đặt hệ thống nước sạch gặp nhiều vướng mắc. Kèm theo đó là chi phí lắp đặt hệ thống cấp nước sạch cao, khoảng 2,5 triệu đồng/hộ nên nhiều hộ dân không đủ điều kiện để sử dụng.

Không chỉ gây khó khăn, lúng túng cho các huyện trong việc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM theo quy định Bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025, tiêu chí nước sạch còn “làm khó” các xã NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Mới đây, UBND huyện Bình Xuyên đề xuất xét, công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2024 đối với xã Tam Hợp. Tuy nhiên, qua đánh giá của các sở, ngành, đơn vị chuyên môn, xã chưa hoàn thành tiêu chí về tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung. Vì vậy, xã không được Hội đồng thẩm định cấp tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025.

Phó Chủ tịch UBND xã Tam Hợp Đặng Đình Lê cho biết: Theo Bộ tiêu chí quốc gia NTM giai đoạn 2021 - 2025, đối với xã NTM nâng cao, yêu cầu tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ công trình nước sạch tập trung là trên 55%. Song, tại thời điểm thẩm định, xã mới có 45/2.352 hộ được sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung.

Các hộ còn lại đã đăng ký sử dụng nước sạch tập trung của Công ty cổ phần cấp thoát nước số 1 nhưng chưa được đấu nối. Điều này đã trở thành rào cản về đích của xã, buộc địa phương phải rời mục tiêu hoàn thành xây dựng NTM nâng cao sang năm tiếp theo.

Thực hiện tiêu chí nước sạch trong xây dựng NTM, đến nay, toàn tỉnh có 62/102 xã được đầu tư công trình cấp nước tập trung; tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ công trình mới đạt 27%. Qua rà soát, tỉnh có gần 41% hộ có nhu cầu sử dụng nước sạch tập trung nhưng chưa được đấu nối; 7,8% số hộ có đường ống đi qua nhưng không đấu nối; 5,6% số hộ đã đấu nối đường ống nhưng sử dụng dưới 3m3 nước/tháng hoặc đã đấu nối nhưng không sử dụng nước sạch từ công trình.

Cần giải pháp đột phá để đẩy nhanh tiến độ

Đường ngõ thôn 1, xã Hoàng Hoa (Tam Dương) luôn sáng - xanh - sạch - đẹp. Ảnh: Dương Hà

Ngoài rào cản trong thực hiện tiêu chí chất lượng môi trường sống, nhiều địa phương còn gặp khó khăn trong thực hiện tiêu chí y tế - văn hóa - giáo dục; giao thông; môi trường…

Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Tam Đảo Nguyễn Thị Xuân Phương cho biết: Xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025 có nhiều tiêu chí mới, tiêu chuẩn cao hơn so với giai đoạn 2016 - 2020. Một số tiêu chí, chỉ tiêu chưa phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương nên rất khó khăn trong quá trình thực hiện, cũng như thẩm định, xét công nhận.

Nhận diện những khó khăn, thách thức, tỉnh tiếp tục bám sát Quyết định số 321 của Thủ tướng Chính phủ về quy định tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025 để rà soát và thúc đẩy lộ trình thực hiện.

Trong đó, cốt lõi vẫn là đưa các huyện: Sông Lô, Lập Thạch, Tam Đảo, Tam Dương đạt chuẩn NTM trong năm 2025; 2 huyện hoàn thành các tiêu chí NTM nâng cao, trong đó, có 1 huyện tiệm cận kiểu mẫu.

Đối với các huyện, thành phố đã được công nhận đạt chuẩn NTM trước năm 2022, bên cạnh việc duy trì các xã đạt tiêu chí NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, NTM thông minh theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025, cũng cần gắn với tiến trình xây dựng đô thị văn minh.

Để làm được điều này, tỉnh chỉ đạo các địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả các cơ chế chính sách đã ban hành, nhất là các cơ chế, chính sách hỗ trợ tái cơ cấu ngành nông nghiệp; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; khuyến khích liên kết và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể và hợp tác xã; hỗ trợ đầu tư, xây dựng nhà máy xử lý rác thải, nhà máy cung cấp nước sạch tập trung cho khu vực nông thôn...

Đồng thời, thực hiện rà soát, nghiên cứu, đề xuất cơ chế chính sách hỗ trợ trong giai đoạn tiếp theo, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế và khuyến khích người dân, cộng đồng chủ động, tích cực đóng góp nguồn lực, tham gia thực hiện. Thực hiện tốt cuộc vận động Vĩnh Phúc chung sức xây dựng NTM, đô thị văn minh.

Riêng đối với chỉ tiêu nước sạch, tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương tham mưu, đề xuất UBND tỉnh triển khai hệ thống cấp nước sạch nông thôn.

Trước mắt, tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án mở rộng hệ thống cấp nước sạch tại các xã thuộc các huyện: Sông Lô, Lập Thạch, Tam Dương và Tam Đảo. Đối với những xã đã có hệ thống cấp nước sạch tập trung, sở tăng cường phối hợp với các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các hộ dân đấu nối sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung và tích cực tham gia bảo vệ công trình cấp nước, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Tuy nhiên, theo cơ quan thường trực Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh, mục tiêu hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM cấp tỉnh là rất khó khăn, cần nguồn lực lớn. Hơn nữa, các huyện, xã phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn này đa phần thuộc top cuối của tỉnh, có xuất phát điểm thấp.

Trong khi, yêu cầu của các tiêu chí, chỉ tiêu ngày càng cao, nhất là các tiêu chí về chất lượng môi trường sống; thu nhập, hộ nghèo; giao thông; cơ sở vật chất văn hóa…

Vì vậy, các sở, ngành, địa phương cần tập trung cao độ để tháo gỡ từng việc khó, đẩy nhanh tiến độ, nhất là đưa ra những giải pháp đột phá hơn; huy động tối đa các nguồn lực để sớm hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn Vĩnh Phúc ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Thanh Huyền

Nguồn Vĩnh Phúc : https://baovinhphuc.com.vn/tin-tuc/articletype/articleview/articleid/124642//huong-toi-xay-dung-nong-thon-hien-dai-van-minh---ky-2-dich-den-rat-gan-nhung-can-tro-luc