Vịt nấu canh măng.
Người dân vùng cao không nuôi vịt bằng cám mà thả rông nơi đầu nguồn khe đá. Vì thế thịt vịt săn chắc, da mỏng, xương nhỏ, ăn rất ngọt, chắc và thơm.
Trong một gia đình nhỏ, chỉ với một con vịt cũng có thể chế biến thành một mâm cơm hấp dẫn. Phần đùi, cánh được giữ lại để nướng mắc khén, hạt dổi, kẹp tre nướng than. Mùi thơm của khói, của tiêu rừng, quyện vào da vịt giòn rụm, cắn tới đâu là nhớ tới đó.
Lòng mề làm món gỏi bóp rau rừng, trộn với lá chanh, rau má đá, chút muối hột, ớt chỉ thiên. Vị chua mát, giòn giòn, cay nhẹ, ăn kèm xôi nếp nương - đủ làm người xa bản thấy lòng quay quắt.
Xương và cổ, cánh vụn đem nấu canh măng chua. Khi canh sôi lục bục, rắc thêm vài lát gừng rừng, mùi thơm cứ thế lan ra từ bếp. Nước trong, măng mềm, vịt chín tới - cái cay của gừng, cái chua nhẹ của măng, tất cả quyện lại trong một thứ nước dùng không chỉ ngon mà còn khiến lòng ấm lên theo từng thìa chan.
Nhưng khó quên hơn cả là món vịt om sấu. Vị chua thanh của sấu quyện với mỡ vịt tạo nên một thứ nước sánh nhẹ, không ngậy, không gắt. Ăn với cơm nếp hay bún gạo đều hợp. Gắp một miếng thịt vịt mềm, đưa lên miệng, thấy mùi thơm dịu lan từ đầu lưỡi, len vào sống mũi, như có mùi của cây rừng mùa lá rụng, của đất núi sau mưa.
Rồi món bún vịt, đơn giản mà tinh tế. Nước dùng hầm từ xương, thêm vài lát củ cải, hành rừng. Thịt lườn thái mỏng, bún gạo mềm dai, rắc thêm tiêu rừng. Chan một thìa nước thôi cũng thấy ngọt vô cùng.
Cuối cùng là cháo vịt nếp nương, nấu từ phần xương còn lại, gạo ninh nhừ, thơm mùi lá tía tô và tiêu xay. Múc ra bát, ăn khi đêm xuống, gió rừng se sắt, thấy lòng cũng dịu lại như nước cháo trong veo.
Một con vịt suối nặng chừng 2-3 kg, nhưng dưới bàn tay khéo léo của người vùng cao lại thành những món ngon đủ đầy khiến ai thưởng thức cũng nhớ mãi.
Hoàng Anh