Hút thuốc lá: Cái giá phải trả không chỉ là ung thư phổi

3 giờ trướcBài gốc

Hút thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điếu truyền thống và thuốc lá điện tử, đều gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu hết được mức độ nguy hiểm mà thói quen này mang lại.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 25 lần so với người không hút.

Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở ung thư phổi, hút thuốc còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư khác như: mũi, miệng, thanh quản, khí quản, thực quản, dạ dày, tụy, thận, bàng quang, cổ tử cung, tủy xương và máu.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 25 lần so với người không hút.

Khi hút thuốc, các hóa chất độc hại trong khói thuốc, lên tới hơn 41.000 chất, trong đó nhiều chất đã được xác định là gây ung thư, không chỉ gây tổn hại tại chỗ ở các bộ phận hô hấp như mũi, miệng, hầu, thanh quản, khí quản mà còn xâm nhập vào cơ thể qua vách phế nang ở phổi. Những hóa chất này ngấm vào máu, tạo ra đột biến tế bào, dẫn đến tình trạng tăng sinh tế bào mất kiểm soát, nguyên nhân chính gây ra ung thư.

Không chỉ dừng lại ở bệnh ung thư, hút thuốc còn tác động nghiêm trọng đến làn da và quá trình lão hóa. Các hóa chất trong thuốc lá khiến mao mạch dưới da co lại, làm giảm lưu lượng máu và oxy đến da, khiến da trở nên xỉn màu, thiếu sức sống. Lâu dài, điều này phá hủy elastin và collagen, hai yếu tố giúp da căng và mịn dẫn đến hình thành nếp nhăn sâu và lão hóa sớm.

Tác hại của thuốc lá đối với hệ tim mạch cũng rất rõ ràng. Người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh mạch vành và đột quỵ cao gấp 2-4 lần so với người không hút. Khói thuốc ảnh hưởng đến toàn bộ hệ tuần hoàn và cơ quan tạo máu.

Thành mạch trở nên dày hơn, dễ hình thành cục máu đông, đồng thời gây co thắt mạch máu và tăng huyết áp. Sự kết hợp này làm tăng đáng kể nguy cơ hình thành các mảng xơ vữa, dẫn đến nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Phổi là cơ quan bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuốc lá. Khói thuốc làm tích tụ các hóa chất trong đường hô hấp và phổi, lâu ngày gây tắc nghẽn, suy giảm chức năng hô hấp, khiến cơ thể thiếu oxy và giảm hiệu suất vận chuyển máu đến các cơ quan khác. Hậu quả là người hút thuốc thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, khó thở.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), khí phế thũng, viêm phế quản mạn, viêm phổi, nhiễm trùng hô hấp, hen suyễn và làm tăng nguy cơ mắc bệnh lao.

Một hệ lụy khác ít được quan tâm nhưng cũng rất nghiêm trọng là tác động của thuốc lá đến xương. Nhiều nghiên cứu cho thấy hút thuốc dẫn đến giảm mật độ xương do canxi bị huy động từ xương vào máu.

Điều này làm tăng nguy cơ loãng xương, đặc biệt ở phụ nữ do thuốc lá ảnh hưởng đến sản xuất estrogen. Loãng xương làm tăng nguy cơ gãy xương, khiến vết gãy chậm lành và cũng là nguyên nhân gây rụng răng do xương hàm yếu đi.

Bên cạnh đó, hút thuốc ảnh hưởng trực tiếp đến răng miệng. Chất hắc ín trong thuốc lá khiến răng bị ố vàng, mà việc đánh răng thông thường khó có thể làm sạch. Ngoài ra, khói thuốc tiêu diệt vi khuẩn có lợi trong khoang miệng, khiến mất cân bằng sinh học, làm tăng tiết nước bọt, tạo điều kiện hình thành cao răng.

Điều này cũng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng hôi miệng dai dẳng, thậm chí không thể khử mùi bằng các biện pháp thông thường. Khói thuốc cũng gây viêm họng, rối loạn tiêu hóa và làm tăng nguy cơ nhiễm nấm miệng, biểu hiện điển hình là “vòm miệng người hút thuốc” với hơi thở có mùi khó chịu.

Không chỉ ảnh hưởng đến phổi, hút thuốc lá còn gây tác động nghiêm trọng đến thị lực. Theo CDC, người hút thuốc có nguy cơ cao mắc các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng (do tuổi tác), tổn thương thần kinh thị giác, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa.

Đáng báo động hơn, hút thuốc lá không chỉ gây hại cho người hút mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 600.000 ca tử vong trên toàn cầu do hút thuốc thụ động, trong đó 64% là phụ nữ. Ước tính, cứ 10 người tử vong do thuốc lá thì có 1 người là nạn nhân của khói thuốc từ người khác.

Trước những hệ lụy nặng nề đó, bác sỹ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã khuyến cáo, người dân nếu đang hút thuốc hãy cố gắng từ bỏ. Ngừng hút thuốc lá là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và những người xung quanh.” Theo bác sỹ, nicotine tuy là chất gây nghiện nhưng không gây các cơn vật vã như các loại ma túy, do đó người hút hoàn toàn có thể bỏ thuốc nếu có quyết tâm.

Trong trường hợp chưa thể bỏ hoàn toàn, người hút thuốc nên tránh hút ở nơi kín, chỉ hút tại các khu vực được cho phép, đồng thời cần đến cơ sở y tế để được hỗ trợ trong quá trình cai thuốc. Hiện nay đã có nhiều loại thuốc hỗ trợ cai nghiện hiệu quả, giúp giảm triệu chứng và tăng khả năng cai thành công.

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (năm 2013) đã quy định rõ các địa điểm cấm hút thuốc như: cơ sở y tế, trường học, khu vui chơi trẻ em, nơi có nguy cơ cháy nổ và các không gian công cộng trong nhà. Tuy nhiên, việc thực thi luật vẫn còn nhiều hạn chế do thiếu nhân sự kiểm tra, giám sát, dẫn đến tình trạng vi phạm vẫn xảy ra phổ biến.

Tựu trung lại, biện pháp bảo vệ sức khỏe tốt nhất chính là từ bỏ thuốc lá. Không chỉ vì chính mình mà còn vì những người thân yêu xung quanh bạn.

D.Ngân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/hut-thuoc-la-cai-gia-phai-tra-khong-chi-la-ung-thu-phoi-d398094.html