Từ đầu năm 2025 đến nay, thiên tai tại Việt Nam diễn ra với tần suất dày đặc, cường độ lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng và mang nhiều yếu tố bất thường, vượt mức lịch sử. Đáng chú ý, hoạt động của bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông ghi nhận nhiều diễn biến trái quy luật, phức tạp và khó dự báo.
Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng kiểm tra tình hình sửa chữa nhà ở và tặng quà cho người dân tại Huế (ngày 18/12/2025).
Thiên tai cực đoan, thiệt hại chưa từng có
Trong năm đã xuất hiện tới 21 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, gồm 15 cơn bão và 6 áp thấp nhiệt đới, vượt kỷ lục 20 cơn của năm 2017.
Nhiều cơn bão có cường độ rất mạnh, di chuyển nhanh, quỹ đạo bất thường; một số cơn bão đầu mùa đổ bộ vào khu vực miền trung, trong khi những tháng cuối năm vẫn xuất hiện bão ảnh hưởng trực tiếp đến Bắc Bộ.
Ba cơn bão rất mạnh đổ bộ vào đất liền khu vực miền trung đã buộc Thủ tướng Chính phủ phải thành lập Ban Chỉ đạo tiền phương để trực tiếp chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả.
Cùng với bão, mưa lớn cực đoan và lũ vượt mức lịch sử đã xảy ra trên 18 tuyến sông thuộc khu vực Bắc Bộ và miền trung; triều cường vượt đỉnh lịch sử tại hạ lưu sông Tiền, sông Hậu. Ngập lụt nghiêm trọng kéo dài tại nhiều đô thị và vùng trũng thấp, ảnh hưởng nặng nề đến đời sống nhân dân và hoạt động kinh tế-xã hội tại nhiều địa phương.
Thiên tai đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người, tài sản, cơ sở hạ tầng và công trình phòng, chống thiên tai. Tính đến ngày 24/12/2025, trên cả nước đã có 468 người chết và mất tích, 741 người bị thương; 4.179 nhà bị sập, đổ, cuốn trôi; 348.834 nhà bị hư hỏng, tốc mái. Hơn 545.000 ha lúa và hoa màu bị thiệt hại; hàng chục nghìn gia súc, hàng triệu gia cầm bị chết, cuốn trôi; hàng trăm nghìn lồng bè nuôi trồng thủy sản bị hư hại. Hạ tầng giao thông, đê điều, bờ sông, bờ biển bị tổn thất nặng nề, với tổng thiệt hại kinh tế ước tính hơn 98.677 tỷ đồng - mức cao nhất từ trước đến nay.
Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh và lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đến thăm nhà xây trong "chiến dịch Quang Trung" tại tỉnh Gia Lai (tháng 12/2025).
Trước tình hình đó, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp. Các nghị quyết của Chính phủ, cùng việc phát động “Chiến dịch Quang Trung” nhằm thần tốc xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người dân vùng bị ảnh hưởng nặng nề, đã thể hiện rõ tinh thần chủ động, trách nhiệm, quyết liệt vì nhân dân.
Huy động nguồn lực quốc tế hiệu quả, kịp thời
Bên cạnh nỗ lực ứng phó, khắc phục hậu quả của các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương và sự chung tay của toàn xã hội, công tác huy động nguồn lực quốc tế được đặt ra như một yêu cầu cấp thiết nhằm kịp thời hỗ trợ người dân vùng thiên tai. Trong đó, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã chủ động tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các đại sứ quán, tổ chức quốc tế trong triển khai các hoạt động hỗ trợ khẩn cấp.
Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp tiếp nhận thư xác nhận viện trợ chính thức 2 triệu USD từ Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam (ngày 5/12/2025)
Ngay đầu tháng 10/2025, sau khi bão số 10, bão số 11 và hoàn lưu sau bão gây thiệt hại nặng nề tại các tỉnh miền núi phía bắc, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã tham mưu tổ chức cuộc họp khẩn cấp chia sẻ thông tin về tình hình mưa, lũ với sự tham dự của hơn 100 đại biểu đại diện các đại sứ quán và tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Từ đó, hàng loạt khoản viện trợ đã nhanh chóng được công bố; ba đoàn công tác đánh giá nhanh thiệt hại tại sáu tỉnh miền núi phía bắc được tổ chức nhằm đề xuất phương án cứu trợ phù hợp.
Cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp giữa Cục và các đối tác quốc tế tiếp tục được duy trì thường xuyên, liên tục trong các đợt thiên tai lớn tiếp theo như bão số 12, bão số 13 và mưa lũ lịch sử tại miền trung. Các quốc gia, tổ chức quốc tế sẵn sàng cam kết và triển khai hỗ trợ bằng nhiều hình thức, thông qua sự điều phối thống nhất, kịp thời.
Theo Kế hoạch ứng phó chung năm 2025 do Liên hợp quốc chủ trì xây dựng, Việt Nam cần huy động khẩn cấp 96,2 triệu USD để hỗ trợ cứu sinh và phục hồi cho khoảng 1,4 triệu người tại các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai. Tính đến ngày 25/12/2025, thông qua sự điều phối của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các đại sứ quán và tổ chức quốc tế đã viện trợ và cam kết viện trợ hơn 23,8 triệu USD cho 20 tỉnh, thành phố, hỗ trợ hơn 240.000 hộ gia đình chịu ảnh hưởng.
Tiếp nhận hàng viện trợ khẩn cấp của Trung tâm AHA cho người dân chịu ảnh hưởng bởi mưa, lũ tại Đà Nẵng (tháng 11/2025).
Nguồn viện trợ quốc tế được triển khai đa dạng, linh hoạt và thiết thực: hàng hóa cứu trợ trị giá trên 7,07 triệu USD; hỗ trợ tiền mặt trực tiếp gần 5,83 triệu USD cho khoảng 42.000 hộ; hỗ trợ tiền mặt sửa chữa, xây mới nhà ở 3,85 triệu USD cho gần 4.200 hộ, góp phần hiện thực hóa mục tiêu của “Chiến dịch Quang Trung”; cùng gần 0,25 triệu USD dành cho hoạt động nâng cao năng lực, tập huấn cộng đồng. Ngoài ra, khoảng 6,84 triệu USD đang tiếp tục được các đối tác xây dựng kế hoạch triển khai.
Một điểm nhấn quan trọng trong công tác huy động nguồn lực quốc tế năm 2025 là hình thức cứu trợ bằng tiền mặt đa mục đích. Đây là phương thức hỗ trợ mới, hiệu quả, giúp rút ngắn thời gian triển khai, giảm chi phí hậu cần, đồng thời tạo điều kiện để người dân chủ động lựa chọn nhu cầu thiết yếu phù hợp với hoàn cảnh, qua đó góp phần kích thích phục hồi kinh tế tại chỗ.
Từ những kết quả cụ thể trong năm 2025, có thể khẳng định vai trò cầu nối, điều phối then chốt của Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai trong việc gắn kết hiệu quả nguồn lực quốc tế với nhu cầu cấp bách của địa phương. Việc huy động, phân bổ minh bạch, đúng đối tượng và kịp thời các khoản viện trợ không chỉ giúp người dân vượt qua khó khăn trước mắt, mà còn góp phần củng cố tinh thần nhân đạo, tương thân tương ái, khẳng định hình ảnh Việt Nam là đối tác chủ động, trách nhiệm và tin cậy trong hợp tác quốc tế về phòng, chống thiên tai.
THANH TRÀ