Huy động mọi nguồn lực, tạo bứt phá trong phát triển đường sắt

5 giờ trướcBài gốc

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy trình bày Tờ trình Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi). Ảnh: VPQH

Phân quyền mạnh mẽ cho địa phương

Sáng 10/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi). Trình bày Tờ trình Dự án Luật, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, Dự án Luật được xây dựng trên 5 quan điểm chỉ đạo. Trong đó, Dự thảo Luật kế thừa những quy định còn phù hợp của Luật Đường sắt năm 2017, sửa đổi, bổ sung các nội dung không phù hợp và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong hoạt động đường sắt.

Theo đó, Dự thảo Luật đã lược bỏ quy định đối với 20% số lượng thủ tục hành chính (TTHC) và 33% điều kiện kinh doanh so với Luật Đường sắt hiện hành. "Luật Đường sắt 2017 có 20 TTHC, Dự thảo Luật hiện nay đã cắt giảm 4 TTHC, sửa đổi về chủ thể thực hiện của 10 TTHC để tạo thuận lợi hơn và chỉ kế thừa 6 TTHC. Các TTHC này đã được Bộ Xây dựng đánh giá kỹ lưỡng trong Báo cáo đánh giá tác động TTHC" - Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy nêu rõ.

Bên cạnh đó, để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, Dự thảo Luật đề xuất phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền địa phương trong công tác đầu tư, quản lý vận hành kết cấu hạ tầng đường sắt; đã chỉnh lý một số thẩm quyền từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cho Bộ trưởng Bộ Xây dựng, chính quyền địa phương thực hiện.

Cụ thể, phân quyền cho chính quyền địa phương thực hiện 10 TTHC về: chấp thuận chủ trương xây dựng đường ngang; cấp, gia hạn giấy phép xây dựng đường ngang đối với đường sắt địa phương, đường sắt chuyên dùng; cấp giấy chứng nhận đăng ký phương tiện giao thông đường sắt; cấp giấy phép lái tàu trên đường sắt chuyên dùng, đường sắt địa phương.

Các đại biểu dự Phiên họp. Ảnh:VPQH

Phân quyền 1 nội dung từ Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ Xây dựng thực hiện về phê duyệt quy hoạch tuyến, ga đường sắt; đề xuất giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định chi tiết về niên hạn sử dụng phương tiện giao thông đường sắt thay vì giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này như Luật Đường sắt 2017.

Về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, theo Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy, lần sửa đổi này đã bổ sung quy định để huy động tối đa nguồn lực của địa phương, các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt. Trong đó, có quy định về việc khuyến khích tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt thông qua nhiều hình thức hợp đồng (BT, BOT, BTO, BLT, BTL...).

Đồng thời, Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định địa phương được dùng ngân sách của mình để tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đầu tư xây dựng một số hạng mục thuộc kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.

Từ góc độ cơ quan thẩm tra, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị làm rõ hơn về cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý, rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, bảo đảm quy định khả thi, nhất là khi triển khai các dự án lớn, đặc biệt là những dự án đường sắt liên vùng hoặc sử dụng các công nghệ mới; làm rõ trường hợp không phải đầu tư công, đầu tư theo hình thức PPP sẽ được thực hiện như thế nào. Đồng thời, cần có cơ chế kiểm tra và giám sát xuyên suốt từ cấp quốc gia đến cấp địa phương để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong các dự án đầu tư.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị nghiên cứu, bổ sung các nguyên tắc về: khuyến khích nội địa hóa và phát triển công nghiệp trong nước, thúc đẩy sự liên kết giữa công nghiệp đường sắt và các ngành công nghiệp phụ trợ; đổi mới công nghệ và chuyển giao công nghệ để cải thiện hiệu quả sản xuất, vận hành và nâng cao năng lực cạnh tranh; đồng bộ kế hoạch đào tạo, phát triển nguồn nhân lực tham gia nghiên cứu, hoạt động trong lĩnh vực đường sắt, tiến tới tự chủ về công nghệ…

Cần các chính sách đột phá để đường sắt bứt phá

Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tán thành với việc sửa đổi toàn diện Luật Đường sắt hiện hành. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần quan tâm hoàn thiện các quy định để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho địa phương về quản lý đường sắt; bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, đặc biệt là Luật Đất đai, Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư công để tránh trùng lặp, mâu thuẫn.

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Chỉ ra thực tế, Luật Đường sắt hiện hành đã được triển khai trong 7 năm nhưng giao thông đường sắt của nước ta vẫn chưa phát triển, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, cần làm rõ nguyên nhân chậm phát triển của loại hình giao thông này, do nguồn kinh phí đầu tư chưa đủ, hay mới quan tâm đầu tư giao thông đường bộ, đường hàng không, chưa dành quan tâm thích đáng đầu tư cho đường sắt, giao thông đường thủy?

Theo Chủ tịch Quốc hội, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội cũng đã thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

"Nhân dân, cử tri cả nước rất quan tâm đến thực hiện các dự án nêu trên. Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) cần tập trung quy định các chính sách đột phá mạnh mẽ để phát triển hạ tầng đường sắt. Dự thảo Luật không cần nhiều điều, nhiều trang, quy định gọn, tạo sức bứt phá cho hệ thống đường sắt của nước ta” - Chủ tịch Quốc hội nói.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cân nhắc xây dựng các chương riêng quy định về đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị tại Dự thảo Luật, với một cơ chế ưu tiên về nguồn lực, công nghệ và đào tạo nhân lực chuyên sâu và học hỏi kinh nghiệm quốc tế.

Đồng thời, Luật cần có chính sách để tăng cường ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong quản lý vận hành đường sắt; khuyến khích doanh nghiệp hợp tác với viện nghiên cứu, trường đại học để nâng cao năng lực nội địa; thúc đẩy mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông; tạo cơ chế linh hoạt để thúc đẩy hiệu quả quỹ đất quanh ga đường sắt gắn với phát triển đô thị thông minh, bền vững…

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đánh giá, so với Luật hiện hành, Dự thảo Luật quy định khái quát hơn về hoạt động đường sắt nói chung, từ đó chưa làm rõ chính sách đặc thù với đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị. Do đó, ông Hoàng Thanh Tùng đề nghị cần làm rõ hơn phạm vi điều chỉnh của Dự thảo Luật đối với đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao.

Cũng quan tâm đến công tác đầu tư các dự án đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Lê Quang Mạnh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ việc cụ thể hóa các chính sách quy định trong Dự thảo Luật hoặc các luật khác có liên quan về chính sách của Nhà nước về phát triển đường sắt và ưu đãi, hỗ trợ trong hoạt động đường sắt. Đặc biệt, Luật cần có quy định nhằm tháo gỡ các vướng mắc về miễn giảm tiền sử dụng đất cho đất dành cho đường sắt theo quy định của Luật Đất đai; chính sách ưu đãi về thuế; chính sách ưu tiên phát triển công nghiệp đường sắt…

Đ. KHOA

Nguồn Kiểm Toán : http://baokiemtoan.vn/huy-dong-moi-nguon-luc-tao-but-pha-trong-phat-trien-duong-sat-38648.html