Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Gia Hân
Mở đầu buổi làm việc, Thứ trưởng Trần Quốc Phương bày tỏ vui mừng chào đón ông Selwin Hart đã đến Việt Nam và làm việc với Bộ Tài chính; đồng thời, đánh giá cao thiện chí của Liên Hợp Quốc trong việc thúc đẩy triển khai các cam kết về biến đổi khí hậu, đặc biệt là Chương trình Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) của các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Thứ trưởng chia sẻ, Bộ Tài chính Việt Nam hoàn toàn ủng hộ và tạo điều kiện thuận lợi nhất để thực hiện thành công Chương trình JETP với những dự án cụ thể. Hiện nay, Quốc hội Việt Nam đang họp và sẽ thông qua nhiều thay đổi về luật pháp, điều này sẽ tạo điều kiện rất thuận lợi cho các dự án đầu tư tại Việt Nam, bao gồm các dự án chuyển đổi năng lượng.
Theo uớc tính của UNDP, tổng vốn đầu tư cần thiết cho chuyển đổi năng lượng công bằng của Việt Nam đến năm 2035 là khoảng 134 tỷ USD.
“Thủ tục đơn giản hơn, thời gian rút ngắn hơn, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư tiếp cận dự án. Bộ Tài chính cũng luôn ủng hộ và hỗ trợ các đối tác tiếp cận các nguồn lực hợp lý cho những dự án chuyển đổi năng lượng. Về mặt luật pháp cũng như chính sách hỗ trợ của nhà nước, hiện không có bất kỳ rào cản nào đối với các dự án chuyển đổi năng lượng theo chương trình JETP tại Việt Nam. Điều quan trọng nhất hiện nay là tìm ra cách thức triển khai”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.
Đề cập đến những khó khăn đang đối mặt trong quá trình thực hiện chuyển dịch năng lượng tái tạo, Thứ trưởng cho rằng: “Thách thức đầu tiên là làm thế nào để tìm được nguồn lực cần thiết?”, vì Việt Nam rất cần và đang tìm kiếm các nguồn lực này.
Ông Selwin Hart - Trợ lý kiêm Đặc phái viên về Biến đổi khí hậu và chuyển dịch công bằng của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc chia sẻ tại buổi làm việc. Ảnh: Gia Hân
Cùng với đó, vấn đề quan trọng tiếp theo được Thứ trưởng đề cập là các điều kiện cụ thể của từng nguồn lực hay khoản vay. Thứ trưởng nêu rõ, nền kinh tế Việt Nam vẫn đang phát triển, đang chuyển đổi. Do vậy, các nguồn lực cần có những điều kiện thực sự hợp lý về lãi suất, ràng buộc khoản vay, hay những cam kết ở cấp chính phủ đối với khoản vay đó.
Thứ trưởng cho biết thêm, đặc điểm của năng lượng tái tạo cũng là một trong những vấn đề cần tính toán. Đối với năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, cần có tỷ lệ nhất định năng lượng nền để tạo sự cân đối trong tổng thể nguồn năng lượng quốc gia, vì năng lượng mặt trời chỉ hoạt động ban ngày. Do vậy, kế hoạch đầu tư năng lượng tái tạo tới đây cần được tính toán kỹ lưỡng để có sự cân đối giữa năng lượng tái tạo và năng lượng nền của hệ thống.
Không thể đầu tư ồ ạt nhiều dự án năng lượng tái tạo cùng lúc vì có thể phá vỡ cân bằng. Đây là vấn đề về kế hoạch đầu tư cụ thể từng dự án năng lượng tái tạo trong thời gian tới gắn với cân đối năng lượng toàn quốc.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho hay, Chính phủ Việt Nam, trong đó có Bộ Tài chính mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm quốc tế từ Liên Hợp Quốc và các đối tác phát triển trong lĩnh vực tài chính khí hậu và chuyển đổi năng lượng.
“Bộ Tài chính Việt Nam luôn sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với Liên Hợp Quốc và các nước bạn để huy động các nguồn lực cần thiết, tăng cường hợp tác quốc tế nhằm đạt được mục tiêu chuyển đổi năng lượng tái tạo, đảm bảo quá trình chuyển đổi năng lượng diễn ra một cách công bằng và bền vững”, Thứ trưởng khẳng định.
Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: Gia Hân
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Selwin Hart cho biết, những khó khăn Thứ trưởng chia sẻ, Văn phòng Liên Hợp Quốc tại Việt Nam và Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP) sẽ thảo luận và xây dựng một nội dung cụ thể liên quan đến các tổ chức tài chính để giải quyết các vấn đề vướng mắc. Các cơ quan và thể chế tài chính quốc tế như ADB, AFDB, EIB... đã cam kết và sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc thảo luận này nếu phía Việt Nam mong muốn.
Đối với vấn đề cân đối năng lượng và năng lượng nền, ông Selwin Hart cũng đồng tình với Thứ trưởng Bộ Tài chính rằng, an ninh năng lượng đóng vai trò vô cùng thiết yếu đối với sự phát triển thịnh vượng của Việt Nam. Cùng với đó, Trợ lý Đặc phái viên của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc cũng đánh giá rất cao nỗ lực của Việt Nam trong vấn đề này.
“Kế hoạch điện VIII sửa đổi là một tín hiệu vô cùng tích cực mà Việt Nam đang gửi ra cho thế giới. Tôi hy vọng những mục tiêu trong kế hoạch điện VIII sẽ được lồng ghép vào NDC (Đóng góp do Quốc gia tự xác định) của Việt Nam. Những nỗ lực của Việt Nam hiện nay đang trở thành một hình mẫu, một ví dụ tiêu biểu cho các quốc gia và các nền kinh tế mới nổi”, ông Selwin Hart chia sẻ.
Kết thúc buổi làm việc, ông Selwin Hart đã bày tỏ sự cảm ơn đối với Thứ trưởng và các đồng nghiệp đã dành thời gian gặp gỡ. Những chia sẻ này khẳng định sự hỗ trợ và cam kết của Liên Hợp Quốc cũng như nhóm đối tác quốc tế trong việc đồng hành cùng Việt Nam vượt qua các thách thức để thực hiện thành công Chương trình JETP.
Việt Nam đã cập nhật NDC vào năm 2020 và đang trong quá trình xây dựng bản NDC mới với tham vọng cao hơn. Việt Nam cam kết giảm 9% tổng lượng phát thải khí nhà kính bằng nguồn lực trong nước và có thể nâng mức giảm này lên 27% nếu có hỗ trợ quốc tế. Các lĩnh vực ưu tiên cho hành động khí hậu được xác định gồm năng lượng, giao thông, nông nghiệp, quản lý chất thải và sử dụng đất, rừng.
Gia Hân