Huy động nguồn lực đầu tư hạ tầng
Chiều 4/11, thảo luận ở Tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 14 của Đảng, Thủ tướng cho biết, hạ tầng chiến lược là một trong ba đột phá chiến lược quan trọng. Nhiệm kỳ này, chúng ta cũng chi cho đầu tư cho phát triển tăng 55% so với nhiệm kỳ trước. Hạ tầng chiến lược liên quan đến giao thông, liên quan đến năng lượng, liên quan đến chống biến đổi khí hậu, liên quan đến y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao… “Đây là những vấn đề chúng ta đang phải làm rất tích cực”, Thủ tướng nói.
Nêu ví dụ về hạ tầng về giao thông, Thủ tướng cho biết, hiện đang phải dành nguồn lực hoàn thiện hệ thống đường cao tốc, hệ thống đường bộ trong đó có cao tốc Bắc - Nam, các tuyến trục Đông - Tây kết nối với các vùng… Thủ tướng nêu rõ, hiện nay đã phân cấp từng bước làm hệ thống đường cao tốc, vừa qua giao cho các địa phương làm “rất tốt, tiến độ rất nhanh”. Trung ương chủ trì về quy hoạch, thiết kế, vốn đầu tư và tiêu chuẩn kỹ thuật, thi công, giám sát… các địa phương nơi tuyến đi qua sẽ phối hợp giải phóng mặt bằng, tái định cư và bố trí quỹ đất, theo tinh thần Quốc hội đã cho phép, địa phương phải có trách nhiệm đóng góp phần việc thuộc phạm vi quản lý. Theo Thủ tướng, vừa qua việc chuyển đổi, giao vai trò chủ đầu tư các dự án từ bộ sang địa phương là bước chuyển quan trọng góp phần phát triển hạ tầng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Tương tự như vậy, sắp tới triển khai hệ thống đường sắt cao tốc Bắc - Nam, Thủ tướng nêu rõ, cần phân ra những gì trung ương làm, phần gì địa phương làm. “Hạ tầng ở đây không phải chỉ có nhà nước mà phải kết hợp Trung ương và địa phương, nhà nước và tư nhân, vừa vốn nhà nước, vừa vốn tư nhân, vốn hợp tác công tư chúng ta mới phát triển được hạ tầng. Tư tưởng mới là như thế: Đảng lãnh đạo, nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, đất nước giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc”.
Nhấn mạnh như vậy, Thủ tướng nêu rõ, hạ tầng đòi hỏi đầu tư rất lớn, phải có cơ chế để huy động nguồn lực nếu không sẽ không làm nổi. Chính vì vậy, vừa rồi phải tăng cường phân cấp phân quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực và tăng cường giám sát, kiểm tra để nâng cao năng lực thực thi của cấp dưới mình phân cấp, phân quyền. Thủ tướng cũng cho rằng, sau khi làm các công trình lớn phải rút kinh nghiệm, tính tới hướng chuyển giao công nghệ.
Thủ tướng nêu rõ, hạ tầng đường sắt, đường bộ, đường hàng không cũng rất quan trọng. Phát triển hàng không phải có các sân bay, hình thành các hãng hàng không tự quản lý, tự cạnh tranh, tự phát triển. “Nếu không có cạnh tranh, chỉ có một hãng hàng không thì người dân không được hưởng giá rẻ như hiện nay, phải tạo cơ chế đồng hành, doanh nghiệp tiên phong”, Thủ tướng nói.
Đối với xây dựng pháp luật, Thủ tướng nêu rõ, pháp luật phải vừa là động lực vừa là nguồn lực và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phải chuyển đổi trạng thái xây dựng pháp luật, không phải chỉ tập trung vào quản lý mà tư duy xây dựng pháp luật cũng như cách tiếp cận phải thay đổi. Tư duy pháp luật phải đi từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo. “Đây là tư duy không mới nhưng phải làm mới lại nó”, Thủ tướng nhấn mạnh, tư duy không chỉ để quản lý mà phải tư duy để kiến tạo phát triển.
Lấy ví dụ về vấn đề xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, Thủ tướng cho rằng, “Mình đi sau phải có cạnh tranh. Tư duy con người thường ngại thay đổi, ngại chuyển đổi những cái đã thành thói quen. Muốn thay đổi thói quen phải có vượt trội, hấp dẫn hơn”, nêu rõ như vậy, Thủ tướng nhấn mạnh, xây dựng pháp luật phải từ thực tiễn rất cụ thể và mục tiêu là phải sát với tình hình để triển khai.
Nêu ví dụ những ách tắc trong triển khai các dự án đầu tư vừa qua, Thủ tướng cho biết, để tháo gỡ vướng mắc vừa phải có đấu thầu vừa phải có chỉ định thầu. Nhưng đấu thầu hay chỉ định thầu thì vấn đề cuối cùng vẫn là cán bộ. Anh có dám chịu trách nhiệm để chỉ định thầu cho kịp thời, cho hiệu quả không? Việc phát huy sự chủ động, sự tích cực và tinh thần dám chịu trách nhiệm của những người thực thi là rất quan trọng", Thủ tướng nhấn mạnh.
Tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững
Thủ tướng cho biết, trong Văn kiện lần này, vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu cũng được đưa vào và xác định là nhiệm vụ trung tâm. Thủ tướng nêu rõ, để đối mặt với sự biến đổi khí hậu cực đoan,cần hoàn thiện khung pháp lý về bảo vệ môi trường, cần nguồn lực để làm, cần dựa vào khoa học công nghệ tiên tiến có hiệu quả và tiết kiệm nguồn lực. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng khẳng định lại quan điểm xuyên suốt của Đảng và nhà nước là phát triển nhanh nhưng phải bền vững và bao trùm. Bền vững bao gồm cả vấn đề liên quan đến con người, môi trường, an sinh xã hội. “Quan điểm là không hy sinh công bằng, tiến bộ xã hội, không hy sinh an sinh xã hội, không hy sinh môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần", Thủ tướng khẳng định.
Thủ tướng cho biết, nhiệm kỳ này đã đầu tư cho an sinh xã hội rất lớn với 1,1 triệu tỷ đồng (chiếm khoảng 17% tổng GDP), thực hiện hiệu quả chủ trương "không để ai bị bỏ lại phía sau". Việt Nam hoàn thành các mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hợp quốc trước 10 năm, đạt được những thành tích ấn tượng về xóa đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát; thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới, hải đảo...
Về tăng trưởng gắn với quy mô nền kinh tế, Thủ tướng đồng tình với các đại biểu đề cập là "tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững". Cùng với đó phải ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế; đảm bảo cân đối thu chi, Thủ tướng cho biết, phải xác định tăng trưởng đạt 9 - 10% thì mới đảm bảo hai mục tiêu chiến lược đã đặt ra. Sau 3 quý năm 2025 nền kinh tế tăng trưởng đạt 7,85% nhưng theo Thủ tướng, quý bốn sẽ khó khăn khi vừa qua miền Bắc bị ngập lụt, miền Trung cũng chịu ảnh hưởng nặng nề do mưa lũ.
"Để đạt tăng trưởng 8% trở lên là một áp lực, đòi hỏi cả hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn dân phải nỗ lực. Dân tộc ta có vốn quý là càng áp lực thì càng nỗ lực, càng khó khăn thì càng có nhiều sáng kiến”, Thủ tướng nhấn mạnh.
An Nhiên