Mùa đông lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ hơn đối với người mắc huyết áp cao.
Mùa đông thường mang đến cảm giác dễ chịu cho người khỏe mạnh, nhưng lại là “thử thách” đối với bệnh nhân cao huyết áp. Theo các chuyên gia y tế, thời tiết lạnh khiến huyết áp có xu hướng tăng cao hơn so với mùa hè.
Nguyên nhân xuất phát từ việc các mạch máu bị co hẹp để giữ ấm cho cơ thể, dẫn đến tăng sức cản mạch và áp lực lên thành mạch. Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc suy thận.
Nhiều yếu tố cùng tác động
Theo một nghiên cứu đăng trên PubMed Central với tiêu đề “Tăng huyết áp mùa đông: Cơ chế tiềm ẩn”, huyết áp chịu ảnh hưởng mạnh từ nhiệt độ môi trường. Khi nhiệt độ ngoài trời và trong nhà giảm, cả huyết áp tâm thu và tâm trương đều có xu hướng tăng. Cái lạnh còn kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng tiết các hormone như norepinephrine và epinephrine, khiến tim đập nhanh và mạch máu co lại.
Huyết áp chịu ảnh hưởng mạnh từ nhiệt độ môi trường.
Bên cạnh đó, mùa đông thường đi kèm tình trạng thiếu ánh nắng - nguyên nhân khiến cơ thể giảm tổng hợp vitamin D. Nghiên cứu cho thấy, nồng độ vitamin D thấp có liên quan đến việc hoạt hóa hệ renin - angiotensin - một cơ chế làm tăng huyết áp. Ngoài ra, ô nhiễm không khí mùa lạnh, đặc biệt là bụi mịn PM2.5, PM10 và ozone, cũng gây viêm mạch, stress oxy hóa và làm tăng nguy cơ huyết áp cao.
Dấu hiệu cần cảnh giác
Tăng huyết áp được xem là “kẻ giết người thầm lặng” bởi bệnh diễn tiến âm thầm và ít có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, trong mùa lạnh, người bệnh có thể gặp một số dấu hiệu cảnh báo như:
• Đau đầu, chóng mặt: Cảm giác đau âm ỉ vùng gáy hoặc hai bên thái dương là biểu hiện thường thấy khi huyết áp tăng.
• Tay chân lạnh, tê bì: Lưu lượng máu đến các chi giảm khiến đầu ngón tay, ngón chân lạnh và tê buốt.
• Khó thở, nặng ngực: Tim phải làm việc nhiều hơn để đẩy máu qua các mạch co hẹp.
• Mệt mỏi, uể oải: Thay đổi thời tiết làm tăng gánh nặng cho hệ tuần hoàn, khiến cơ thể nhanh kiệt sức.
• Đau ngực, hồi hộp: Có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm biến chứng tim mạch, cần được theo dõi chặt chẽ.
Cảm giác đau âm ỉ vùng gáy hoặc hai bên thái dương là biểu hiện thường thấy khi huyết áp tăng.
5 cách đơn giản để ổn định huyết áp mùa đông
• Giữ ấm cơ thể: Mặc đủ ấm, đặc biệt là vùng cổ, ngực và bàn tay, bàn chân. Tránh ra ngoài trời lạnh đột ngột, nhất là vào sáng sớm hoặc tối muộn.
• Duy trì vận động: Các bài tập nhẹ trong nhà như đi bộ chậm, yoga hoặc kéo giãn cơ giúp tăng lưu thông máu và kiểm soát huyết áp.
• Bổ sung vitamin D: Tăng cường thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, trứng, sữa hoặc bổ sung theo chỉ định bác sĩ.
• Ăn uống lành mạnh: Giảm muối, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, tăng rau xanh và trái cây tươi để cải thiện chức năng mạch máu.
• Giữ tinh thần ổn định: Căng thẳng và lo âu làm tăng nhịp tim, dẫn đến huyết áp cao. Nên thực hành thiền, hít thở sâu hoặc nghe nhạc thư giãn.
Mặc đủ ấm, đặc biệt là vùng cổ, ngực và bàn tay, bàn chân là cách giúp ổn định huyết áp trong mùa đông.
Khi nào cần đi khám?
Nếu xuất hiện các triệu chứng như đau đầu dữ dội, đau ngực, khó thở, mờ mắt hoặc chảy máu cam lặp lại, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay để được kiểm tra. Việc theo dõi huyết áp thường xuyên, đặc biệt trong mùa đông, giúp phát hiện sớm bất thường và ngăn ngừa các biến chứng tim mạch nguy hiểm.
Tăng huyết áp mùa đông không phải là điều không thể kiểm soát. Với lối sống khoa học, chế độ ăn uống hợp lý, vận động đều đặn và tuân thủ hướng dẫn điều trị, người bệnh hoàn toàn có thể vượt qua mùa lạnh một cách an toàn, bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.
Hồng Nhung