IAEA thông báo về 'điều gần như không thể tưởng tượng được' xảy ra ở nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia

4 giờ trướcBài gốc

Vụ cháy tại Nhà máy Điện Hạt nhân Zaporizhzhia hiện do Liên bang Nga chiếm giữ vào ngày 11/8/2024. Ảnh chụp màn hình: Tổng thống Volodymyr Zelensky/Telegram

Báo The Kyiv Independent của Ukraine ngày 17/9 cho biết vào hôm 16/9, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) báo cáo rằng đã xảy ra pháo kích gần Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Liên bang Nga.

Tổng giám đốc IAEA, ông Rafael Grossi cho biết: “Điều từng gần như không thể tưởng tượng được - pháo kích hoặc các hoạt động quân sự khác diễn ra gần các cơ sở hạt nhân lớn - nay đã trở thành chuyện thường xuyên trong cuộc chiến kinh hoàng này”.

Theo IAEA, các quan sát viên của họ đã nhìn thấy “khói đen bốc lên từ ba địa điểm gần đó” sau vụ pháo kích.

Ban quản lý Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do phía Liên bang Nga bổ nhiệm thông báo với IAEA rằng đạn pháo đã rơi xuống nơi cách khoảng 400 mét (1.310 feet) so với khu vực lưu trữ nhiên liệu diesel ngoài nhà máy.

IAEA không quy trách nhiệm cho bên nào, mặc dù Moskva (Moscow) cáo buộc Ukraine.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nằm tại thành phố Enerhodar do Liên bang Nga kiểm soát, từng sản xuất khoảng 20% lượng điện của Ukraine.

IAEA đã nhiều tháng cảnh báo về nguy cơ xảy ra thảm họa hạt nhân, cho rằng Liên bang Nga sử dụng nhà máy này để gây áp lực với Ukraine và các đối tác.

Quân đội Liên bang Nga đã bố trí binh lính và thiết bị trong khuôn viên nhà máy, đồng thời thường xuyên pháo kích khu vực xung quanh.

Moskva tuyên bố sở hữu Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sau khi sáp nhập tỉnh Zaporizhzhia, và được cho là đang xây dựng các đường dây điện mới để kết nối cơ sở này với lưới điện của Liên bang Nga.

Theo một số báo cáo, Mỹ đã đề xuất trả lại quyền kiểm soát Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cho Ukraine trước khi bàn giao việc quản lý cho phía Mỹ, nhằm cung cấp điện cho cả những khu vực do Liên bang Nga và Ukraine kiểm soát.

Ban đầu Moskva bác bỏ đề xuất này, nhưng sau đó Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin tuyên bố Moskva sẵn sàng tiến hành “hợp tác ba bên” với Mỹ và Ukraine liên quan đến Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Báo The Kyiv Independent của Ukraine ngày 3/9 cho biết phát biểu nêu trên của nhà lãnh đạo Liên bang Nga được đưa ra trong cuộc gặp giữa ông Putin và Thủ tướng Slovakia Robert Fico tại Bắc Kinh và được kênh tin tức Vesti của Liên bang Nga đăng tải.

Theo báo The Kyiv Independent, phát biểu này có thể cho thấy một sự thay đổi rõ rệt so với trước đây, khi Moskva kiên quyết bác bỏ mọi thay đổi liên quan đến việc giám sát Nhà máy hạt nhân của Ukraine.

Tuy nhiên, chi tiết về khả năng hợp tác này vẫn chưa rõ ràng.

Về phía Ukraine, hãng thông tấn Reuters của Anh ngày 3/9 cho biết trong một tuyên bố đưa ra vào hôm 2/9, Bộ Ngoại giao Ukraine nhấn mạnh Kiev sẽ không bao giờ đồng ý hợp pháp hóa sự chiếm đóng của Liên bang Nga tại Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, và việc rút quân ngay lập tức của Moskva là cách duy nhất để đảm bảo an toàn tại đây.

Theo Reuters, trong tuyên bố, Bộ Ngoại giao Ukraine không trực tiếp nhắc đến phát biểu Tổng thống Putin trong chuyến thăm Trung Quốc rằng Moskva sẵn sàng hợp tác với Mỹ tại Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, vốn bị Liên bang Nga chiếm giữ ngay trong những tuần đầu sau khi triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022.

Tuy nhiên, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Ukraine nhấn mạnh: “Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia là và sẽ mãi mãi là một phần lãnh thổ có chủ quyền của Ukraine. Bất kỳ nỗ lực nào của Liên bang Nga nhằm phủ nhận sự thật này đều vô hiệu về mặt pháp lý và vô nghĩa về mặt chính trị”.

Theo Bộ Ngoại giao Ukraine, “cách duy nhất để khôi phục an toàn hạt nhân là việc Liên bang Nga phải ngay lập tức và hoàn toàn rút quân đội cùng các nhân sự khác khỏi Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia”.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/iaea-thong-bao-ve-dieu-gan-nhu-khong-the-tuong-tuong-duoc-xay-ra-o-nha-may-dien-hat-nhan-zaporizhzhia-20250917152853218.htm