IFC tại Việt Nam được kỳ vọng tạo ra dòng vốn mới và giảm tải áp lực cho hệ thống ngân hàng
Cơ hội từ “sân chơi” mới
Tuần qua, một sự kiện quan trọng đối với cộng đồng doanh nghiệp nói chung và giới tài chính nói riêng đã diễn ra: Hội nghị công bố thành lập IFC tại Việt Nam, tổ chức sáng 21/12 tại trụ sở Chính phủ.
Tại hội nghị, Chính phủ đã công bố 8 nghị định nhằm triển khai Nghị quyết số 222/2025/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội về IFC tại Việt Nam. Trong đó, hai nghị định do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng gồm Nghị định về thành lập IFC tại Việt Nam và Nghị định về chính sách tài chính trong IFC tại Việt Nam.
Chủ trương của Chính phủ là xây dựng các nghị định trước, sau đó tổng kết thực tiễn để cập nhật, bổ sung và tích hợp trở lại thành một đạo luật hoặc bộ luật về trung tâm tài chính.
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, cùng với Nghị quyết 222/2025/QH15, việc ban hành 8 nghị định đã hình thành khung pháp lý tương đối đầy đủ cho IFC Việt Nam, với nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội.
Theo đó, IFC Việt Nam được thiết lập theo định hướng “một trung tâm, hai địa điểm”, bao gồm Hội đồng điều hành ở Trung ương và hai cơ quan điều hành tại địa phương là TP.HCM và TP. Đà Nẵng; dựa trên mô hình cơ quan hành chính đặc thù, được phân cấp tối đa, được ban hành quy chế hoạt động và ưu tiên áp dụng quy chế này trong trường hợp có sự khác nhau với pháp luật hiện hành (trừ Hiến pháp).
Các định chế tài chính và doanh nghiệp đăng ký làm thành viên IFC Việt Nam được ưu đãi lớn về thuế. Cụ thể, các ngành, nghề được ưu tiên phát triển được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm đầu (bằng một nửa mức thuế suất hiện hành), trong đó được miễn thuế không quá 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp không quá 9 năm tiếp theo. Các ngành, nghề còn lại được hưởng thuế suất ưu đãi 15% trong 15 năm, trong đó được miễn thuế không quá 2 năm và giảm 50% không quá 4 năm tiếp theo.
Các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, người có trình độ chuyên môn cao làm việc tại IFC Việt Nam được miễn thuế thu nhập cá nhân đến hết năm 2030. Máy móc, thiết bị, nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu để tạo tài sản cố định cho các dự án đầu tư trong IFC Việt Nam được miễn thuế nhập khẩu.
Cùng với đó, Việt Nam cho phép các ngân hàng, doanh nghiệp bảo hiểm áp dụng chế độ tài chính quốc tế và triển khai cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech); có cơ chế đặc biệt để lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, chia sẻ rủi ro, doanh thu… nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược phát triển hạ tầng.
Chính phủ cũng cho phép tự do hóa quản lý ngoại hối, cụ thể là cho phép niêm yết, báo giá, định giá và giao dịch bằng ngoại tệ trong IFC; các thành viên 100% vốn nước ngoài được hưởng cơ chế đặc biệt thông thoáng, không cần đăng ký khoản vay, cho vay và không cần đăng ký giao dịch ngoại hối khi đầu tư ra nước ngoài.
Hiện quy chế hoạt động của IFC đang được lấy ý kiến các bộ, ngành. Sau khi quy chế này được Hội đồng điều hành Trung tâm thông qua, hai cơ quan là IFC TP.HCM và IFC Đà Nẵng sẽ chính thức đi vào hoạt động.
Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Phó chủ tịch cơ quan điều hành IFC tại TP.HCM, để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số từ năm 2026 như Chính phủ đặt ra, Việt Nam cần một nguồn vốn rất lớn, cả trong nước lẫn quốc tế.
Trong bối cảnh dòng vốn trong nước hiện vẫn chủ yếu phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng, với tỷ lệ tín dụng trên GDP lên tới 135% và còn tiếp tục tăng theo đà tăng trưởng kinh tế, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho ổn định vĩ mô, theo ông Huân, việc ra đời IFC tại Việt Nam là nhu cầu cấp thiết nhằm tạo ra dòng vốn mới và giảm tải áp lực cho hệ thống ngân hàng.
Tại hội nghị ngày 21/12, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết, Thành phố đã làm việc với hơn 50 doanh nghiệp lớn thuộc 4 lĩnh vực quan trọng để lựa chọn 10 nhà đầu tư tiềm năng tham gia giai đoạn đầu thành lập IFC TP.HCM. UBND TP. Đà Nẵng cũng đã chính thức công bố danh sách 10 tổ chức đầu tiên đăng ký tham gia IFC Đà Nẵng.
Ưu tiên phát triển các sản phẩm tài chính
Các ngành, nghề được ưu tiên phát triển được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm đầu (bằng một nửa mức thuế suất hiện hành); các ngành, nghề còn lại được hưởng thuế suất ưu đãi 15% trong 15 năm.
IFC tại Việt Nam không chỉ là “sân chơi” thu hút các định chế tài chính và tập đoàn lớn toàn cầu đến đầu tư, mà còn là không gian thử nghiệm các mô hình, sản phẩm tài chính và các lớp tài sản mới theo cơ chế kiểm soát rủi ro phù hợp.
Bởi vậy, bên cạnh nhiệm vụ cấp bách là hoàn thiện khung khổ pháp lý, phát triển hạ tầng chiến lược (đặc biệt là hạ tầng số hiện đại, đồng bộ), bảo đảm tính minh bạch và nhất quán của các chính sách ưu đãi, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc ưu tiên phát triển các sản phẩm tài chính phù hợp là yếu tố mang tính sống còn.
TS. Hoàng Thị Ngọc Huệ, Trường đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận xét, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 222/2025/QH15, Chính phủ ban hành 8 nghị định quan trọng nói trên, cùng với việc nhiều bộ, ngành đang xây dựng các thông tư hướng dẫn cho thấy Việt Nam đang đi đúng theo cách tiếp cận “thử nghiệm bằng văn bản dưới luật trước, luật hóa sau” của các IFC thành công như Singapore, Hồng Kông. Tuy nhiên, theo bà Huệ, việc phát triển các sản phẩm tài chính mới sẽ quyết định năng lực cạnh tranh của IFC Việt Nam trong thời gian tới.
Chuyên gia kinh tế, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân cho biết, ông kỳ vọng một trong những sản phẩm tài chính trọng tâm tại IFC TP.HCM là thị trường trái phiếu ngoại tệ, bởi sự hiện diện của thị trường này sẽ giúp Việt Nam huy động hiệu quả nguồn ngoại tệ cho đầu tư phát triển.
“Bên cạnh đó, trái phiếu đô thị, trái phiếu xanh, tài sản mã hóa, tiền số… là những sản phẩm nên được ưu tiên, bởi nhà đầu tư Việt Nam hiện rất quan tâm và sẵn sàng tham gia vào các nhóm sản phẩm này”, ông Ngân nói.
Trong khi đó, chuyên gia tài chính Michael Jaewuk Chin, thành viên Hội đồng quản trị độc lập Tập đoàn Vingroup cho rằng, IFC TP.HCM cần triển khai hệ thống trái phiếu xanh, xây dựng sàn giao dịch tín chỉ carbon và thúc đẩy hợp tác phát triển năng lượng tái tạo. Dự báo quy mô phát hành trái phiếu xanh của Việt Nam đến năm 2030 có thể đạt 3 tỷ USD, ông Michael Jaewuk Chin khẳng định, tài chính xanh không chỉ là chìa khóa để TP.HCM trở thành IFC quốc tế mà còn tạo nền tảng cho phát triển bền vững.
“Câu chuyện vốn lớn” và cơ hội đầu tư giai đoạn 2026-2030
Bàn về triển vọng đầu tư năm 2026, nhiều chuyên gia khuyến nghị, nhà đầu tư cần lưu ý “câu chuyện nguồn vốn lớn”, trong đó IFC tại Việt Nam đóng vai trò là chất xúc tác quan trọng.
Theo đó, GDP của Việt Nam năm 2026 dự kiến đạt khoảng 510 tỷ USD, thuộc nhóm 32 nền kinh tế lớn nhất thế giới, qua đó khẳng định vị thế của Việt Nam như một trong những điểm đến đầu tư hấp dẫn hàng đầu trong khu vực.
Trong tổng số 3,4 triệu tỷ đồng cần huy động cho việc khởi công, khánh thành 234 công trình hạ tầng tiêu biểu trên cả nước ngày 19/12 vừa qua, chỉ có 627.000 tỷ đồng là vốn nhà nước (chiếm khoảng 18% tổng vốn), cho thấy còn tới hơn 2,79 triệu tỷ đồng (82%) cần được huy động từ khu vực ngoài nhà nước.
Theo chuyên gia tài chính Phan Lê Thành Long, đây là dư địa rất lớn cho thị trường vốn, đặc biệt là thị trường chứng khoán Việt Nam trong chu kỳ tăng trưởng 5 năm tới (2026-2030). Việc xác định đúng các ngành và doanh nghiệp hưởng lợi trực tiếp từ chu kỳ đầu tư công và nhu cầu vốn khổng lồ sẽ là “chìa khóa” thành công cho danh mục đầu tư trong năm 2026 cũng như cả giai đoạn 5 năm tiếp theo.
“Trước mắt, chiến lược hiệu quả cho năm 2026 là tập trung vào các doanh nghiệp đầu ngành, có khả năng hưởng lợi trực tiếp từ chu kỳ đầu tư công và sự phát triển của hạ tầng tài chính quốc gia”, ông Long nhấn mạnh.
Minh Minh